Wybrane czynniki i uwarunkowania wpływające na działalność franczyzową w czasie pandemii Covid-19

• Autorzy: Jędrzejczyk Łukasz , Fetliński Andrzej

Identyfikatory

DOI

10.15199/65.2023.1.2

Warianty tytułu

EN

Selected factors and conditions affecting franchise operations during the Covid-19 pandemic

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Omówiono franczyzę jako jeden z kluczowych formatów prowadzenia i rozwoju biznesu podczas pandemii Covid-19. Zebrano dane na temat rozwoju rynku franczyzy na świecie i w Polsce po 2019 roku oraz przeanalizowano źródła szans i zagrożeń dla rozwoju działalności gospodarczej w formie franczyzy w trakcie pandemii Covid-19. Zastosowano metody badawcze takie jak: analiza danych zastanych (desk research) i analizę piśmiennictwa naukowego z zakresu współczesnej ekonomii oraz zarządzania. Stwierdzono, że franczyza stanowiła kluczowy sposób zapewnienia przetrwania, zaś dla wielu przedsiębiorstw myślenia o długoterminowym rozwoju podczas pandemii Covid-19. Rynek franczyzy cechował się wzrostem mimo niekorzystnych trendów pandemicznych w gospodarce światowej, co dotyczyło również trwałej pozycji tego rynku na przykładzie Polski. Franczyza gwarantowała pewną stabilność podmiotom gospodarczym, a zróżnicowanie sektorów, w których można z powodzeniem prowadzić działalność w tej formie, to dodatkowy czynnik przesądzający o rozwoju opisywanego rynku.

EN

In the article franchise was discussed as one of the key formats for running and developing a business during the Covid-19 pandemic. Data on the development of the franchise market in the world and in Poland after 2019 was collected and analyzed with parallel sources of opportunities and threatened for the development of business in the form of a franchise during Covid-19. Research methods were used, such as: desk research and the analysis of scientific literaturę in the field of economics and management. It found that franchise was a key possibility to survive and for many companies to think about longterm development during the Covid-19 pandemic. The franchise market was characterized by further growth despite unfavorable pandemic trends in the global economy, which also concerned the permanent position of this market on the example of Poland. Franchising guaranteed a certain stability for business entities. The additional factor determining the growth of this market is the diversity of sectors in which it possible to operate a franchise basis.

Słowa kluczowe

PL

franczyza; rynek; pandemia COVID-19

EN

franchise; market; Covid-19 pandemic

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Spożywczy
• Rocznik: 2023
• Tom: T. 77, nr 1
• Strony: 11--14
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz.

Twórcy

autor

Jędrzejczyk Łukasz

• Olsztyńska Szkoła Wyższa

• https://orcid.org/0000-0003-1965-9772

autor

Fetliński Andrzej

• Food Concept, Olsztyn

Bibliografia

• [1] Antoszak, P., E. Fladrowska, A. Hulisz. 2016. „Funkcjonowanie franczyzy na przykładzie wybranego przedsiębiorstwa”. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Gospodarki. Ekonomia 28 (8) : 11.
• [2] Aziz N.A.A., M. Hizam-Hanafiah, H.R. Hasbollah, Z.A. Aziz, N.S.N. Hussin. 2022. „Understanding the Survival Ability of Franchise Industries during the COVID-19 Crisis in Malaysia”. Sustainability 14 (6) : 1-2. DOI: 10.3390/su14063212.
• [3] Bui T.T.H., M. Jambulingam, M. Amin, N.T. Hung. 2021. „Impact of COVID-19 pandemic on franchise performance from franchisee perspectives. The role of entrepreneurial orientation, market orientation and franchisor support”. Journal of Sustainable Finance & Investment 13 (1) : 264-282. DOI: 10.1080/20430795.2021.1891787.
• [4] Braksator A. 2022. „This weeks mega Franchise Fair”, https://franchising.eu/article/212/this-weeks-mega-franchise-fair/ [dostęp: 07.11.2022].
• [5] Bretas V.P.G., I. Alon. 2020. „The impact of COVID-19 on franchising in emerging markets. An example from Brazil”. Global Business and Organizational Excellence 39 (6) : 8-14. DOI: 10.1002/joe.22053.
• [6] FASA. 2020. Franchising’s massive contribution to global economic output, https://www.fasa.co.za/franchisings-massive-contribution-to-global-economic-output/ [dostęp: 07.11.2022].
• [7] Fortuna F., M. Risso, F. Musso. 2021. „Omnichannelling and the Predominance of Big Retailers in the post-Covid Era”. Symphonya. Emerging Issues in Management 2 : 142-145. DOI: 10.4468/2021.2.11fortuna. risso.musso.
• [8] Franchising.pl. „Biznes musi być elastyczny”, https://franchising.pl/artykul/12302/ biznes-musi-byc-elastyczny/ [dostęp: 10.01.2023].
• [9] Franchising.pl. „Raport: rynek franczyzy 2022. Więcej franczyzobiorców, choć przybywa ich wolniej”, https://franczyza.org.pl/raport-rynek-franczyzy-2022-wiecej-franczyzobiorcow-choc-przybywa-ich-wolniej/ [dostęp: 10.01.2023].
• [10] Jabłońska Ż. 2020. Franczyza w procesie tworzenia wartości przedsiębiorstwa franczyzodawcy na przykładzie branży gastronomicznej. Łódź : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• [11] Keane M., T. Neal. 2021. „Consumer panic in the COVID-19 pandemic”. Journal of Econometrics 220 (1) : 86-105. DOI: 10.1016/j.jeconom.2020.07.045.
• [12] Kępka A., N. Pająk. 2021. „Wpływ pandemii na działalność franczyzową branży modowej i finansowej w Polsce”. Studia Ekonomiczne, Prawne i Administracyjne 1 : 47-49.
• [13] Kodeks Dobrych Praktyk dla rynku franczyzy, https://kodeksfranczyzy.org.pl/wp-content/uploads/2021/07/kodeks_franczyzy_2.pdf [dostęp: 10.01.2023].
• [14] Niu Ch. „2022 Franchising Economic Outlook”, https://www.franchise.org/sites/ default/files/2022-02/2022%20Franchising%20Economic%20Outlook.pdf [dostęp: 10.01.2023].
• [15] Ostrowska B. 2020. „Franczyza komercyjna, franczyza społeczna”. Zeszyty Naukowe WSG. Edukacja – Rodzina - Społeczeństwo 36 (5) : 320.
• [16] Ostrowska M. 2012. „Franchising w Polsce”. Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa 8 : 41-48.
• [17] Poradnik Handlowca. Franczyza rozwiązaniem na trudne czasy? https://poradnik handlowca.com.pl/artykuly/franczyza-rozwiazaniem-na-trudne-czasy/ [dostęp: 10.01.2023].
• [18] Ptaszyński M. 2020. „Franczyza – główny czynnik rozwoju przedsiębiorczości?”. Edukator Przedsiębiorcy 12 : 6.
• [19] Sas A. 2021. „Number of franchise points on the market in Poland from 2002 to 2021”, https://www. statista.com/statistics/1202390/poland-number-of-franchise-points-on-the-market/ [dostęp: 07.11.2022].
• [20] Sharma P., T.Y. Leung, R.P.J. Kingshott, N.S. Davcik, S. Cardinali. 2020. „Managing uncertainty during a global pandemic. An international business perspective”. Journal of Business Research 116 : 188-194. DOI: 10.1016/j.jbusres.2020.05.026.
• [21] Ziółkowska M. 2011. „Franczyza jako strategia wzrostu wartości przedsiębiorstwa”. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia 46 : 305-316.
• [22] Ziółkowska M. 2021. Franczyza nowoczesny model rozwoju biznesu. Warszawa: CeDeWu.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).