Technologia zawieszeń magnetycznych w aspekcie zastosowania w elektrycznych silnikach odrzutowych

• Autorzy: Falkowski Krzysztof , Henzel Maciej , Kurnyta-Mazurek Paulina , Janczewski Mariusz , Ważny Mariusz

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0015.8771

Warianty tytułu

EN

Magnetic Suspension Technology for Electric Jet Engines

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ograniczenie emisyjności szkodliwych związków, takich jak CO 2 i NOx, zostało uznane za priorytetowy cel w Unii Europejskiej. W lotnictwie, które jest jedną z branży o wysokim wskaźniku wytwarzania zanieczyszczeń, ograniczenie emisji zanieczyszczeń można uzyskać przez zastosowanie elektrycznych silników odrzutowych. Silniki takie konstrukcyjnie znacznie różnią się od silników napędzanych naftą lotniczą. Związane jest to przede wszystkim z wykorzystaniem energii elektrycznej jako źródła zasilania. W artykule przedstawiono koncepcję elektrycznego silnika odrzutowego, w którym wirnik łożyskowany jest magnetycznie. Zaprezentowano opracowane w Zakładzie Awioniki Instytutu Techniki Lotniczej WAT demonstratory technologii aktywnych i pasywnych łożysk magnetycznych, jak i bezłożyskowych silników elektrycznych, a także technologię zasilania hybrydowego z wykorzystaniem ogniw paliwowych.

EN

Reducing the emission of harmful compounds such as carbon dioxide and nitrogen oxides has been identified as a priority target in the European Union. Aviation is one of the main sources of pollution. The reduction of pollutant emissions can be achieved by the use of the electric jet engine. This type of a jet engine differs significantly from a kerosene-powered engine. The article presents the concept of an electric jet engine with the rotor that is magnetically suspended. Demonstrators of active and passive magnetic bearing technologies and bearingless electric motors, developed at the Avionics Department, are presented in the paper.

Słowa kluczowe

PL

inżynieria mechaniczna; silnik odrzutowy; łożyska magnetyczne; bezłożyskowe silniki elektryczne; ogniwa paliwowe

EN

mechanical engineering; jet engine; magnetic bearing; bearingless motors; fuel cell

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
• Rocznik: 2021
• Tom: Vol. 70, nr 3
• Strony: 49--70
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., il., rys., tab.

Twórcy

autor

Falkowski Krzysztof

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Mechatroniki, Uzbrojenia i Lotnictwa, ul. gen. S. Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0002-0279-3791

autor

Henzel Maciej

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Mechatroniki, Uzbrojenia i Lotnictwa, ul. gen. S. Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0001-9519-5952

autor

Kurnyta-Mazurek Paulina

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Mechatroniki, Uzbrojenia i Lotnictwa, ul. gen. S. Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0002-0938-0113

autor

Janczewski Mariusz

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Mechatroniki, Uzbrojenia i Lotnictwa, ul. gen. S. Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0001-5557-1618

autor

Ważny Mariusz

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Mechatroniki, Uzbrojenia i Lotnictwa, ul. gen. S. Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0001-8532-073X

Bibliografia

• [1] Balicki W., Chachurski R., Godzimirski J., Kozakiewicz A., Szczeciński J. et al., Lotnicze silniki turbinowe: konstrukcja – eksploatacja – diagnostyka. cz. I i II, Biblioteka Naukowa Instytutu Lotnictwa, Warszawa 2012.
• [2] Borodzik F., Kamiński H., Krężałek J., Lotnictwo gospodarcze, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1969.
• [3] Botten S.L., Whitley CH.R., King A.D., Flight control actuation technology for next-generation all-electric aircraft, Technology Review Journal, Millennium Issue, 2000.
• [4] Chiba A., Fukao T., Ichikawa O., Oshima M., Takemoto M., Dorrell D., Magnetic Bearings and Bearingless Drives, Elsevier’s Science Technology Rights Department in Oxford, UK, 2005.
• [5] Falkowski K., Pasywne zawieszenia magnetyczne, Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa 2016.
• [6] Falkowski K., Gosiewski Z., Wielofunkcyjne łożyska magnetyczne, Biblioteka Naukowa Instytutu Lotnictwa, Warszawa 2003.
• [7] Henzel M., The robust controller for the bearingless electric motor with permanent magnets, The 7th International Conference “Mechatronic Systems and Materials”, Caunas, Lithuania 2011.
• [8] Henzel M., Olejnik A., Żokowski M., The new construction of actuators for More Electric Aircraft, The 6th International Conference “Mechatronic Systems and Materials”, Opole, Polska, 2010.
• [9] ISO 14839-1, Mechanical vibration ‒ Vibration of rotating machinery equipped with active magnetic bearings. Part 1: Vocabulary.
• [10] Paska J., Kłos M., Ogniwa paliwowe przyszłością wytwarzania energii elektrycznej i ciepła?, Przegląd Elektrotechniczny, Sigma NOT , 8, 2010.
• [11] Strona Agencji Lotniczej Altair, https://www.altair.com.pl/news/view?news_id=27737 [dostęp: 25.11.2021 r.].
• [12] Derewienko E., Airbus, Siemens i Rolls Royce będą pracować nad samolotem hybrydowym, Rynek Lotniczy, 29.11.2017, https://www.rynek-lotniczy.pl/wiadomosci/airbus-siemens-i-rollsroycebeda-pracowac-nad-samolotem-hybrydowym-2553.html; [dostęp: 01.12.2021 r.].
• [13] Piskorz A., Elektryczny odrzutowiec Lilium wzbił się w powietrze, Geekweek, 22.10.2019, https://geekweek.interia.pl/news-elektryczny-odrzutowiec-lilium-wzbil-sie-w-powietrze,nId,3290947 [dostęp: 10.11.2021 r.].
• [14] Loga-Sowiński K., Rolls-Royce produkuje silniki elektryczne, Pasażer.com, 14.06.2019, https://www.pasazer.com/news/41571/rolls,royce,projektuje,silniki,elektryczne.html [dostęp: 27.12.2021 r.].
• [15] Wybór konstruktora. Akumulatory i nie tylko, Elektronika Praktyczna, 3, 2015, 58-62, https://ep.com.pl/files/11012.pdf [dostęp: 11.11.2021 r.].