Koncepcja rozwoju ochron osobistych

• Autorzy: Czerwienko D. , Roguski J.

Warianty tytułu

EN

Concept of the Development of the Personal Protection

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wyposażenie strażaka w środki ochrony indywidualnej jest warunkiem koniecznym podczas działań gaśniczo-ratowniczych. Do tego typu środków zalicza się m.in.: środki ochrony oczu i twarzy, głowy, słuchu, układu oddechowego, a także odzież. Podstawową cechą ubrania specjalnego jest wielofunkcyjność, która oznacza zdolność maksymalnie skutecznej ochrony użytkownika przed zróżnicowanymi zewnętrznymi niebezpieczeństwami wystęPUjącymi w środowisku pracy strażaka. Jeśli odzież zapewnia w bardzo szerokim zakresie skuteczną ochronę strażaka przed różnorodnymi zagrożeniami, mówi się wtedy o ubraniu specjalnym, które stanowi podstawowe ubranie ochronne strażaka. Składa się ono najczęściej z dwóch części: kurtki oraz spodni. Aby ubranie specjalne zabezpieczało użytkownika w tych wszystkich niesprzyjających warunkach, niezwykle ważną kwestią jest odpowiedni dobór materiałów i konstrukcji ubrania specjalnego, które będzie zapewniać odpowiedni komfort pracy, poprzez spełnienie szeregu wymagań dotyczących parametrów związanych z termoregulacją organizmu, wodoodpornością, paroprzePUszczalnością czy wytrzymałością mechaniczną. Duże znaczenie ma również komfort użytkowania, aby ubranie nie podrażniało skóry, nie ograniczało ruchów albo swoim ciężarem nie przyczyniało się do dodatkowego wysiłku. Wszystkie wymagania dotyczące wyrobów z grupy sprzętu ochrony osobistej (ang. PPE – Personal Protective Equipment) podlegają aktom prawnym i zostały szczegółowo opisane w normach. W krajach należących do Unii Europejskiej standardy zostały ujednolicone i zawarte są w tzw. normie europejskiej (en). Odzież ochronna powinna kompleksowo zabezpieczać przed zagrożeniami, co oznacza, ochronę od zewnątrz jak i od wewnątrz. W dużym uproszczeniu, przez ochronę od zewnątrz rozumie się warstwę ubrania jako barierę przed oddziaływaniem ciepłe w różnych postaciach wodą, substancjami chemicznymi, natomiast ochrona wewnętrzna jest rozumiana jako oddychalność. Podczas akcji ratowniczych strażakom towarzyszy stres, pośpiech i wzmożony wysiłek fizyczny. Aby nie doprowadzić do przegrzania organizmu, wytwarza on ciepło i pot. Zbyt szczelna warstwa materiału może powodować niebezpieczne skutki. Jednymi z nich są poparzenia, które tworzą się na skutek braku ochrony przed żarem, w wyniku namakania przez pot materiału znajdującego się bezpośrednio w kontakcie ze skórą. Kolejnym niebezpiecznym następstwem jest stres wywołany przegrzaniem organizmu. Jest on spowodowany zaburzonym mechanizmem schładzania. Kiedy nie ma możliwości odprowadzenia wydzielanego przez organizm ciepła, jego ilość wciąż wzrasta, podnosi temperaturę, do tego stopnia, że w najgorszym wypadku prowadzi do śmierci na skutek udaru cieplnego.

EN

During the firefighting-rescue operations ,providing the firefighter with the personal protection equipment /PPE/ is a necessary condition. The ppe includes: the eyes, face, head, hearing, respiratory protection systems, as well as protective clothing. A multifunctionality is a basic characteristic of special clothing, which signifies the most effective protection of the user against diversified hazards in firefighting environment. If clothing provides an effective protection in various hazards, it is thought about the firefighter’s basic protective clothing. It most often consists of two parts: the jacket and the pants. To ensure the user’s safety in all unfavorable conditions, the extremely important issue is a proper selection of materials as well as the special clothing design. The clothing must meet a number of requirements related to the parameters connected with the thermoregulation of the organism, water resistance, vapor permeability, or mechanical strength. The comfort of the user is also a significant feature. The clothing shouldn’t prickle the skin, limit the movements or cause additional effort because of it’s weight. All requirements concerning products from the group of the personal protective equipment are the subject to legal acts and in details have been described in the European Standards (EN). The protective clothing should comprehensively protect against hazards which means protection from the outside as well as from the inside. To PUt it simply, the protection from the outside layer is interpreted as the barrier against the influence of heat in various forms, against water and chemical substances, however the internal protection is understood as the permeability. During the rescue operations, a stress, a hurry and a heightened physical effort all the time accompany the firefighters. In order not to lead the organism to the overheating, the body produces the warmth and sweat. Too hermetic material layer can cause dangerous effects. One of them are burns, which are formed as a result of the lack of the protection against the heat, as a result of soaking the material in contact with the skin by the sweat. Another hazard is the stress, being the result of the overheating of the organism caused by the disturbed cooling mechanism. When there is no possibility to drain off the body heat, its quantity continues to increase, the temperature is raised to the level which mechanism , in the worst case, leads to death due to the heat stroke.

Słowa kluczowe

PL

ochrony osobiste; ubranie specjalne

EN

personal protection; special clothing

• Wydawca: Szkoła Główna Służby Pożarniczej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej
• Rocznik: 2016
• Tom: Nr 58 (tom 2) (2)
• Strony: 5--32
• Opis fizyczny: Bibliogr. 36 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Czerwienko D.

• Centrum Naukowo -Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej – Państwowy Instytut Badawczy

autor

Roguski J.

• Centrum Naukowo -Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej – Państwowy Instytut Badawczy

Bibliografia

• [1] E. Maklewska, Ubrania specjalne dla strażaków – właściwości i metody badawcze w świetle wymagań normy PN-EN469:2008, Techniczne Wyroby Włókiennicze 1/2009, Instytut Technologii Bezpieczeństwa MORATEX, http://www.moratex.eu/pliki/tww/2009_1/tww_2009_1_02 UbraniaSpecjalneDlaStrazakow.pdf.
• [2] Artykuł sponsorowany przez firmę wl Gore & Associates Polska Sp. z o.o., Punkt zapalny – odzież ochronna, Magazyn EDURA nr 1/2008, http://www.edura.pl/dane/mag_edura/mag_ed1_08_25_28.pdf.
• [3] R. Czarnecki, Ubranie specjalne, Przegląd Pożarniczy 2011, nr 1, http://www.ppoz.pl/pp/pppw/12011pw.pdf.
• [4] A. Lee, R. Meyer, Escape Through Time: Fire, NOVA Online, 17.02.2011, http://www.pbs.org/wgbh/nova/escape/timefire.html.
• [5] Norma PN-EN469.
• [6] Dyrektywa środki ochrony indywidualnej 89/686/EWG, Warszawa 2010.
• [7] D. Czerwienko, „Teoretyczne podstawy transformacji materiałowo- -konstrukcyjnej ubrań strażackich i lekkich” w ramach projektu pt. „Nowoczesne ochrony osobiste służb ratowniczych KSRG w oparciu o potrzeby użytkowników końcowych” (Projekt finansowany przez NCBiR Numer umowy projektu: 0014/r/id1/2011/01), Józefów, 27 czerwca 2012.
• [8] Informacje ze strony internetowej Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego, http://www.ciop.pl.
• [9] Norma amerykańska NFPA 1971, http://www.nfpa.org/assets/files/aboutthecodes/1971/proposedtia1092nfpa1971.pdf.
• [10] Norma amerykańska NFPA 1977, http://www.nfpa.org/assets/files/aboutthecodes/1977/proposedtia1044nfpa1977.pdf.
• [11] Norma amerykańska NFPA 1851, http://www.nfpa.org/Assets/files/ AboutTheCodes/1851/Proposedtia1160_nfpa1851.pdf.
• [12] Norma australijska AS/NZS 4967:2009 http://webstore.ansi.org/RecordDetail.aspx?sku=as%2fnzs+4967%3A2009%2famdt+1%3A2010.
• [13] Norma australijska AS/NZS 4824:2006 (iso 15384:2003), http://www. sicluster.com/sai/266662-.html.
• [14] Broszura informacyjna firmy Starfield Lion, http://www.lionprotects. com/sites/lion.peritusinteractive.com/files/legacy -pdf/sl_guide.pdf.
• [15] Strona internetowa firmy Tencate, http://www.tencate.com/.
• [16] Broszura informacyjna firmy Honeywell, http://www.honeywellfirstresponder.com/Documents/CatalogpdfFiles/CleaningCareBro2011.pdf. [17] Informacje ze strony internetowej firmy Elliott, http://www.elliottaustralia.com.
• [18] Materiały informacyjne firmy W. L. Gore & Associates.
• [19] M. Fejdyś, M. Łandwijt, Włókna techniczne wzmacniające materiały kompozytowe, Techniczne Wyroby Włókiennicze 2010, nr 1‒2, Instytut Technologii Bezpieczeństwa MORATEX, http://www.moratex.eu/pliki/ tww/2010_12/tww_2010_1‒2_tresc.pdf.
• [20] E. Maklewska, Odzież „oddychająca” czy „paro przePUszczalna”?, Techniczne Wyroby Włókiennicze 2010, nr 3‒4, Instytut Technologii Bezpieczeństwa MORATEX, http://www.moratex.eu/pliki/tww/2010_34/ tww_2010_3‒4_art4.pdf.
• [21] Informacje o membranie ze strony internetowej firmy W. L. Gore & Associates, http://www.goretex.pl/remote/Satellite?c=fabrics_prod_land_c&- childpagename=goretex_pl_PL%2Ffabrics_prod_land_c%2FFabricTechnologiesChapterTwoSelectedTechnologySEO&cid=1183947978565&p=1 183947985303&packedargs=subpageid%3D1183947984554%26subpagetype2%3DPage&pagename=SessionWrapper.
• [22] Informacje o membranie ze strony internetowej firmy W. L. Gore & Associates, http://www.gore-tex.pl.
• [23] Informacje O TI-Technologii® , http://www.hainsworth.co.uk/downloads/110225_TI-TECHNOLOGY_Final.pdf.
• [24] Broszura informacyjna firmy Honeywell, http://www.honeywellfirstresponder.com/Documents/CatalogpdfFiles/MorningPrideClothingBrochure2012.pdf.
• [25] Informacje ze strony internetowej firmy Honeywell, http://www.honeywellfirstresponder.com.
• [26] http://www.bristoluniforms.com/ergotech-action.
• [27] Informacje ze strony internetowej lymae, http://www.lymae.co.za/.
• [28] Broszura informacyjna firmy AJ Charnaud & Co Ltd.
• [29] Broszura firmy Rosenbauer, http://www.thebigredguide.com/docs/fullspec/brega.pdf.
• [30] Informacje ze strony internetowej firmy Texport, http://www.texport.at.
• [31] Informacje o ubraniu ze strony internetowej firmy Texport http://www. texport.at/gb/default.aspx?cwsstructure=10&page=shopArtikeidet&artkey=2424201a2ga0.
• [32] Informacje o ubraniu typu Wildland ze strony internetowej firmy Texport; http://www.texport.at/gb/default.aspx?cwsstructure=10&page=shopArtikelDet&artkey=1472040a1ca46 ; http://www.texport.at/gb/default. aspx?cwsstructure=10&page=shopArtikelDet&artkey=1472040a- 1ca46&artkey=1472041a1ca46
• [33] Broszura firmy Rosenbauer, http://www.rosenbauer.com/tools/cms_media. php?user=8f4427fd9d84bc8f065eec1dcd9a0321&mid=19803&pdf=true.
• [34] Broszura handlowa firmy S-GARD, http://www.s-gard.de/pdf/s-gardfeuerwehr-en.pdf.
• [35] Broszura informacyjna firmy Honeywell, http://www.honeywellfirstresponder.com/Documents/CatalogpdfFiles/RangerGearBrochure.pdf
• [36] Broszura informacyjna firmy Bristol Uniforms Ltd., http://www.bristoluniforms.com/media/files/structural.pdf.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.