Przegląd działań i rozwiązań technicznych wdrażających zasady idei zrównoważonego rozwoju w eksploatacji zapór

• Autorzy: Sapryk Julia , Bartoszewicz Konrad , Chałas Karolina , Kaczmarek Karolina , Bernat Kacper , Stańczuk Anna , Antczak Jan , Jarosińska Agatha , Jarońska Małgorzata , Jabłoński Kamil

Identyfikatory

DOI

10.15199/22.2023.9.2

Warianty tytułu

EN

Review of actions and technical solutions implementing sustainable development rules in dams operation

• Konferencja: Międzynarodowa Konferencja Technicznej Kontroli Zapór (20 ; 12-15.09.2023 ; Chorzów ; Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł nakreśla problematykę zróżnicowania zasobów wodnych oraz przedstawia cele budowania zapór i zbiorników zaporowych. Skupia się na rozwinięciu pojęcia zrównoważonego rozwoju i odniesieniu go do budowli hydrotechnicznych. Przedstawiono przykłady rozwiązań konstrukcyjnych i doświadczeń eksploatacyjnych zapór i zbiorników zaporowych w Polsce, uwzględniając ich wpływ na środowisko, gdzie przez środowisko należy rozumieć nie tylko przyrodę, ale również problematykę społeczno-gospodarczą. Rozważaniu poddaje się celowość budowy nowych przedsięwzięć o podobnej skali oraz sposoby i konieczność wdrażania kompensacji przyrodniczych w istniejących obiektach.

EN

The paper presents the issue of water resources diversification and presents the purposes for building dams and dammed reservoirs. It focuses on explanation of the notion of sustainable development and on how it refers to the construction of hydro-engineering structures. The authors present examples of construction solutions and operational experience with regard to dams and dammed reservoirs in Poland, taking into account their impact on the environment, whereas it should be understood not only as natural, but also as social and economic environment. The article discusses the purposefulness of constructing new facilities of a similar scale, as well as methods and necessity to implement ecological compensations in the existing facilities.

Słowa kluczowe

PL

zrównoważony rozwój; kompensacje przyrodnicze; środowisko; zapory; zbiorniki zaporowe

EN

sustainable development; ecological compensations; environment; dams; dammed reservoirs

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Gospodarka Wodna
• Rocznik: 2023
• Tom: Nr 9
• Strony: 7--11
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz.

Twórcy

autor

Sapryk Julia

• Koło Naukowe Inżynierii Wodnej, Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska, ul. Nowowiejska 20, 00-653 Warszawa, Polska

autor

Bartoszewicz Konrad

• Koło Naukowe Inżynierii Wodnej, Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska, ul. Nowowiejska 20, 00-653 Warszawa, Polska

autor

Chałas Karolina

• Koło Naukowe Inżynierii Wodnej, Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska, ul. Nowowiejska 20, 00-653 Warszawa, Polska

autor

Kaczmarek Karolina

• Koło Naukowe Inżynierii Wodnej, Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska, ul. Nowowiejska 20, 00-653 Warszawa, Polska

autor

Bernat Kacper

• Koło Naukowe Inżynierii Wodnej, Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska, ul. Nowowiejska 20, 00-653 Warszawa, Polska

autor

Stańczuk Anna

• Koło Naukowe Inżynierii Wodnej, Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska, ul. Nowowiejska 20, 00-653 Warszawa, Polska

autor

Antczak Jan

• Koło Naukowe Inżynierii Wodnej, Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska, ul. Nowowiejska 20, 00-653 Warszawa, Polska

autor

Jarosińska Agatha

• Koło Naukowe Inżynierii Wodnej, Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska, ul. Nowowiejska 20, 00-653 Warszawa, Polska

autor

Jarońska Małgorzata

• Koło Naukowe Inżynierii Wodnej, Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska, ul. Nowowiejska 20, 00-653 Warszawa, Polska

autor

Jabłoński Kamil

• Koło Naukowe Inżynierii Wodnej, Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska, ul. Nowowiejska 20, 00-653 Warszawa, Polska

Bibliografia

• [1] Absalon D., Pieron Ł., Matysik M., Habel M. 2022. "Utrata pojemności kluczowych zbiorników zaporowych w Polsce", Monografia Komitetu Gospodarki Wodnej PAN (42): 122.
• [2] Adynkiewicz-Piragas M. 2009. "Kompensacja negatywnego oddziaływania budowli hydrotechnicznych na ekosystem rzeczny". Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich (9): 8.
• [3] Deklaracja ICOLD/CIGB Zapory wodne a środowisko.
• [4] Dondajewska R. 2013. Operat wodnoprawny na przeprowadzenie procesu rekultywacji Jeziora Nowogardzkiego. Poznań: Uniwersytet im. A. Mickiewicza.
• [5] Gałczyńska M., Buśko M. 2016. "Stan zbiorników wodnych w Polsce oraz potencjalne i stosowane metody ich ochrony i rekultywacji". Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie (3): 129-135.
• [6] Komisja Europejska. 2014. Co sprawia, że dany środek jest środkiem na rzecz naturalnej retencji wody? Przewodnik wspierający wybór, projektowanie i wdrażanie środków na rzecz naturalnej retencji wody w Europie, 11-20. Bruksela.
• [7] Kozielska-Sroka E., Chęć M. 2009. "Właściwości osadów dennych jeziora czorsztyńskiego w aspekcie wykorzystania w budownictwie ziemnym". Górnictwo i Geoinżynieria (33): 369-370.
• [8] Łukaszek R., Linowski H. 2013. "Problemy geologiczno-inżynierskie związane z budową zapory wodnej na rzece Dunajec w Czorsztynie-Niedzicy". Geofizyka. Biuletyn informacyjny (11): 32.
• [9] Marczak Ł. 2015. "Problem wieloznaczności pojęcia «zrównoważony rozwój»". Studia Gdańskie XXXVI: 167, 172.
• [10] Marszelewski W. (red.). 2012. Gospodarowanie wodą w warunkach zmieniającego się środowiska. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• [11] Mazur A. 2013. "Ocena skuteczności działania zbiornika wstępnego na rzece Por". Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich (1/IV): 299-310.
• [12] Niechciał J. 2014. "Energetyka wodna - jak wpływa na środowisko? " Wszechświat 115(7-9): 209-211.
• [13] Polski Komitet Wielkich Zapór. 2006. Przeciwdziałanie zamulaniu zbiorników. Biuletyn 115 CIGB-ICOLD 1999. Warszawa: Instytut Meteorologii i Gospodarki wodnej.
• [14] Pomianowski K. 1934. Zbiorniki i zapory cz. I. Warszawa: Skład główny w Komisji Wydawniczej Tow. Bratniej Pomocy Studentów Politechniki Warszawskiej.
• [15] Ptasia Beczka jako miejsce o wyjątkowym znaczeniu dla mew czarnogłowych w Polsce. https://www.gov.pl/web/rdos-katowice/ptasia-beczka-jako-miejsce-o-wyjatkowym-znaczeniu-dla-mew-czarnoglowych-w-polsce [dostęp: 23.04.2023].
• [16] Sapryk J. 2023. Ocena środowiskowa wybranych budowli hydrotechnicznych na przykładzie zapór Chańcza, Dobczyce, Czorsztyn-Niedzica. Praca magisterska Politechnika Warszawska WIBHilŚ.
• [17] Siudak M. 2020. Przepławki - mokre ścieżki dla ryb. https://wislokabezbarier.com/2020/03/11/przeplawki/ [dostęp: 22.04.2023].
• [18] Strulak-Wójcikiewicz R., Łatuszyńska M. 2014. "Metody oceny oddziaływania przedsięwzięć inwestycyjnych na środowisko naturalne". Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania 3(37): 107-115.
• [19] Wiatkowski M., Rosik-Dulewska C., Gruss Ł. 2012. "Profil zmian wskaźników jakości wody w rzece Stobrawie". Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich (3/IV): 21-35.
• [20] Zawadzki P., Błażejewski R., Pawlak M. 2017. "Przegląd metod odmulania zbiorników wodnych". Acta Sci. Pol. Formatio Circumiectus 16(2): 217-228.
• [21] Żbikowski A., Żelazo J. 1993. Ochrona środowiska w budownictwie wodnym. Materiały informacyjne. Warszawa.
• [22] https://pke.gdansk.pl/zrownowazony-rozwoj-konstytucyjne-prawo-i-obowiazekmichal-bulinski/ [dostęp: 28.04.2023].
• [23] https://www.teraz-srodowisko.pl/slownik-ochrona-srodowiska/definicja/zrownowazony-rozwoj.html [dostęp: 28.04.2023].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).