Ocena dodatków stabilizujących minerały ilaste pod kątem zabiegów stymulacyjnych

• Autorzy: Czupski M. , Kasza P.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of Clay Control Ageuts for stimulation treatments

• Konferencja: Nauka, technika i technologia w rozwoju poszukiwań i wydobycia węglowodorów w warunkach lądowych i morskich : międzynarodowa konferencja naukowo-techniczna Geopetrol 2008 : Zakopane, 15--18.09.2008
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W zachodniej części Polski gaz wydobywany jest między innymi że złóż zlokalizowanych w utworach czerwonego spągowca. Jego właściwości zbiornikowe związane są z wykształceniem litologicznym i charakterem spoiwa, które może zawierać różne ilości minerałów ilastych (głównie kaolinitu, illitu, smektytu oraz chlorytu). Celem prowadzonych w INiG prac badawczych był dobór odpowiednich cieczy kwasujących do stymulacji odwiertów produkujących z tego typu formacji ze szczególnym uwzględnieniem dodatków stabilizujących minerały ilaste. Badania rozpoczęto od analizy mineralogicznej skał złożowych, określając przede wszystkim rodzaje i ilości zawartych w nich minerałów ilastych. Następnie wykonano testy komercyjnych środków inhibitujących iły, które obejmowały pomiary pęcznienia skał na aparacie Fann LSM 200 i testy kompatybilności z mieszaninami kwasów solnego i fluorowodorowego. Wyniki tych badań pozwoliły autorom wytypować najbardziej efektywne stabilizatory iłów, które użyto jako dodatki do cieczy kwasujących. Kolejnym etapem było wykonanie laboratoryjnych symulacji kwasowania w warunkach złożowych na aparaturze Acid Delivery System. Na podstawie tych testów wybrano najbardziej efektywną ciecz kwasującą i przygotowano technologię matrycowego kwasowania odwiertów zalegających w utworach czerwonego spągowca.

EN

Some gas fields produce gas from a Rotliegende sediments in western part of Poland. Rotliegende reservoir properties depend on lithological formation and cement nature, which contains various amounts of clay minerals (mainly kaolinite, illite, smectite and small addition of chlorite). The main purpose of this study was selection of the best acids mixture for matrix acidizing treatment with special care of proper choice of clay stabilizer. Use of this chemical agent should avoid permeability damage after stimulation treatment due to migrating and swelling clays. First mineralogical analysis and X-ray diffraction and analysis of clay minerals in reservoir rock samples were carried out. After that series of tests of different type of commercial clay control agents were performed. These tests contain: swelling rock measurements in the Fann LSM 200 apparatus and compatibility test with HCl : HF mixtures. The results of this study allowed authors to select some more effective clay stabilizers which were used as additives for acidizing fluids. These liquids were used in core flow tests in the reservoir temperature conditions. Based on this laboratory research the most effective acidizing fluids and clay control agents were chosen, and the matrix acidizing technology was prepared for commercial use in Polish oil and gas industry.

Słowa kluczowe

PL

minerały ilaste; zabiegi stymulacyjne; skały złożowe

EN

clay minerals; stimulation treatments; gas fields

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Prace Instytutu Nafty i Gazu
• Rocznik: 2008
• Tom: nr 150 wydanie konferencyjne
• Strony: 931--936
• Opis fizyczny: Bibliogr. 3 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Czupski M.

• Instytut Nafty i Gazu Kraków, Oddział Krosno

autor

Kasza P.

• Instytut Nafty i Gazu Kraków, Oddział Krosno

Bibliografia

• [1] Allen T.O., Roberts A.P. — Production operations. vol. 2, Fourth Edition, 1993
• [2] Economides M.J. — Reservoir Stimulation. 1989
• [3] Ott W.K. — Well stimulation: acidazing and hydraulic fracturing. 1991