Ocena ryzyka zdrowotnego związanego z narażeniem na metale obecne w osadach dennych

Tytła, Malwina

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Ocena ryzyka zdrowotnego związanego z narażeniem na metale obecne w osadach dennych

Autorzy

Tytła Malwina

Identyfikatory

Warianty tytułu

Assessment of health risk from metals present in bottom sediments

Języki publikacji

Abstrakty

Osady denne to integralny element wszystkich ekosystemów wodnych. Stanowią one miejsce, w którym kumulowane są różne zanieczyszczenia, w tym także te potencjalnie toksyczne, jak metale. Zanieczyszczenia te mogą być unieruchamiane w osadach dennych jezior, cieków czy też zbiorników wodnych na długi czas. Stan ten może przyczyniać się do negatywnego oddziaływania tych pierwiastków zarówno w wymiarze ekologicznym, jak i zdrowotnym. Dlatego też, poza systematycznym monitorowaniem zawartości metali w osadach dennych, konieczne jest również przeprowadzanie oceny ryzyka zdrowotnego, związanego z obecnością tych pierwiastków.

Bottom sediments are an integral element of all aquatic ecosystems. They are places where various pollutants, including potentially toxic ones, such as metals, are accumulated. These pollutants can be immobilised in the bottom sediments of lakes, streams, or water reservoirs for a long time. This condition may contribute to the negative impact of these elements, both in ecological and health aspect. Therefore, in addition to systematic monitoring of metal content in bottom sediments, it is also necessary to assess health risks associated with the presence of these elements.

Słowa kluczowe

osady denne metale ryzyko zdrowotne

bottom sediments metals health risk

Wydawca

ELAMED Media Group

Czasopismo

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

Rocznik

2024

Tom

nr 1

Strony

41--46

Opis fizyczny

Bibliogr. 25 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Tytła Malwina

Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska, Polska Akademia Nauk

Bibliografia

1. Canpolat Ö., Varol M., Okan Ö. Ö., Eriş K.K.: Sediment Contamination by Trace Elements and the Associated Ecological and Health Risk Assessment: A Case Study From a Large Reservoir (Turkey). ,,Environmental Research”, 2022, 204, 112145.
2. Tytła M., Kostecki M.: Ecological risk assessment of metals and metalloid in bottom sediments of water reservoir located in the key anthropogenic „hot spot” area (Poland). ,,Environmental Earth Sciences”, 2019, 78, 179.
3. Miletić A., Lučić M., Onjia A.: Exposure Factors in Health Risk Assessment of Heavy Metal(loid)s in Soil and Sediment. ,,Metals”, 2023, 13 (7), 1266.
4. Siebielec S., Siebielec G., Smreczak B.: Zanieczyszczenia osadów dennych rzek i zbiorników wodnych. ,,Studia i Raporty IUNG-PIB”, 2015, 46 (20), 163-18.
5. Jiménez-Oyola S., Garcia-Martinez M.J., Ortega M.F., Chavez E., Romero P., Garcia-Garizabal I., Bolonio O.: Ecological and probabilistic human health risk assessment of heavy metal(loid)s in river sediments affected by mining activities in Ecuador. ,,Environmental Geochemistry and Health”, 2021, 43, 4459-4474.
6. Şimşek A., Özkoc. H.B., Bakan G.: Environmental, ecological and human health risk assessment of heavy metaIs in sediments at Samsun-Tekkeköy, North of Turkey. ,,Environmental Science and Pollution Research”, 2022, 29, 2009-2023.
7. Kawichai S., Prapamontol T., Santijitpakdee T., Bootdee S.: Risk Assessment of Heavy Metals in Sediment Samples from the Mae Chaem River, Chiang Mai, Thailand. ,,Toxics”, 2023, 11, 780.
8. Panda B.P., Mohanta Y.K., Paul R., Prusty B.A.K., Parida S.P., Pradhan A., Saravanan M., Patowary K., Jiang G., Joshi S.J., Sarma H.: Assessment of environmental and carcinogenic health hazards from heavy metal contamination in sediments of wetlands. ,,Scientific Reports", 2023, 13, 16314.
9. United States Environmental Protection Agency (USEPA): Risk Assessment Guidance for Superfund, Volume I, Human Health Evaluation Manual (Part A). Washington, DC., USA, 1989.
10. United States Environmental Protection Agency (USEPA): Risk Assessment Guidance for Superfund: Volume III, Process Jor Conducting Probabilistic Risk Assessment (Part A). Washington, OC., USA, 2001.
11. Tytła M., Kernert J.: Ecological and human health risks assessment of heavy metaIs in bottom sediments of the Pławniowice water reservoir - artificial lake (Silesian Voivodeship, Poland). ,,Zeszyty Naukowe SGSP”, 2023, 87, 35-51.
12. Szynkowski J.: Ochrona środowiska w województwie warmińsko-mazurskim w 2010 r., Olsztyn: Urząd Statystyczny w Olsztynie, 2011Mazury. Przewodnik. Kengraf, Kętrzyn 2003.
13. http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php/Jezioro_ %C5°/09Aniardwy
14. https://www.gov.pl/web/gios
15. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (GIOŚ): Raport „Stan zanieczyszczenia osadów dennych rzek i jezior w 2021 r.” https://www.gios.gov.pl/images/dokumenty/pms/monitoring_wod/raport-osady- 2021. pdf
16. PN-EN 13657:2006 Charakteryzowanie odpadów - Roztwarzanie do dalszego oznaczania części pierwiastków rozpuszczalnych w wodzie królewskiej.
17- PN-EN ISO 11885:2009 Jakość wody - Oznaczanie wybranych pierwiastków metodą optycznej spektrometrii emisyjnej z plazmą wzbudzoną indukcyjnie (ICP-OES).
18. United States Environmental Protection Agency (USEPA): Supplemental Guidance Jor Developing Soi/ Screening Levels Jor Superfund Sites. Office of Solid Waste and Emergency Response. Washington, OC., USA, 2022.
19. Integrated risk information system of the US Environmental Protection Agency (IRIS) https://www.epa.gov/iris
20. Aendo P., Netvichian R., Thiendedsakul P., Khaodhiar S., Tulayakul P.: Carcinogenic Risk of Pb, Cd, Ni, and Cr and Critical Ecological Risk of Cd and Cu in SoiI and Groundwater around the Municipal Solid Waste Open Dump in Central Thailand. ,,Journal of Environmental and Public Health”, 2022, 3062215.
21. International Agency for Research on Cancer (IARC): IARC monographs on the evaluation of carcinogenic risks to humans. Arsenie, metals, fibers and dusts. A review of human carcinogens (No. 100C), Lyon (France), 2012.
22. Bojakowska I., Sokołowska G.: Geochemiczne klasy czystości osadów dennych. ,,Przegląd Geologiczny”, 1998, 46 (1), 49-54.
23. Bojakowska I.: Kryteria oceny zanieczyszczenia osadów wodnych [The criteria for the assessment of water sediments contamination]. ,,Przegląd Geologiczny”, 2001, 49 (3), 213-218.
24. MacDonald D.D., Ingersoll C.G.: Development and Evaluation of Consensus- Based Sediment Quality Guidelines Jor Freshwater Ecosystems. ,,Archives of Environmental Contamination and Toxicology”, 2000, 39, 20-31.
25. Sojka M., Ptak M., Jaskuła J., Krasniqi V.: Ecological and Health Risk Assessments of Heavy Metals Contained in Sediments of Polish Dam Reservoirs. ,,International Journal of Environmental Research and Public Health”, 2023, 20 (1), 324.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-89200cf5-7ef6-402e-ab8c-dabe7ba5bbf0