Znaczenie kultury bezpieczeństwa w tworzeniu bezpieczeństwa narodowego

• Autorzy: Cybulska E.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Problem związków kultury i bezpieczeństwa, a zwłaszcza wpływu kultury na bezpieczeństwo nie jest nowy, a raczej jest tak stary, jak ludzkie cywilizacje i kontakty między nimi. Zawsze też był to problem wieloaspektowy, choć współczesny świat stwarza szczególne warunki do kontaktów międzykulturowych, spotkań i wymiany informacji, przepływu myśli, idei wzorców kulturowych2. Bezpieczeństwo jest zawarte w podstawowych potrzebach, wartościach i prawach każdego człowieka. Jest powszechną kategorią historyczną i społeczną stanowiącą fundament istnienia jednostek czy wspólnot, pierwotnym motorem ich działania. Człowiek podejmuje wszelkie działania by utrzymać względne poczucie bezpieczeństwa. Subiektywny aspekt postrzegania zagrożeń przekłada się również na koncepcje ich eliminowania. Aspekt kulturowy stanowi istotny fragment tożsamości i spójności narodu. Jest ważną częścią demokracji wpływającą na postrzeganie i kreowanie tolerancji, równości oraz wolności. Na jej specyfice bazuje tożsamość narodowa będąca spoiwem przynależności obywateli do państwa i na odwrót. Sama kultura narodowa to pewna świadomość danego społeczeństwa, wyrażana w zdarzeniach, procesach, organizacjach oraz instytucjach. Jest dziedziczona z pokolenia na pokolenie poprzez edukację i wychowanie W związku z tym znaczącym elementem budowania bezpieczeństwa narodowego powinno być łączenie kultury i bezpieczeństwa. W efekcie pozytywne wartości wynikające z tej relacji będą przekładać się na jasne zasady postępowania. Przełoży się to na wewnętrzny spokój, samozadowolenie, życzliwe i przychylne nastawienie wobec otoczenia. Następnie będzie to skutkować wyższym wykorzystaniem innowacyjności oraz kreatywności w twórczym rozwiązywaniu szeroko rozumianych sytuacji kryzysowych. Warto zadać sobie pytanie, czy państwo w pełni wykorzystuje potencjał tkwiący w kulturze bezpieczeństwa. Szczególnie edukacja na niej oparta będzie wspierać siłę, spójność oraz rozwój kraju. Odpowiednio ukształtowana ma szansę wpływać na poczucie bezpieczeństwa w odniesieniu do jednostek jak i całego społeczeństwa. Musi stanowić świadomą działalność, szczególnie dydaktyczną. Z czasem przełoży się na kształtowanie, w pozytywny sposób, nowych pokoleń.

EN

Security culture consists of two important elements, individual oint of view, as well as from the society perception. “ Question of the relationship between culture and safety, and especially culture’s influence on safety, is not new. In fact, it is as old as human civilizations. It has always been a complex issue, and as the modern world provides particularly favorable environment for the development of multicultural relationships as well as for the exchange of information, philosophies and traditions, it makes this issue even more complicated”16. Firstly, security is one of the basic human needs, values and rights. It is a universal, historic and social, category, which constitutes the foundation of human existence, individually and as a part of a community. Security is a primal ‘engine’ motivating individuals to act and function. Humans take actions to maintain a relative feeling of safety. The perception of a threat however is partly subjective, and influences the concepts of eliminating that particular threat. The cultural aspect constitutes a significant element of the nation’s identity and cohesion. Culture is an important part of democracy that impacts the perception and growth of tolerance, equality and freedom. Its characteristics are the base of national identity, which is the binder of the feeling of belonging of citizens to the state, and the state’s to citizens. The national culture itself can be defined as a certain awareness of a society, expressed in events, processes, organizations and institutions. It is inherited, from generation to generation, through education and upbringing. Thus, linking culture and security should be an important element of building national security. In effect, positive values emerging of that link, will transform into clear rules of proceedings. It will provide internal peace, self-content, and kind attitude towards one’s surroundings. Moreover, it will result in increased use of innovation and creativity in solving broadly-understood crises. It is worth to ask the question whether the state fully uses the potential of security culture. Particularly, education based on security culture will support the strength, unity and development of a state. If appropriately designed, it may influence the feeling of safety on an individual and social level. It needs to constitute a conscious activity, especially in education, which will positively impact the next generations.

Słowa kluczowe

PL

bezpieczeństwo; naród; kultura

EN

security; nation; culture

• Wydawca: Towarzystwo Wiedzy Obronnej
• Czasopismo: Wiedza Obronna
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 1-2
• Strony: 32--45
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz.

Twórcy

autor

Cybulska E.

• Doktorant Wydziału Bezpieczeństwa Narodowego Akademii Sztuki Wojennej

Bibliografia

• 1. Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2013.
• 2. Cieślarczyk M., Filipek A., Kultura bezpieczeństwa – między kreatywnością a poczuciem odpowiedzialności, [w:] Bezpieczeństwo i edukacja dla bezpieczeństwa w zmieniającej się na przestrzeni społecznej i kulturowej, R. Rosa (red. nauk), Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, Siedlce 2012.
• 3. Czaja J., Kulturowe czynniki bezpieczeństwa, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2008.
• 4. Drabarek A., Wartości w demokracji, Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej, Warszawa 2012.
• 5. Kitler W., Bezpieczeństwo narodowe RP. Podstawowe kategorie, uwarunkowania, system, Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowe, Warszawa 2011.
• 6. Korzeniowski L.K., Podstawy nauk o bezpieczeństwie, Difin, Warszawa 2012.
• 7. Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2003.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).