Necessary defence exercised in the defence of domestic peace

• Autorzy: Pietrzak Radosław

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0055.2227

Warianty tytułu

PL

Obrona konieczna realizowana przy obronie miru domowego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article regards the issue of necessary defence implemented in the conditions of protection of domestic peace, i.e. the provision of Article 25 §2a of the Criminal Code. First, the history of domestic peace is cited and legal regulations concerning its defence is indicated. Next, what specifically constitutes a violation of home peace is defined, followed by a description of how its necessary defence functions in the United States. In the following part of the article, the shortcomings of the provision of Article 25 §2a of the Criminal Code were pointed out. The author showed that this provision does not constitute an extension of the justification, as it presupposes in advance the transgression of the necessary defence. Moreover, such a situation results in the fact that the attacker, after the person acting in the framework of necessary defence, realised in the protection of the domestic peace, may himself undertake necessary defence against the person (originally) defending against his attack, thus proving that this legal solution is flawed and should be changed. The author proposed that the new provision concerning the necessary defence of domestic peace should in fact extend the justification, so that its wording makes it clear that a person acting within the framework of necessary defence carried out in the protection of his or her domestic peace as part of the defence action taken could even use a firearm as a situation justifying the possibility of waiving punishment.

PL

Artykuł traktuje o problematyce obrony koniecznej realizowanej w warunkach ochrony miru domowego, tj. o przepisie art. 25 §2a Kodeksu karnego. W pierwszej kolejności przytoczono historię miru domowego oraz wskazano prawne regulacje dotyczące jego obrony. Następnie określono, na czym konkretnie polega naruszenie miru domowego, po czym opisano, jak funkcjonuje jego obrona konieczna w Stanach Zjednoczonych. W dalszej części artykułu wskazano na wady przepisu art. 25 §2a Kodeksu karnego. Autor wykazał, że przepis ten nie stanowi rozszerzenia kontratypu, gdyż z góry zakłada on przekroczenie obrony koniecznej. Ponadto sytuacja taka powoduje, że napastnik po przekroczeniu przez osobę działającą w ramach obrony koniecznej, realizowanej w ochronie miru domowego, sam może podjąć obronę konieczną wobec osoby (pierwotnie) broniącej się przed jego atakiem, dowodząc tym samym, iż to rozwiązanie prawne jest wadliwe i należy je zmienić. Autor zaproponował, aby nowy przepis, dotyczący obrony koniecznej miru domowego rzeczywiście rozszerzał kontratyp, by w jego treści jasno wskazano, iż osoba działającą w ramach obrony koniecznej realizowanej w ochronie swojego miru domowego w ramach podejmowanych działań obronnych mogła użyć nawet broni palnej, jako sytuacji uzasadniającej możliwość odstąpienia od wymierzenia kary.

Słowa kluczowe

EN

domestic peace; necessary defence; justification; safety

PL

mir domowy; obrona konieczna; kontratyp; bezpieczeństwo

• Wydawca: Wydawnictwo Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Scientific Journal of the Military University of Land Forces
• Rocznik: 2025
• Tom: Vol. 57, No.3(217)
• Strony: 103--116
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz.

Twórcy

autor

Pietrzak Radosław

• General Tadeusz Kościuszko Military University of Land Forces, Wrocław, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-9478-8641

Bibliografia

• Berent, M. (2016). Art. 193. In M. Filar (Ed.), Kodeks karny. Komentarz, wyd. V. Wolters Kluwer Polska.
• Europejska konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z 1950 r. (1950). Dz.U. 1993 nr 61 poz. 284.
• Florczak-Wątor, M. (2023). Art. 50. Nienaruszalność mieszkania. In P. Tuleja (Ed.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. II. Wolters Kluwer Polska.
• Florida Statutes Title XLVI. Crimes §776.013. Home protection; use or threatened use of deadly force; presumption of fear of death or great bodily harm. (2023). https://codes.findlaw.com/fl/title-xlvi-crimes/fl-st-sect-776-013.html
• Grześkowiak, A., Wiak, K. (Eds.). (2021). Kodeks karny. Komentarz. Wydawnictwo C.H. Beck.
• Hanausek, T. (1963). Działanie w przypadku ostatecznej potrzeby. Wojskowy Przegląd Prawniczy, 1, 45-67.
• Hypś, S. (2021). Art. 193. In A. Grześkowiak, K. Wiak (Eds.), Kodeks karny. Komentarz. Wydawnictwo C.H. Beck.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (1997). Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483.
• Kosonoga, J. (2021). Art. 193. Zakłócenie miru domowego. In R. Stefański (Ed.), Kodeks karny. Komentarz. Wyd. 26. Wydawnictwo C.H. Beck.
• Kosonoga-Zygmunt, J. (2024). Art. 193. Zakłócenie miru domowego. In J. Majewski (Ed.), Kodeks karny. Komentarz. Wolters Kluwer Polska.
• Lachowski, J. (2020). Art. 193. Zakłócenie miru domowego. In V. Konarska-Wrzosek (Ed.), Kodeks karny. Komentarz. Wyd. III. Wolters Kluwer Polska.
• Małecki, M. (2017). Małecki o przepisach dotyczących obrony koniecznej: MS zwiększa prawa nie ofiar, a napastników. https://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/ 1073538,ms-obrona-konieczna-prawa-ofiar-nie-napastnikow.html
• Marek, A. (2008). Obrona konieczna w polskim prawie karnym. Teoria i orzecznictwo. Wolters Kluwer Polska.
• Mozgawa, M. (2019a). Ustawowe znamiona przestępstwa naruszenia miru domowego. In M. Mozgawa (Ed.), Naruszenie miru domowego (pp. 117-152). Wolters Kluwer Polska.
• Mozgawa, M. (Ed.). (2019b). Prawo karne materialne. Część ogólna. Wolters Kluwer Polska.
• Mozgawa, M. (Ed.). (2019c). Kodeks karny. Komentarz. Wolters Kluwer Polska.
• Peiper, L. (1936). Komentarz do Kodeksu Karnego. Prawa o wykroczeniach przepisów wprowadzających obie te ustawy. Leon Frommer.
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. – Kodeks karny. (1932). Dz.U. 1932 nr 60 poz. 571.
• Sosik, R. (2021). Obrona konieczna w polskim i amerykańskim prawie karnym. Wydawnictwo UMC.
• Śliwiński, S. (1946). Prawo karne. Gebethner i Wolff.
• Tokarczyk, R. (2021). Prawo amerykańskie. Wolters Kluwer Polska.
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. (2024). t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny. (2023). t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 17 z późn. zm.
• Wolter, W. (1947). Prawo karne. Gebethner i Wolff.
• Wrzyszcz, A. (2019). Prawnokarna ochrona miru domowego na ziemiach polskich do pierwszych lat II Rzeczypospolitej. In M. Mozgawa (Ed.), Naruszenie miru domowego (pp. 17-38). Wolters Kluwer Polska.
• Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 21 listopada 2019 r. (2019). II AKa 182/19, LEX nr 2817701.
• Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 listopada 2019 r. (2020). II AKa 234/19, LEX nr 3103418.
• Wyrok Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 18 lutego 2021 r. (2021). II K 28/20, LEX nr 3160098.