Kultywowanie miejsc pamięci na przykładach cmentarzy w Głogówku

• Autorzy: Steuer-Jurek Anna

Identyfikatory

DOI

10.4467/00000000PUA.19.010.10013

Warianty tytułu

EN

Cultivating memory places on the examples of cemeteries in Głogówek

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Problematyka dotycząca kształtowania, pielęgnacji, a także ochrony cmentarzy z uwagi na specyfikę tego typu przestrzeni stanowi wieloaspektowe zagadnienie. W szczególności jest to temat trudny względem opuszczonych zespołów, znajdujących się na terenach pogranicza kulturowo narodowościowego. W artykule przedstawione zostaną dwa cmentarze, żydowski oraz ewangelicki, powstałe w XIX wieku w obszarze współczesnych granic miejscowości Głogówek na terenie Górnego Śląska. Zostaną one poddane porównaniu w celu określenia stanu ich zachowania, współczesnego odbioru pod względem kulturowym, wskazania wartości oraz sposobów ochrony. Wybrane zespoły, współcześnie już nieczynne, cechuje porównywalny okres ich założenia, lokalizacja, zbliżona powierzchnia. Zasadniczo także w obu przypadkach w okolicy nie ma już kościołów kultywujących omawiane wyznania.

EN

Issues relating to the shaping, care and protection of cemeteries are a multi-faceted issue due to the specificity of this type of space. In particular, it is a difficult subject for deserted bands located on the territory of the cultural and national borderland. The article will present two cemeteries, Jewish and Evangelical, created in the 19ͭth century in the area of the modern boundaries of the village of Głogówek in Upper Silesia. These will be compared in order to determine their state of preservation, contemporary cultural reception, value indications and methods of protection. Selected teams, which are now closed, are characterised by a comparable period of their establishment, their location, and their similar surface area. Generally, in the case of both of the cemeteries in the region, there are no churches of denominations in question.

Słowa kluczowe

PL

cmentarz; kirkut żydowski; cmentarz ewangelicki; miejsca pamięci; sacrum; Głogówek

EN

cemetery; Jewish cemetery; Evangelical cemetery; memorial sites; sacrum; Głogówek

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 1
• Strony: 133--144
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., il.

Twórcy

autor

Steuer-Jurek Anna

Bibliografia

• Burchard P., Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce, Warszawa 1990.
• Borkowski M., Kirmiel A., Włodarczyk T., Śladami Żydów. Dolny Śląsk, Opolszczyzna, Ziemia Lubuska, Warszawa 2008.
• Chrzanowski T., Głogówek. Śląsk w zabytkach sztuki, Wrocław 1977.
• Decyzja wpisowa do rejestru zabytków województwa opolskiego nr 242/90 z 14.03.1990 r.
• Długozima A., Cmentarze, jako ogrody żywych i umarłych, Warszawa 2011.
• Grzywa J., Zapomniane ‘sacrum’ – cmentarze ludności niemieckiej i żydowskiej jako problem społeczno-kulturowy współczesnego miasta, „Studia Etnologiczne i Antropologiczne”, 10/2010, s. 386–404.
• Łakomy K., Sacrum przestrzeni cmentarzy w odmiennych tradycjach kulturowych, [w:] Ogród sakralny – idea i rzeczywistość, VII Międzynarodowa Konferencja o Architekturze i Sztuce Sakralnej z cyklu „Kościoły naszych czasów”, Kielce – SacroExpo, Kielce 2008.
• Łakomy K., Symbolika i tradycja a prawne uwarunkowania projektowania cmentarzy, „Czasopismo Techniczne”, 2-A/2012, s. 339–345.
• Majdecki L., Ochrona i kształtowanie cmentarzy, Szczecin 1997.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).