Wewnątrzkrajowe lotnicze połączenia kabotażowe w Europie

• Autorzy: Pijet-Migoń E.

Warianty tytułu

EN

Domestic air cabotage connections in Europe

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Współczesny rozwój transportu lotniczego w państwach Unii Europejskiej odbywa się w warunkach pełnej liberalizacji rynku przewozów lotniczych i respektowania wszystkich dziewięciu wolności, co zaowocowało pojawieniem się zjawisk wcześniej niewystępujących. Należy do nich rozwój połączeń typu full cabotage. Aktualnie w obrębie państw UE połączenia o charakterze kabotażowym oferowane są głównie przez przewoźników niskokosztowych. Najwięcej krajowych połączeń kabotażowych jest w państwach Europy Południowej: we Włoszech, Francji, Hiszpanii, Portugalii, Grecji. Na mniejszą skalę połączenia kabotażowe obecne są w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Polsce i Rumunii. Dominują trasy pomiędzy miastami znacząco oddalonymi lub położonymi na wyspach oraz miastami, pomiędzy którymi nie ma połączeń pociągami dużych prędkości. Wśród obsługiwanych portów dominują porty regionalne lub porty satelitarne dla dużych aglomeracji miejskich oraz porty położone w regionach atrakcyjnych dla rozwoju turystyki. Połączenia kabotażowe mają duży udział w rynku przewozów krajowych, zwłaszcza w tych państwach, gdzie dawni przewoźnicy narodowi mają stosunkową słabą pozycję (Włochy, Grecja, Polska, Rumunia). Połączenia kabotażowe najczęściej wypełniają luki w sieci połączeń i rzadko oferowane są na trasach między głównymi portami krajowymi, na których jest duża konkurencja pomiędzy przewoźnikami. Połączenia kabotażowe przyczyniają się do zwiększenia dostępności transportowej obszarów uznawanych do niedawna za peryferyjne.

EN

The contemporary development of passenger air transport in the European Union countries occurs under conditions of complete liberalization of aviation market, with respect to all nine air freedoms. Among them are full cabotage connections, including domestic connection within a given country, previously allowed only to be offered by carriers registered in this country. Most cabotage connections have been established in southern European countries, i.e. in Italy, France, Spain, Portugal and Greece. Less common they are in Great Britain, Germany, Poland and Romania. Cabotage network is dominated by connections between far-apart airports on the mainland and island airports, as well as to/from airports not served by other fast means of transport, especially high-speed rail. Regional and satellite airports in the vicinity of large agglomerations are typical destinations, as are areas attractive for tourism. Cabotage connections have a large share in domestic markets of countries in which former legacy carriers have rather weak economic position (e.g. Italy, Greece, Poland, Romania). Cabotage service fills gaps in domestic networks and is rarely offered between main airports, where competition between carriers is strong. Implementation of cabotage helps to increase transport accessibility of peripheral regions.

Słowa kluczowe

PL

liberalizacja rynku; transport lotniczy; linia niskokosztowa; pełen kabotaż; wolności lotnicze

EN

market liberalization; aviation transport; low cost carrier; full cabotage; freedoms of the air

• Wydawca: Komisja Geografii Komunikacji Polskiego Towarzystwa Geograficznego ; Uniwersytet Gdański. Katedra Geografii Rozwoju Regionalnego
• Czasopismo: Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 19(1)
• Strony: 21--30
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Pijet-Migoń E.

• Instytut Turystyki, Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu, Fabryczna 29/31, 53-609 Wrocław

Bibliografia

• [1] Barrett S., 2000, Airport competition in deregulated European aviation market, Journal of Air Transport Management, 6, 13–27.
• [2] Burghouwt G., Hakfoort J., 2001, The evolution of the European aviation network, 1990-1998, Journal of Air Transport Management, 7, 311–318.
• [3] Burghouwt G., Hakfoort J., van Eck J. R., 2003, The spatial configuration of airline networks in Europe, Journal of Air Transport Management, 9, 309–323.
• [4] Burghouwt G., de Wit J., 2015, In wake of liberalization. Longterm development in the EU air transport market, Transport Policy, 43, 104–115.
• [5] Cento A., 2009, The Airline Industry. Challenges in the 21st Century, Physica Verlag, Springer Company, Heidelberg.
• [6] Debbage K. G., 2005, Airlines, airports and international aviation [w:] L. Pender, R. Sharpley (red.), The Management of Tourism, Sage Publication, London, 28–46.
• [7] Dobruszkes F., 2014, Geographies of European Air Transport [w:] A.R. Goetz, L. Budd (red.), The Geographies of Air Transport, Ashgate, Farnham, 167–186.
• [8] Felber N.P., 2014, Liberalizing Europe’s Skies – A Failure? An Analysis of Airline Entry and Exit in Post-liberalized German Airline Market, 1993-2006, Anchor Academic Publishing, Hamburg.
• [9] Forsyth P., 2008, Tourism and Aviation Policy: Exploring the Links [w:] A. Graham, A. Papatheodorou, P. Forsyth, Aviation and Tourism, Ashgate, Aldershot, 73–82.
• [10] Frenken K., van Terwisga S., Verburg T., Burghouwt G., 2004, Airline competition at European airports, Tijdschrift voor Economische en Sociale Geografie, 95, 233–242.
• [11] Goetz A., Graham B., 2004, Air transport globalization, liberalization and sustainability: post-2001 policy dynamics in the United States and Europe, Journal of Transport Geography, 12, 265–276.
• [12] Goetz A.R., Vowles T.M., 2009, The good, the bad and the ugly: 30 years of the US airline deregulation, Journal of Transport Geography, 17, 251–263.
• [13] Graham B., 1998, Liberalization, regional economic development and the geography of demand for air transport in the European Union, Journal of Transport Geography, 6, 87–104.
• [14] Grzywacz W., Wojewódzka-Król K., Rydzkowski W., 2003, Polityka transportowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• [15] Hanlon P., 2007, Global Airlines. Competition in a Transnational Industry, Elsevier, Oxford.
• [16] Kachniewska M., 2011, Wpływ tendencji występujących po stronie popytu na fenotyp współczesnej turystyki, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 694, Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu, 22, 265–276.
• [17] Malighetti P., Paleari S., Redondi R., 2016, Base abandonments by low-cost carriers, Journal of Air Transport Management, 55, 234–244.
• [18] Olipra Ł., 2009, Liberalizacja rynku usług transportu lotniczego w Unii Europejskiej i jej skutki, Praca doktorska, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wrocław.
• [19] Page S. J., 2015, Tourism management, Routledge, London and New York.
• [20] Pijet-Migoń E., 2009, Deregulacja transportu lotniczego na rynku amerykańskim i jej konsekwencje, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu, 14, 91–105.
• [21] Pijet-Migoń E., 2012, Zmiany rynku lotniczych przewozów pasażerskich w Polsce po akcesji do Unii Europejskiej, Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego, 25, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław.
• [22] Pijet-Migoń E., 2014, Dziesięć lat „otwartego nieba” nad Polską – implikacje dla turystyki, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 807, Ekonomiczne Problemy Turystyki nr 27, 83–98.
• [23] Reynolds-Feighan A., 1998, The Impact of U.S. Airline Deregulation on Airport Traffic Patterns, Geographical Analysis, 30, 234–253.
• [24] Rodrigue J.P., Comtois C., Slack B., 2007, The Geography of Transport System, Routledge, London and New York.
• [25] Rucińska D., Tłoczyński D., 2006, Polityka otwartego nieba podstawą funkcjonowania i rozwoju portów lotniczych Unii Europejskiej [w:] A. Ruciński (red.), Porty lotnicze wobec polityki otwartego nieba, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 51–85.
• [26] Rydzkowski W., Wojewódzka-Król K. (red.), 2009, Transport, PWN, Warszawa.
• [27] Szymajda I., 2002a, Konkurencja w transporcie lotniczym. Prawo europejskie i problemy dostosowania, Liber, Warszawa.
• [28] Szymajda I., 2002b, Prawo lotnicze Unii Europejskiej – charakterystyka systemu, Studia Europejskie, 1(21), Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego, 83–106.
• [29] Szymajda I., 2003, Publicznoprawne zagadnienia międzynarodowej żeglugi powietrznej – system chicagowsko-bilateralny, Studia Iuridica, 41, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 269–291.
• [30] Thompson I.B., 2002, Air transport liberalization and the development of third level airports in France, Journal of Transport Geography, 10, 273–285.
• [31] Trzepacz P., 2007, Spatial aspects of air transportation liberalization – changes in European airport hierarchy, Bulletin of Geography. Socio-economic series, 8, 163–177.
• [32] Wensveen J.G., 2011, Air Transportation. A Management Perspective, Ashgate, Farnham.
• [33] Żylicz M., 2002, Prawo lotnicze międzynarodowe, europejskie i krajowe, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).