Wykorzystanie metod hydrogeochemicznych i geofizycznych do oceny wpływu składowisk odpadów górniczych na środowisko wodne

• Autorzy: Zdechlik R. , Gołębiowski T. , Tomecka-Suchoń S. , Żogała B.

Warianty tytułu

EN

Application of hydrogeochemical and geophysical methods in assessment of the influence of coal-mining waste dumps on hydrogeological environment

• Konferencja: Współczesne problemy hydrogeologii
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Górnictwo węgla kamiennego generuje znaczne ilości odpadów, stanowiących poważny problem dla środowiska, zwłaszcza dla wód podziemnych. Długookresowe oddziaływanie składowisk odpadów górniczych na środowisko wodno-gruntowe wynika głównie ze składu chemicznego odpadów i produktów ich transformacji. Do oceny wpływu odcieków ze składowisk górniczych na wody podziemne wykorzystywane są metody hydrogeochemiczne. Wyniki badań hydrogeochemicznych porównano z wynikami wykonanych w tym samym czasie badań geofizycznych. Badania geofizyczne przeprowadzono z wykorzystaniem metod: georadarowej, profilowania elektromagnetycznego i obrazowania elektrooporowego. Profile pomiarowe wyznaczono na podstawie wyników pomiarów hydrogeologicznych, opierając się na mapach rozkładu przewodności elektrolitycznej właściwej. Poszczególne metody badawcze stanowią wzajemne uzupełnienie, pozwalając na kompleksową ocenę rozkładu zanieczyszczeń w wodach podziemnych, spowodowanych deponowaniem odpadów górnictwa węgla kamiennego na składowiskach.

EN

Coal-mining is a source of the bulk amount of mine waste, which bring about complex environmental problems, particularly related to groundwater contamination. Long-term potential pollution of mining waste to the aquatic environment results mainly from the chemical composition of coal mining waste and their transformation products. Hydrogeochemical methods were used to assess the impact of the leachate from coal mining waste dumps on contaminant distribution in groundwater. The results of hydrogeochemical observation were compared with geophysical investigation obtained at the same time. The geophysical research were carried out using georadar method, electromagnetic profiling and resistivity imaging technique. The measurement profiles were designed on the basis of hydrogeological information, especially using maps of distribution of electrolytic conductivity. Both hydrogeochemical and geophysical methods complement each other and allow for comprehensive assessment of groundwater contamination.

Słowa kluczowe

PL

metody hydrogeochemiczne; techniki geofizyczne; zanieczyszczenia chemiczne; składowiska odpadów górniczych

EN

hydrogeochemical methods; geophysical techniques; chemical contamination; coal mining waste dumps

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 445 Hydrogeologia z. 12/2
• Strony: 725--735
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Zdechlik R.

• Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Gołębiowski T.

• Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Tomecka-Suchoń S.

• Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Żogała B.

• Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, ul. Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec

Bibliografia

• 1. DK, 2009 — Dyrektywa Komisji 2009/90/WE: specyfikacje techniczne w zakresie analizy i monitorowania stanu chemicznego wód.
• 2. DOWGIAŁŁO J., KLECZKOWSKI A.S., MACIOSZCZYK T., RÓŻKOWSKI A., 2002 — Słownik hydrogeologiczny. Państw. Inst. Geol., Warszawa
• 3. DWP, 2006 — Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/118/WE z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem i pogorszeniem ich stanu.
• 4. GOŁĘBIOWSKI T., MARCAK H, TOMECKA-SUCHOŃ S., ZDECHLIK R., ZUBEREK W., ŻOGAŁA B., 2010 — Use of geo-physical methods for the assessment of migration of contaminants from the coal-mining waste dumps. Proc. of XXXVIII IAH Congress – Groundwater quality sustainability, 12-17 September 2010, Krakow.
• 5. JOL H.M., 2009 — Ground Penetrating Radar: Theory and Applications. Elsevier Science Ed., UK.
• 6. KANIA J., 2002 — Wpływ likwidacji kopalń odkrywkowych siarki na zmiany stosunków wodnych w ich otoczeniu. Biul. Państw. Inst. Geol., 403: 5-61.
• 7. KOLBER E., KRUK L., 1998 — Dokumentacja hydrogeologiczna rejonu składowiska odpadów powęglowych KWK „Anna" w Bukowie (niepubl.).
• 8. MARCAK H., TOMECKA-SUCHOŃ S., 2009 — Badania georadarowe dla oceny mineralizacji wody gruntowej. Kwart. Geologia, 35, 2/1: 445~54.
• 9. MARCAK H., TOMECKA-SUCHOŃ S., 2010 — Properties of Georadar Signals Used for an Estimation of the Mineralization of the Soil Waters. Arch. Mining Sci., 55, 3: 469~86.
• 10. MARCAK H., TOMECKA-SUCHOŃ S., ZDECHLIK R. (red.), 2011 — Geofizyczne i hydrogeologiczne badania zanieczyszczeń środowiska wodno-gruntowego w otoczeniu składowisk odpadów górniczych. Monografia. Oficyna Dnalcarska – Chmielewski, Warszawa
• 11. MUCHA J., 1994 — Metody geostatystyczne w dokumentowaniu złóż. AGH, Kraków.
• 12. PLEWA M., PLEWA S., 1992 — Petrofizyka. Wyd. Geol., Warszwa.
• 13. RDW, 2000 — Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Europy 2000/60/WE z dnia 23 października 2000 r. w sprawie ustanowienia ram działalności Wspólnoty w zakresie polityki wodnej.
• 14. REYNOLDS J.M., 1997 An Introduction to Applied and Environmental Geophysics. John Wiley and Sons Ed., UK.
• 15. ROZPORZĄDZENIE Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2002 r. w sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów (Dz. U. Nr 220, poz. 1858).
• 16. ROZPORZĄDZENIE Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 roku w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. 2008, Nr 143, poz. 896).
• 17. STENZEL P., SZYMANKO J., 1973 — Metody geofizyczne w badaniach hydrogeologicznych i geologiczno-inżynierskich. Wyd. , Geol., Warszawa.
• 18. STEFANIAK S., 2006 — Migracja zanieczyszczeń z warstwy odpadów górnictwa węglowego w środowisku wodno-gruntowym w różnych warunkach deponowania. Gł. Inst. Górn. w Katowicach, rozprawa doktorska (niepubl.).
• 19. SZCZEPAŃSKA J., KMIECIK E., 2005 — Ocena stanu chemicznego wód podziemnych w oparciu o wyniki badań monitoringowych. UWND, AGH, Kraków.
• 20. TELFORD W.M., GELDART L.P., SHERIFF R.E., 2004 — Applied Geophysics. Press of University of Cambridge, UK.