Rewaloryzacja zabytków dziedzictwa kulturowego małych miast Podkarpacia na przykładzie Sieniawy

• Autorzy: Kuśnierz-Krupa D.

Warianty tytułu

EN

Revalorization of cultural heritage of small towns in Podkarpacie on the example of Sieniawa

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niniejsza praca omawia zagadnienie rewaloryzacji zabytków na terenie małych miast Podkarpacia, które jest regionem o dużym zasobie cennych zabytków dziedzictwa kulturowego. Oprócz większych miast, takich jak Rzeszów, Przemyśl, Krosno, Przeworsk czy Jarosław, na terenie Podkarpacia istnieją także mniejsze ośrodki o równie bogatej tradycji i walorach kulturowych. W miastach tych niejednokrotnie znajdują się cenne obiekty o ponadprzeciętnych wartościach, które należy otaczać troską, a ich historię przekazywać lokalnym społecznościom. W publikacji zaprezentowano dwa przykłady obiektów zabytkowych, których rewaloryzacja przyniosła miastu wymierne korzyści w postaci podniesienia rangi najważniejszych obiektów w mieście, a także zaszczepienia świadomości i lokalnego patriotyzmu wśród jego mieszkańców. Omówione przykłady interwencji konserwatorskich dobudowy wieży do zabytkowego ratusza oraz rewaloryzacji budynku Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” pochodzą z Sieniawy, miasta położonego na terenie powiatu przeworskiego. Są one przykładem prawidłowej dbałości właścicieli i użytkowników obiektów zabytkowych o ich stan techniczny. Władze miasta oprócz obowiązku, jaki nakłada na nie jako na użytkowniku i właścicielu obiektu zabytkowego ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, zwracają uwagę lokalnej społeczności na potencjał, tradycję i historię miasta, a także dążą do przywrócenia najważniejszym obiektom i przestrzeniom publicznym w mieście właściwego wyglądu i rangi. Należy mieć nadzieję, że także inne miasta Podkarpacia o bogatym zasobie dziedzictwa kulturowego wezmą przykład z działań realizowanych na rzecz ochrony i rewaloryzacji zabytków w Sieniawie.

EN

This article addresses the issue of monument revalorization in small towns of Podkarpacie which is a region with valuable cultural heritage. Besides larger cities such as Rzeszów, Przemyśl, Krosno, Przeworsk or Jarosław, in the area of Podkarpacie there also exist smaller towns with equally rich traditions and high cultural values. Those towns can frequently boast precious objects representing more than the average value, which should be taken care of, and their history popularized among local communities. The article presents two examples of historic buildings whose revalorization gave the town concrete benefits in the form of upgrading the rank of the most important objects, as well as instilling the awareness and local patriotism among its inhabitants. The examples of conservation interventions discussed below namely: addition of the tower to the historic town hall and revalorization of the building of The „Sokół” Gymnastic Association come from Sieniawa, a town located in the Przeworsk County. They represent proper care which owners and users of historic buildings should take about their technical condition. Apart from the obligation imposed on them as the user and owner of the historic object by the Heritage Protection Act, town authorities draw the attention of the local community to the potential, tradition and history of the town, as well as aim at restoring the crucial objects and public spaces in the town to their proper appearance and rank. It is to be hoped that other towns in Podkarpacie with rich cultural heritage will also imitate the activities geared towards heritage protection and revalorization which are currently realized in Sieniawa.

Słowa kluczowe

PL

dziedzictwo kulturowe; Podkarpacie; miasto małe; rewaloryzacja; Sieniawa

EN

cultural heritage; Carpathian Basin; small town; revalorization; Sieniawa

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej
• Czasopismo: Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture
• Rocznik: 2013
• Tom: z. 60, nr 4
• Strony: 97--111
• Opis fizyczny: Bibliogr. 4 poz., il.

Twórcy

autor

Kuśnierz-Krupa D.

• Politechnika Rzeszowska

Bibliografia

• [1] Kuśnierz K., Kuśnierz-Krupa D.: Revalorization of the town hall in Sieniawa, [w:] Structural analysis of historical constructions, J. Jasieńko (red.), t. 3. Wydaw. DWE, Wrocław 2012.
• [2] Kuśnierz K.: Sieniawa. Historia rozwoju przestrzennego. Wydaw. Politechniki Krakowskiej, Kraków 2001.
• [3] Przewodnik Gimnastyczny „Sokół”, nr 6. Wydaw. Polskie Towarzystwo Gimnastyczne Sokół, Lwów 1896.
• [4] Kłoczko A., Krzyżanowska H. (red.): Zabytki architektury i budownictwa w Polsce. T. 33. Województwo przemyskie. Wydaw. Ośrodek Dokumentacji Zabytków, Warszawa 1998.