Park as a Forest-Like Vegetation Zone

• Autorzy: Franczak J. , Filipiak M. , Banacki J.

Identyfikatory

DOI

10.30825/5.ak.156.2018.60.3

Warianty tytułu

PL

Park jako formacja roślinna o charakterze leśnym

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

The functioning and form of arrangements created by woody plants are important elements related to landscape shaping. The base facility used for the studies presented in this paper was a part of the Szczytnicki Park in Wrocław, of a surface area of 5.4 ha. The analysed section is approx. 160 years old and, as most of the whole park, is of a landscape nature. All trees and bushes inside the analysed area were precisely measured and classified and the obtained data constituted the basis for determining several parameters, which, in turn, allowed us to compare the studies park tree stand with more natural populations of a forest nature. The main compared sites were the tree stands in Lower Silesian forest natural reserves that grow in similar habitats. As a result of the conducted analyses it was determined, among others, that the analysed fragment of the park is a multi-species, multilayered deciduous forest population of various ages, with a structure that is typical for the phase of renewal and regeneration. The population is dominated by native species typical for oak-hornbeam forests, but alien species, in particular invasive ones and post-pioneers also play a significant role. The vegetation also includes trees that are valuable due to their age or origin. In comparison with model oak stands and reserve tree stands growing in similar conditions, the resources of the analysed facility are usually lower. This suggests that its biochemical impact on the surrounding environment may be weaker than that of the compared tree stands. In functional terms, the studied park also resembles forest populations being stands managed by means of socalled continuous cutting. Continuing maintenance procedures based on such cutting model may optimise the natural functions of the park. In the opinion of the authors, the analyses presented herein and similar ones should be used more widely as an element of resource evaluation and as the basis for maintenance treatment in city parks.

PL

Funkcjonowanie i forma układów tworzonych przez rośliny drzewiaste to istotne elementy związane z kształtowaniem krajobrazu. Bazowym obiektem prezentowanych tu badań była część parku Szczytnickiego we Wrocławiu o powierzchni 5,4 ha. Badany fragment liczy około 160 lat i jak większość całego parku ma charakter krajobrazowy. W obrębie wspomnianego terenu szczegółowo pomierzono i sklasyfikowano wszystkie drzewa i krzewy, a na podstawie otrzymanych danych określono szereg parametrów, które pozwoliły m.in. na porównanie badanego drzewostanu parkowego z bardziej naturalnymi zbiorowiskami o charakterze leśnym. Głównymi obiektami porównawczymi były drzewostany leśnych rezerwatów Dolnego Śląska rosnące na podobnych siedliskach. W wyniku przeprowadzonych obserwacji ustalono, że analizowany fragment parku ma postać wielogatunkowego, wielowarstwowego i różnowiekowego zbiorowiska lasu liściastego o strukturze typowej dla fazy odnowienia i regeneracji. W zbiorowisku dominującą rolę odgrywają rodzime gatunki typowe dla grądów, jednak duże znaczenie mają również gatunki obce, zwłaszcza inwazyjne oraz postpionierzy. Występują też drzewa cenne ze względu na wiek i pochodzenie. W porównaniu z wzorcowymi drzewostanami dębowymi oraz rosnącymi w podobnych warunkach drzewostanami rezerwatowymi analizowany obiekt ma przeważnie niższą zasobność, co sugeruje, że jego oddziaływanie biochemiczne na otaczające środowisko jest słabsze. Funkcjonalnie badany park nawiązuje też do zbiorowisk leśnych o charakterze drzewostanu prowadzonego tak zwaną rębnią ciągłą. Kontynuowanie zabiegów pielęgnacyjnych wzorowanych na tej rębni może zoptymalizować funkcje przyrodnicze parku. Zdaniem autorów niniejszej pracy przedstawione w niej oraz podobne analizy powinny być szerzej stosowane jako element oceny zasobów oraz podstawa zabiegów pielęgnacyjnych w parkach miejskich.

Słowa kluczowe

EN

dendroflora; tree stand; Park Szczytnicki; detailed dendrological inventory; forest ecology; landscape ecology

PL

dendroflora; drzewostan; park Szczytnicki; szczegółowa inwentaryzacja dendrologiczna; ekologia lasu; ekologia krajobrazu

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu
• Czasopismo: Architektura Krajobrazu
• Rocznik: 2018
• Tom: nr 3
• Strony: 4--19
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Franczak J.

• ZOEN Architektura Krajobrazu, Częstochowa

autor

Filipiak M.

• Instytut Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

autor

Banacki J.

• Nadleśnictwo Starogard, Starogard Gdański

Bibliografia

• 1. Andrzejewski R. (red.), 1991. Mała encyklopedia leśna. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• 2. Assman E., 1968. Nauka o produkcyjności lasu. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
• 3. Czuraj M., 1998. Tablice miąższości kłód odziomkowych i drzew stojących. Oficyna Edytorska Wydawnictwo Świat, Warszawa.
• 4. Falińska K., 2012. Ekologia roślin. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 5. Haze M. (red.), 2012. Zasady hodowli lasu (72). Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, Warszawa.
• 6. Jaworski A., Pach M., 2013. Zmiany udziału buka, jodły i świerka w dolnoreglowych drzewostanach naturalnych w rezerwacie Dolina Łopusznej (Gorczański Park Narodowy). Sylwan 157 (3), 213-222.
• 7. Kaliszewski A., 2006. Urban forests - literature review on selected topics. Leśne Prace Badawcze, 1, 103-118.
• 8. Konijnendijk C., 2003. A decade of urban forestry in Europe. Forest Policy and Economics, 5, 173-186.
• 9. Konijnendijk C., Nilsson K., Randrup T.B., Schipperijn J., 2005. Urban Forests and Trees. Springer-Verlag Berlin Heidelberg, Berlin.
• 10. Konijnendijk C., 2018. The Forest and the City. The Cultural Landscape of Urban Woodland. Springer International Publishing AG.
• 11. Kowarik I., 2005. Wild urban woodlands. Towards a conceptual framework [in:] Kowarik I., Körner S. (ed.), Wild urban woodlands - New perspectives for Urban Forestry. Springer-Verlag Berlin Heidelberg, Berlin, 1-32.
• 12. Kościelny S., Sękowski B., 1971. Drzewa i krzewy, klucze do oznaczania. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
• 13. Majdecki L., 1981. Historia ogrodów. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• 14. Majdecki L., 1993. Ochrona i konserwacja zabytkowych założeń ogrodowych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 15. Matuszkiewicz W., 2012. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 16. Obmiński Z., 1978. Ekologia lasu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 17. Seneta W., Dolatowski J., 2012. Dendrologia. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 18. Schmidt C., 2016. Den Landschaftswandel gestalten... Nur wie? [in:] Die räumliche Wirkung der Landschaftsplanung. W. Wende R. Syrbe (Hrsg.) Springer - Verlag, 111-131.
• 19. Szymański S., 2000. Ekologiczne podstawy hodowli lasu. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
• 20. Szymkiewicz B., 2001. Tablice zasobności i przyrostu drzewostanów. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
• 21. Weiner J., 2012. Życie i ewolucja biosfery. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 22. Wysocki C., Sikorski P., 2002. Fitosocjologia stosowana. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• 23. Zimny H., 2005. Ekologia miasta. Dział Wydawnictw, Polska Akademia Nauk, Kraków.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).