Nowe stanowiska jemioły pospolitej jodłowej Viscum album L. subsp. abietis (WIESB.) JANCH. na Pogórzu Śląskim i w północnej części Beskidu Śląskiego

• Autorzy: Beczała Tomasz , Jonderko Tomasz , Chmura Damian

Identyfikatory

DOI

10.53052/pjmee.2022.3.03

Warianty tytułu

EN

New localities of Mistletoe Viscum album L. subsp. abietis (WIESB.) JANCH in the Silesian Foothils and in northern part of the Silesian Beskid Mts

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The semiparasitic plant common fir mistletoe Viscum album L. subsp. abietis (WIESB.) JANCH is the rarest of three subspecies in Poland. In the country this mistletoe has northern border of distribution range. The previous literature data suggested that the subspecies has only few localities in the Silesian Foothils and in northern part of the Silesian Beskid Mts (southern Poland) and in addition, some of them were not confirmed. Mistletoe Viscum album subsp. abietis has been reported to increase its range and abundance in Europe recently therefore authors decided to update the distribution data of the subspecies the aforementioned area. The data about distribution of host tree silver fir Picea abies was taken from forest database and from personal communication with foresters. The area was search to find localities of the individuals on trees. In case of the single specimens on fir trees binoculars were used. In total 39 localities were given including more than 30 new localities when compared to literature data from 20th century. In Silesian Foothils there are 20 localities and 19 stands in the Silesian Beskid Mts. On the localities the abundance of individuals ranged from single plants on one tree to massive infestation of several dozen of fir trees. The common fir mistletoe distribution seems to be an underestimated in the southern part of the Silesian Voivodeship, it is highly probable that its next localities will be found in nearest future. Despite the category endangered “EN” in the Red Book of Plants of the Silesian Voivodship the species is not threatened anymore. On the contrary it becomes to pose a serious threat to silver fir because it can contribute to decline of trees. During the massive infestation of firs by mistletoe, fir trees often die gradually. The obtained new information will allow for a better recognition of the current species distribution and a possible revision of the threat category of common fir mistletoe in the territory of Silesian Voivodeship. For a more detailed analysis of the degree of expansion of this species, it would be advisable to examine the number of individuals and study the development of mistletoe over time on the host on randomly selected trees.

Słowa kluczowe

PL

rozmieszczenie; nowe stanowiska; ATPOL; jemioła pospolita; zamieranie jodły

EN

distribution; new localities; ATPOL; mistletoe; silver fir decline

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Bielsko-Bialskiego
• Czasopismo: Polish Journal of Materials and Environmental Engineering
• Rocznik: 2022
• Tom: Vol. 3 (23)
• Strony: 21--27
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys.

Twórcy

autor

Beczała Tomasz

• Gorecki Nature Club Association, Zalesie 12, 43-436 Górki Wielkie, Poland

autor

Jonderko Tomasz

• Gorecki Nature Club Association, Zalesie 12, 43-436 Górki Wielkie, Poland

autor

Chmura Damian

• University of Bielsko-Biala, Department of Environmental Protection and Engineering, Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biała, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-0242-8962

Bibliografia

• 1. Barbu C. 2010. The incidence and distribution of white mistletoe (Viscum album ssp. abietis) on Silver fir (Abies alba Mill.) stands from Eastern Carpathians. Annals of Forest Research, 53(1), 27–36.
• 2. Beczała T., Chwastek E., Wika S. 2012. Nowe stanowiska rzadkich i chronionych roślin naczyniowych na Pogórzu Cieszyńskim. Badania fizjograficzne R. III. Seria Botanika (B61),113–22.
• 3. Binkiewicz B. 2012. Notatki florystyczne z Beskidu Śląskiego. Fragmenta Floristica Geobotanica Polo-nica, 19(1), 179–181.
• 4. Binkiewicz B. 2017. Rośliny naczyniowe Beskidu Śląskiego. Vascular plants of the Silesian Beskid Mts. PAN, Uniwersytet Jagielloński, Warszawa-Kraków.
• 5. Bukowiec G., Bednarz B. 2017. Wpływ jemioły pospolitej jodłowej (Viscum album ssp. abietis) na przyrosty roczne jodły pospolitej (Abies alba). Acta Scientarum Polonicum Silvarum Colendarum Ratio et Industria Lignaria, 16(2), 77–83.
• 6. Durand-Gillmann M., Cailleret M., Boivin T., Nageleisen L.M., Davi H. 2014. Individual vulnerability factors of Silver fir (Abies alba Mill.) to parasitism by two contrasting biotic agents: mistletoe (Vis-cum album L. ssp. abietis) and bark beetles (Coleoptera: Curculionidae: Scolytinae) during a de-cline process. Annals of Forest Science, 71(6), 659–673.
• 7. Iszkuło G., Armatys L., Dering M., Ksepko M., Tomaszewski D., Ważna A., Giertych M.J. 2020. Jemioła jako zagrożenie dla zdrowotności drzewostanów iglastych. Sylwan, 164(3), 226–236.
• 8. Karmazyńska H. 1928. O jemiole w Polsce. Viscum en Pologne. Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego, 2, 1–33.
• 9. Krause R., Wilczek Z. 2003. Szata roślinna zespołu przyrodniczo-krajobrazowego „Cygański Las” w Beskidzie Śląskim. Przyroda Górnego Śląska, 32, 10–11.
• 10. Noetzli K.P., Müller B., Sieber T.N. 2003. Impact of population dynamics of white mistletoe (Viscum album subsp. abietis) on European silver fir (Abies alba). Annals of Forest Science, 60, 773–779.
• 11. Parusel J., Urbisz A. (red.) 2012. Czerwona lista roślin naczyniowych województwa śląskiego. Raporty Opinie 6.2. Czerwone listy glonów, śluzowców, porostów, mszaków i roślin naczyniowych województwa śląskiego. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice.
• 12. Pelc S. 1967. Rośliny naczyniowe Pogórza Cieszyńskiego. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie, 28, 109–208.
• 13. Seneta W., Dolatowski J. 1997. Dendrologia. Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa.
• 14. Stypiński P.T. 1997. Biologia i ekologia jemioły pospolitej (Viscum album, Viscaceae) w Polsce. Fragmenta Floristica et Geobotanika, seria Polonica Suppl., 1, 1−117.
• 15. Szmidla H., Tkaczy M., Plew R., Tarwack G., Sierota Z. 2019. Impact of common Mistletoe (Viscum album L.) on Scots pine forests – a call for action. Forests, 10(10), 847.
• 16. Voncina G. 2013. Nowy żywiciel jemioły pospolitej jodłowej Viscum album subsp. abietis. Chrońmy Przyrodę Ojczystą, 4(69), 349–353.
• 17. Wilczek Z. 1997. Szata roślinna województwa bielskiego – stan poznania, zagrożenia i ochrona. [W:] Przyroda województwa bielskiego (red. A. Blarowski, J. Gajczak, A. Łajczak, J. Parusel, Z. Wilczek, Z. Witkowski). Wydawnictwo Colgraf-Press, Poznań, 35–138.
• 18. Zając A. 1978. Atlas of distribution of vascular plants in Poland (ATPOL). Taxon, 27(5/6), 481–484.
• 19. Zając M. 1989. Flora południowej części Kotliny Oświęcimskiej i Pogórza Śląskiego [Flora of the southern part of the Oświęcim Basin and Silesian Foothills]. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagielońskiego Prace Botaniczne, 19, 1–199.
• 20. Zuber D. 2004. Biological flora of central Europe: Viscum album L. Flora – Morphology, Distribution, Functional Ecology of Plants, 199(3), 181–203.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).