Rozmieszczenie i geneza form osuwiskowych w przełomowej dolinie Bobru w okolicach Wlenia (Sudety Zachodnie)

Kowalski, A.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Rozmieszczenie i geneza form osuwiskowych w przełomowej dolinie Bobru w okolicach Wlenia (Sudety Zachodnie)

Autorzy

Kowalski A.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Kowalski_Rozmieszczenie_Prz.Geol._10.1_2017.pdf

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Distribution and origin of landslide forms in the Bóbr river valley near Wleń (Western Sudetes)

Języki publikacji

Abstrakty

The paper presents results of field mapping and geomorphometric LiDAR DEM-based analysis of the Bóbr river valley (Izerskie Foothills, Western Sudetes), between Wleń and Nielestno, where a number of individual landslides and their groups were recognized in 2015-2016. The area affected by mass-movements is located within the Wleń Graben - a regional geological unit that constitutes the south-eastern prolongation of the North-Sudetic Synclinorium. The Wleń Graben is a NW-SE trending, elongated morphological and structural depression composed of sedimentary and volcanic rocks of Late Carboniferous, Permian, Triassic and Cretaceous age. The specific geological structure of the graben is reflected in geomorphic features of the study area. Based on mass movement classifications, the forms are considered as: (i) deep-seated rotational landslides (Świerkowa Dolina and Czerwony Wąwóz landslides); (ii) shallow slides and flows of weathered material and rock blocks (headwater areas in the south-western slopes of Gniazdo Hill, "Izerskie Gołoborza” locality), and (iii) complex landslide forms (deep-seated and shallow landslides on the south-eastern slopes of Gniazdo Hill). The studies confirmed the usefulness of geomorphometric analysis based on LiDAR-derived DEMs combined with field investigations. The landslides are located mainly in heavily forested mountainous areas. It was probably the main reason they had not been identified in the past.

Słowa kluczowe

ruchy masowe geomorfometria analiza DEM LiDAR dolina rzeki Bóbr Sudety Zachodnie

mass movements geomorphometry LIDAR DEMs analysis Bóbr River Valley Western Sudetes

Wydawca

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Czasopismo

Przegląd Geologiczny

Rocznik

2017

Tom

Vol. 65, nr 10/1

Strony

629--641

Opis fizyczny

Bibliogr. 47 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Kowalski A.

aleksander.kowalski@uwr.edu.pl

Instytut Nauk Geologicznych, Uniwersytet Wrocławski, pl. Maksa Borna 9, 50-204 Wrocław

Bibliografia

1. BERG G. 1925 - Geologische Karte von Preussen 1 : 25 000. Blatt Waldenburg.
2. BERG G., DATHE E., ZIMMERMANN E. 1910 - Geologische Karte von Preussen 1 : 25 000. Blatt Friedland i. Schl.
3. BOSSOWSKI A., CYMERMAN Z., GROCHOLSKI A., IHNATOWICZ A. 1994 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów 1 : 25 000. Arkusz Jedlina Zdrój. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
4. CZERWIŃSKI J., ŻURAWEK R. 1999 - The geomorphological effects of heavy rainfalls and flooding in the Polish Sudetes in July 1997. Studia Geom. Carp.-Balc., 33: 27-43.
5. DIKAU R., BRUNSDEN D., SCHROTT L., IBSEN M.-L. (red.) 1996 - Landslide Recognition. Wiley, Chichester.
6. GIERWIELANIEC J. 1998 - Zarys tektoniki i hydrogeologii rowu Wlenia (Sudety Zachodnie). Gór. Odkryw., 40 (5/6): 96-127.
7. GORCZYCA-SKAŁA J. 1977 - Budowa geologiczna rowu Wlenia. Geol. Sudet., 12: 71-100.
8. GOTOWAŁA R., KOWALSKI A., SOBCZYK A., WOJEWODA J. 2015 - Structurally-controlled landslide (Toczek Mt., Intrasudetic Shear Zone). [W:] 16th Czech-Polish Workshop “On Recent Geodynamics of the Sudeten and Adjacent Areas”, Srebrna Góra, Poland, November 5-7, 2015, Abstracts: 23.
9. GRABOWSKI D., MARCINIEC P., MROZEK T., NESCIERUK P., RACZKOWSKI W., WÓJCIK A., ZIMNAL Z. 2008 - Instrukcja opracowania Mapy osuwisk i terenów zagrożonych ruchami masowymi w skali 1 : 10 000. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
10. GRANICZNY M., KAMIŃSKI M., PIATKOWSKA A., SURAŁA M.2012- Wykorzystanie lotniczego skaningu laserowego do inwentaryzacji i monitoringu osuwiska w rejonie Łaśnicy (gmina Lanckorona), Pogórze Wielickie, Karpaty zewnętrzne. Prz. Geol., 60 (2): 89-94.
11. GROCHOLSKI A. 1971 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów. Arkusz Mieroszów 1 : 25 000. Wyd. Geol., Warszawa.
12. HUGGET R. 2011 - Fundamentals of geomorphology. Routlege, London.
13. KASPRZAK M., TRACZYK A. 2012 - Uwarunkowania rozwoju osuwisk w środkowej części Gór Kamiennych (Sudety). Landform Analysis, 20: 65-77.
14. KONDRACKI J. 2002 - Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
15. KOWALSKI A. 2016a - Nowe dane o zjawiskach osuwiskowych w rowie Wlenia (synklinorium północnosudeckie). VI Polska Konferencja Sedymentologiczna POKOS 6 - „Granice Sedymentologii”, Chęciny- Rzepka, 28.06.2016 - 1.07.2016. Streszczenia: 106-107.
16. KOWALSKI A. 2016b - Osuwisko rotacyjne jako strukturalny odpowiednik uskoków ramowych rowu tektonicznego - przykład osuwiska na zboczach Świerkowej Doliny w rowie Wlenia (synklinorium północno-sudeckie). 3. Polski Kongres Geologiczny, Wrocław, 14-18.09.2016, Streszczenia: 171-174.
17. KOWALSKI A. 2016c - Human- or structurally-induced landslide? An example from Czerwony Wąwóz (Wleń Graben, Sudetes). [W:] 17th Czech-Polish Workshop “On Recent Geodynamics of the Sudeten and the Adjacent Areas”, Ramzová, Czech Republic, October 20-22, 2016, Abstracts: 52-53.
18. KOWALSKI A. 2017 - Ruchy masowe a interpretacja budowy geologicznej - przykład osuwiska na górze Drogosz w paśmie Zaworów (Sudety Środkowe). Prz. Geol., 65 (2): 96-104.
19. KOZDRÓJ W. 1994 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów. Arkusz Poręba 1 : 25 000. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
20. KRAJEWSKI P., KRAJEWSKA U. 2014 -Dolnośląskie Parki Krajobrazowe (9): Park Krajobrazowy Doliny Bobru. Dolnośląski Zespół Parków Krajobrazowych, Wrocław.
21. KUHN B., ZIMMERMANN E. 1919 - Erläuterungen zur Geologischen Karte von Preußen und benachbarten Bundesstaaten. Lieferung 202. Blatt Lähn. Preuß. Geol. Landesanst., Berlin.
22. ŁAJCZAK A., CZAJKA B., KACZKA R.J. 2014 - The new features of landslide relief discovered using LIDAR - case study from Babia Góra Massif, Western Carpathian Mountains. Quaestiones Geographicae, 33: 77-88.
23. MARGIELEWSKI W. 2004 - Typy przemieszczeń grawitacyjnych mas skalnych w obrębie form osuwiskowych polskich Karpat fliszowych. Prz. Geol., 52(7): 603-614.
24. MIGOŃ P. 2008 - Współczesna ewolucja rzeźby Sudetów i ich przedgórza. [W:] Starkel L., Kotarba A., Kostrzewski A., Krzemień K. (red.), Współczesne przemiany rzeźby Polski. Inst. Geogr. i Gosp. Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, Kraków: 135-163.
25. MIGOŃ P. 2010 - Nowe dane do poznania rzeźby osuwiskowej Gór Kamiennych. Przyroda Sudetów, 13: 215-224.
26. MIGOŃ P., KASPRZAK M. 2011 - Morfologiczny zapis ruchów masowych na progach morfologicznych Gór Stołowych w świetle numerycznego modelu wysokości o dużej rozdzielczości. Przyroda Sudetów, 14: 115-124.
27. MIGOŃ P., PÁNEK T., MALIK I., HRADECKÝ J., OWCZAREK P., ŠILHÁN K. 2010 - Complex landslide terrain in the Kamienne Mountains, Middle Sudetes, SW Poland. Geomorphology, 124: 200-214.
28. MIGOŃ P., JANCEWICZ K., KASPRZAK M. 2014 - Zasięg obszarów objętych osuwiskami w Górach Kamiennych (Sudety Środkowe) - porównanie map geologicznych i cyfrowego modelu wysokości z danych LiDAR. Prz. Geol., 62 (9): 463-471.
29. MIGOŃ P., RÓŻYCKA M., MICHNIEWICZ A., KASPRZAK M. 2015- Identyfikacja form osuwiskowych na podstawie danych LiDAR - wybrane przykłady z Sudetów Środkowych i Zachodnich. Ogólnopolska Konferencja O!suwisko, Wieliczka, 19-22 maja 2015. Państw. Inst. Geol. - Państw. Inst. Bad., Warszawa:107-108.
30. MIGOŃ P., JANCEWICZ K., RÓŻYCKA M., DUSZYŃSKI F., KASPRZAK M. 2016 - Large-scale slope remodelling by landslides - Geomorphic diversity and geological controls, Kamienne Mts., Central Europe. Geomorphology, 289: 134-151.
31. MILEWICZ J., FRĄCKIEWICZ W. 1983 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów. Arkusz Wleń 1 : 25 000. Inst. Geol., Warszawa.
32. MILEWICZ J., FRĄCKIEWICZ W. 1988 - Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Sudetów. Arkusz Wleń 1 : 25 000. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
33. OBERC J. 1957 - Region Gór Bardzkich (Sudety). Wyd. Geol., Warszawa.
34. PARZÓCH K., PAWLIK Ł., SOLARSKA A., WITEK M. 2012-Osuwisko na stokach Średniaka w Masywie Śnieżnika Kłodzkiego w 2011 roku. Przyr. Sudetów, 15:197-208.
35. PULINOWA M.Z. 1989 - Rzeźba Gór Stołowych. Pr. Nauk. UŚl., 1008.
36. RAPORT DOSTAWY, ISOK - Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami, Część Nr 3, Etap Nr 03, 2011-09-12.
37. RÓŻYCKA M., MICHNIEWICZ A., MIGOŃ P., KASPRZAK M.2015- Identification and morphometric properties of landslides in the Bystrzyckie Mountains (Sudetes, SW Poland) based on data derived from airborne LiDAR. Geomorphometry for Geosciences, 1: 247-250.
38. SIKORA R., KOWALSKI A., PIOTROWSKI A. 2016a - Implikacje rozwoju osuwisk i zmienności geologicznej podłoża na izersko-kaczawskim odcinku doliny Bobru (Sudety Zachodnie). 3. Polski Kongres Geologiczny, Wrocław, 14-18.09.2016. Streszczenia: 348-350.
39. SIKORA R., WOJCIECHOWSKI T., PIOTROWSKI A. 2016b-Geologiczne uwarunkowania występowania osuwisk w rejonie Grzbietu Zachodniego Gór Bardzkich. II Ogólnopolska Konferencja Geomorfologia Stosowana - modelowanie i prognozowanie zmian środowiskowych, Poznań, 1-3 czerwca 2016, Streszczenia wystąpień: 55.
40. STAFFA M., MAZURSKI K., PISARSKI G., CZERWIŃSKI J. 2002 - Słownik geografii turystycznej Sudetów: Pogórze Kaczawskie. Wyd. I-BIS, Wrocław.
41. SYNOWIEC G. 2003 - Formy osuwiskowe w Górach Kamiennych. Prz. Geol., 51 (1): 59-65.
42. TRACZYK A., KASPRZAK M. 2014 - Plejstoceńska rzeźba stoków masywu Ślęży (Przedgórze Sudeckie) - reinterpretacja na podstawie danych LiDAR oraz pomiarów elektrooporowych (ERT). [W:] Molewski P., Jaśkiewicz W. (red.), Krajobrazy młodoglacjalne ich morfogeneza, teraźniejszość, przyszłość, X Zjazd Geomorfologów Polskich, Toruń, 16-19 września 2014 r. Streszczenia: 111-112.
43. VARNES D J. 1978 - Slope movement types and processes. [W:] Landslides: Analysis and Control. Washington D. C., Transportation and Road Research Board, Nat. Ac. of Sc., Special Report, 176: 11-35.
44. WOJCIECHOWSKI T., BORKOWSKI A., PERSKI Z., WÓJCIK A. 2012- Dane lotniczego skaningu laserowego w badaniu osuwisk - przykład osuwiska w Zbyszycach (Karpaty zewnętrzne). Prz. Geol., 60 (2): 95-102.
45. WOJEWODA J. 2016-Okonieczności wykonania drugiej edycji Szczegółowej Mapy Geologicznej Sudetów w skali 1 : 25 000 - przykłady rewizji budowy geologicznej z wykorzystaniem podkładu lidarowego numerycznego modelu powierzchni terenu. Prz. Geol., 64 (9): 597-603. WP/WLI 1990 - The International Geotechnical Societes’ UNESCO Working Party for World Landslide Inventory. A suggested method for reporting a landslide. Bull. Int. Assoc. Eng. Geol., 41: 5-12.
46. WP/WLI 1993 - The International Geotechnical Societes’ UNESCO Working Party for World Landslide Inventory. Multilingual landslide glossary. The Canadian Geotechnical Society, BiTech Publishers Ltd, Richmond BC, Canada: 1-7.
47. WROŃSKA-WAŁACH D., PŁACZKOWSKA E., KRZEMIEŃ K. 2013- Leje źródłowe jako systemy morfodynamiczne w obszarach górskich. Prz. Geogr., 85 (1): 31-51.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-86cbe3cd-b1b0-4ab2-b5f0-342ab3f71704