Wieżowiec siedziby Łotewskiej Akademii Nauk w Rydze – przykład architektury socrealizmu czy też eklektyczno-neohistoryzującego radzieckiego retrospektywizmu

• Autorzy: Tołłoczko Z.

Identyfikatory

DOI

10.17425/WK46SKYSCRAPER

Warianty tytułu

EN

Skyscraper of the Latvian Academy of Sciences in Riga – and example of socialist-realist architecture or of eclectic – neo-historicist Soviet retrospectivism

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niniejszy esej poświęcony jest gmachowi ŁAN, który wprawdzie powstał w czasach sowieckiej opresji, jednakże tradycje powstawania budynków akademii nauk na Łotwie liczą się od czasów założenia, istniejącej między rokiem 1773 a 1775 Academia Petrina, erygowanej przez księcia Piotra Birona. Ale wraz z odzyskaniem niepodległości przez Republikę Łotewską życie naukowe w tym kraju ożyło, nabrało energii i nowego wigoru, którego centrum stał się gmach odnowionej Akademii Nauk.

EN

This essay is dedicated to the LAS edifice which was created in the times of the Soviet oppression, though one has to remember that traditions of erecting the academy of science buildings in Latvia date back to the foundation of Academia Petrina, erected by Duke Peter von Biron, and existing between the year 1773 and 1775. When the Republic of Latvia regained its independence, the scientific life of the country was revived, acquired new energy and new vigour, the centre of which became the renovated edifice of the Academy of Science.

Słowa kluczowe

PL

Ryga; Moskwa; Warszawa; architektura realsocjalizmu; eklektyzm; neoklasycyzm; neobarok

EN

Riga; Moscow; Warsaw; architecture of real-socialism; eclecticism; neoclassicism; neo-Baroque

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2016
• Tom: Nr 46
• Strony: 7--15
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., fot.

Twórcy

autor

Tołłoczko Z.

• Instytut Historii Architektury i Konserwacji Zabytków, Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej

Bibliografia

• 1. A. Ryabushin, N. Smolina, Landmarks of Soviet Architecture 1917–1991, New York 1992, s. 27 i n.
• 2. N. Pevsner, J. Fleming, H. Honour, Encyklopedia architektury, Warszawa 1992, s. 314–315
• 3. Z. Tołłoczko, Architectura perennis. Szkice z historii nieawangardowej architektury nowoczesnej pierwszej połowy XX wieku (Ekspresjonizm – Art Déco – Neoklasycyzm), Prace Komisji Architektury i Urbanistyki 3, PAN Oddz. w Krakowie, Kraków 1999, s. 63–89
• 4. A.M. Vogt, Russische und französiche Revolutionsarchitektur. 1917/1789, Köln 1974
• 5. A. Senkevitch, Sowiet Architecture 1917–1962: a biographical guide to source material, Charlottensville 1974.
• 6. B. Capitman, M.D. Kinerk, D.W. Wilhelm, Rediscovering Art. Deco U.S.A. A Nationvide Tour of Architectural Delights, New York 1994
• 7. A. Rudnik, W. Krischewski, Macht der Methode und Methoden der Macht, [w:] Berlin–Moskwa 1900–1950/Berlin – Moskau 1900–1950.
• 8. I. Antonowa, J. Merkert (hgrs.), München–New York 1995, s. 371–379.
• 9. A. Ryabushin, N. Smolina, op. cit., s. 58–58
• 10. A.W. Ikonnikow, Architektura XX wieka. Utopii i realnost, Tom I, Moskwa 2001, s. 364–367, 460–467
• 11 A. Bogusz, Budowa PKiN, Warszawa 1975.
• 12. B. Mansfeld, Dar jako pomnik. Pałac Kultury i Nauki im. Józefa Stalina, [w:] Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, z. 23 (278), 1994, s. 87–95.
• 13. W. Kosiński, Wojna, powojnie, socrealizm, [w:] Dzieje architektury w Polsce, Kraków 2003 [?], s. 325–342.
• 14. A. Miłobędzki, Architektura ziem Polski. Rozdział europejskiego dziedzictwa/The Architecture of Poland. A Charter of the European Heritage, Kraków/Cracow 1994, s. 120–122.
• 15. P. Trzeciak, Zwycięstwo i zmierzch awangardy. Architektura lat 1900–1960, [w:] Sztuka Świata, tom 9, Warszawa 1996, s. 346–348.
• 16. J. Stradiņš, Latvijas Zinātņu Akadēmija; izcelsme, vēsture, pārvērtibas, Rīga 1998.
• 17. W.A. Czanturija, I. Munkjawiczjus, Ju. M. Wasiliew, K. Alttoa, Bełorussja, Litwa, Łatwija, Estonija. Sprawocznik – Putewoditel, Moskwa 1989, s. 397–435.
• 18. J. Lejnieks, Rīgas Architektura/Architiektura Rigi/Riga’s Architecture, Rīga 1989, s. 80–81.
• 19. J. Krastiņš, I. Strautmanis, Rīga. The Complete Guide to Architecture, Rīga 2004, s. 244.
• 20. Z. i T. Tołłoczko, Architectura sine historiae nihil est. Z dziejów architektury i urbanistyki ziem Łotwy, Kraków 2013.
• 21. A. Dylewski, Miasta marzeń. Ryga, Warszawa 2009.
• 22. R. Čaupalu, Z. Tołłoczko, Secesja i modernizm w Rydze. Pół wieku architektury łotewskiej – perłą europejskiego dziedzictwa kulturowego, Część II, Niepodległość i nowoczesność. Glosarium do problemów tradycji i awangardy w dwudziestoleciu międzywojennym, Czasopismo Techniczne, z. 7-A/2008, s. 38–57.
• 23. J. Krastiņš, Osvalds Tīlmanis, [w:] idem, Rīgas Arhitetūras Meistari 1850–1940/The Masters of Architecture of Riga 1850–1940, Rīga/Riga 2002, s. 338–344.