Various genetic types of end moraines in the city of Poznań and its close vicinity, central-western Poland

• Autorzy: Widera Marek , Chomiak Lilianna

Identyfikatory

DOI

10.2478/ceer-2019-0037

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The current research focuses on explaining the origin of end moraines running through the northernmost districts of the city of Poznań. The highest hills, that is, the Moraska Hill and the Dziewicza Hill, are a stagnation record of the Vistulian Glaciation of the Poznań Phase. These two hills represent terminal moraines of similar height and age, but the mechanism of their formation is diametrically opposed. The Dziewicza Hill is a typical accumulative end moraine, where Pleistocene deposits over 70 m thick are undisturbed. On the other hand, the Moraska Hill is a classic example of a push end moraine with a relatively thin cover of Pleistocene sediments and glaciotectonically elevated (up to 130 m a.s.l.) upper Neogene deposits. In the latter case, these strongly deformed sediments are the so-called "Poznań Clays" that underlie the Quaternary deposits in the vast area of the Polish Lowlands.

Słowa kluczowe

EN

Pleistocene of central-western Poland; accumulative moraines; push end moraines; depositional processes; deformational processes; Scandinavian ice sheet

PL

Plejstocen; Polska środkowo-zachodnia; moreny akumulacyjne; moreny pchające; procesy depozytowe; procesy deformacyjne; Skandynawskie pokrywy lodowe; lodowiec skandynawski

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Czasopismo: Civil and Environmental Engineering Reports
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 29, no. 3
• Strony: 218--227
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Widera Marek

• Adam Mickiewicz University, Poznań, Poland

autor

Chomiak Lilianna

• Adam Mickiewicz University, Poznań, Poland

Bibliografia

• 1. Bartkowski, T 1957. The development of post-glacial hydrographic network in cenntal Wielkopolska (Rozwój polodowcowej sieci hydrograficznej w Wielkopolsce środkowej). Zeszyty Naukowe UAM, Seria Geografia 1, 3-79.
• 2. Chmal, R 1990. Detailed geological map of Poland at scale 1: 50 000, Poznań sheet (Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Poznań). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 3. Dadlez, R, Marek, S and Pokorski, J 2000. Geological map of Poland without Cenozoic deposits at scale 1:1000 000 (Mapa geologiczna Polski bez utworów kenozoiku 1:1000 000). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 4. Deczkowski, Z and Gajewska, I 1980. Mesozoic and Tertiary troughs in the Fore-Sudetic Monocline (Mezozoiczne i trzeciorzędowe rowy obszaru monokliny przedsudeckiej). Przegląd Geologiczny 28, 151-156.
• 5. Kasiński, JR 1984. Synsedimentary tectonics as the factor determining sedimentation of brown coal formation in tectonic depressions in western Poland (Tektonika synsedymentacyjna jako czynnik warunkujący sedymentację formacji burowęglowej w zapadliskach tektonicznych na obszarze zachodniej Polski). Przegląd Geologiczny 32, 260-268.
• 6. Kozarski, S 1986. Time scales and the rhythm of Vistulian geomorphic events in the Polish Lowland (Skale czasu a rytm zdarzeń geomorfologicznych vistulianu na Niżu Polskim). Czasopismo Geograficzne 57, 247-270.
• 7. Krygowski, B 1961. Physical geography of the Wielkopolska Lowland. Part I. Geomorphology (Geografia fizyczna Niziny Wielkopolskiej. Cz. I. Geomorfologia). Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Poznań.
• 8. Marks, L, Ber, A, Gogołek, W and Piotrowska, K 2006. Geological map of Poland at scale 1:500 000 (Mapa geologiczna Polski w skali 1:500 000). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 9. Maciaszek, P, Chomiak, L, Urbański, P and Widera, M 2020. New insights into the genesis of the “Poznań clays” – upper Neogene of Poland. Civil and Environmental Engineering Reports 31, in review.
• 10. Pielach, M and Tomaszczyk, M 2019. Geological map of Poland at scale 1:100 000, Poznań sheet (Mapa geologiczna Polski w skali 1:200 000, arkusz Poznań). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 11. Skompski, S 1994. Quaternary geology near Oborniki, central Great Poland Lowland, with references to palaeontological data. Folia Quaternaria 65, 285-302.
• 12. Widera, M 2007. Lithostratigraphy and Palaeotectonics of the sub-Pleistocene Cenozoic of Wielkopolska (Litostratygrafia i paleotektonika kenozoiku podplejstoceńskiego Wielkopolski). Seria Geologia, 18, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• 13. Widera, M 2009. Cenozoic geology of the Polish Lowlans. Guide to field exercises in Cenozoic geology and geomorphology (Geologia kenozoiku Niżu Polskiego. Przewodnik do ćwiczeń terenowych z geologii kenozoiku i geomorfologii). Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• 14. Widera, M 2012. Fluvial origin of the Wielkoposka Member based on data from the central Poland (Fluwialna geneza ogniwa wielkopolskiego na podstawie danych z obszaru środkowej Polski). Górnictwo Odkrywkowe 53, 109-118.
• 15. Widera, M, Banaszak, J, Cepińska, S and Derdowski, R 2004. Palaeotectonic analysis of the Paleogene and Neogene activity of the northern parts of the Poznañ-Oleoenica Dislocation Zone. (Analiza paleotektoniczna paleogeńskiej i neogeńskiej aktywności północnych fragmentów strefy dyslokacyjnej Poznań-Oleśnica). Przegląd Geologiczny 52, 665-674.
• 16. Widera, M, Ćwikliński, W and Karman, R 2008. Cenozoic tectonic evolution of the Poznań-Oleśnica Fault Zone, central-western Poland. Acta Geologica Polonica 58, 455-471.
• 17. Widera, M and Chomiak, L 2019. The diverse origin of the terminal moraine of the same age – an example from around the city of Poznań. CGE-2019 – Proceedings of the third International Conference "Challenges in Geotechnical Engineering." September 10th–13th 2019, Zielona Góra, Poland, 37.
• 18. Widera, M and Karman, R 2007. Location of the major eastern fault in the Mesozoic substratum of the City of Poznań (Lokalizacja wschodniego uskoku głównego w mezozoicznym podłożu Poznania). Przegląd Geologiczny 55, 965-970.
• 19. Zwoliński, Z, Hildebrandt-Radke, I, Mazurek, M and Makohonienko, M 2017. Existing and proposed urban geosites values resulting from geodiversity of Poznań City. Quaestiones Geographicae 36, 125-149.
• 20. Żelaźniewicz, A, Aleksandrowski, P, Buła, Z, Karnkowski, PH, Konon, A, Oszczypko, N, Ślączka, A, Żaba, J and Żytko, K 2011. Tectonic division of Poland (Regionalizacja tektoniczna Polski). Komitet Nauk Geologicznych Polska Akademia Nauk, Wrocław.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019)