Stałe bituminy w utworach dolomitu głównego Polski zachodniej

• Autorzy: Grelowski C. , Protas A. , Grotek I.

Warianty tytułu

EN

Zechstein Main Dolomite solid bitumen of western Poland

• Konferencja: Nauka, technika i technologia w rozwoju poszukiwań i wydobycia węglowodorów w warunkach lądowych i morskich : międzynarodowa konferencja naukowo-techniczna Geopetrol 2008 : Zakopane, 15--18.09.2008
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania geochemiczno-petrograficzne ujawniły powszechne występowanie amorficznych stałych bituminów w skałach węglanowych dolomitu głównego w Polsce zachodniej. W skałach macierzystych i złożowych różnych rejonów Niżu Polski stopień przeobrażenia stałych bituminów obejmuje przedział od 0,88 %(zakres okna ropnego) do 3,26% R° (zakres generowania gazu metanowego) w skali refleksyjności witrynitu. Skały macierzyste zawierają na ogół do 1% TOC i charakteryzują się niskimi wartościami parametrów Rock-Eval: S2 (do 1,85 mg HC/g skały) i HI (do 200 mg HC/g TOC). Podział substancji organicznej na frakcje węglowodorowe umożliwia wydzielenie stałych bituminów w złożach ropy naftowej lub złożach uległych wcześniejszej destrukcji. Zastosowane techniki mikroskopowe UV i VIS dokumentują występowania tego typu substancji organicznej w przestrzeni porowej, mikroszczelinach i spękaniach oraz impregnacji w postaci struktur spływowych. Utwory zawierające stałe bituminy wykazują redukcję własności zbiornikowych (porowatości) i filtracyjnych (przepuszczalności).

EN

Geochemical and petrographical investigations revealed common occurrence of amorphic solid bitumen in the Zechstein Main Dolomite carbonate rocks in the western part of Poland. Solid bitumen was created as a result of gas deasphalting or thermal cracking processes. In source and reservoir rocks in different Polish Lowland areas the solid bitumen maturity covers the range from 0,88% (oil window) to 3,26% R° (dry gas generation) in vitrinite reflectance scale. Generally source rocks contain up to 1% TOC and have low Rock-Eval parameter values: S2 (up to 1,85 mg HC/g rock) and HI (up to 200 mg HC/g TOC). Organic matter division on hydrocarbon fractions enables differentiation of solid bitumen in crude oi1 deposits or in deposits which underwent a destruction. Applied UV and VIS microscopic techniques confirmed such organic matter occurrence in pore space, microfractures and fissures and as impregnations of flow-like textures. Deposits containing solid bitumen indicate a reduction of reservoir (porosity) and transportation (permeability) properties.

Słowa kluczowe

PL

bituminy; dolomit; Polska Zachodnia

EN

bitumen; Western Poland; Main Dolomite

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Prace Instytutu Nafty i Gazu
• Rocznik: 2008
• Tom: nr 150 wydanie konferencyjne
• Strony: 439--448
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., wykr., zdj.

Twórcy

autor

Grelowski C.

• Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A., Oddział w Zielonej Górze

autor

Protas A.

• Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A., Oddział w Zielonej Górze

autor

Grotek I.

• Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa

Bibliografia

• [1] Grotek I. — Charakterystyka petrograficzna rozproszonej materii organicznej. [w:] Kotarba M. i in. — Specjalistyczne badania sedymentologiczne i geochemiczne dolomitu głównego w profilu odwiertu Dzierżów-lk, Lubiatów-1, -2, Międzychód-4, -5, -6, Grotów-1, Sowia Góra-1, Santok-1, Stanowice-2, Mokrzec-1, Bułaków-2, Kaczlin-1 i interpretacja wyników. Towarzystwo Badania Przemian Środowiska „Geosfera", Kraków, Archiwum geologiczne PGNiG SA, Oddział w Zielonej Górze, Piła 2002-2007
• [2] Hunt J.M. — Petroleum Geochemistry and Geology. 2nd edition, W.H. Freeman and Company, New York, pp. 412-445, 1996
• [3] Jacob H. — Classification, structure, genesis and practical importance of natural solid oil bitumen („migrabitumen"). International Journal of Coal Geology, No. 11, pp. 65-79, 1989
• [4] Kotarba M. i in. — Specjalistyczne badania sedymentologiczne i geochemiczne dolomitu głównego w profilu odwiertu Dzierżów-lk, Lubiatów-1, -2, Międzychód-4, -5, -6, Grotów-1, Sowia Góra-1, Santok-1, Stanowice-2, Mokrzec-1, Bułaków-2, Kaczlin-1 i interpretacja wyników. Towarzystwo Badania Przemian Środowiska „Geosfera", Kraków, Archiwum geologiczne PGNiG SA, Oddział w Zielonej Górze, Piła 2002-2007
• [5] Protas A. — Analiza mikroskopowa dolomitu głównego (Ca2) z otworu wiertniczego Winna Góra-1. [w:] Pawłowski M. — Dokumentacja wynikowa odwiertu poszukiwawczego Winna Góra-1. Archiwum geologiczne PGNiG SA, Oddział w Zielonej Górze, Piła 2007
• [6] Schoenherr J., Littke R., Urai J.L., Kukla P.A., Rawahi Z. — Polyphase thermal evolution in the Infra-Cambrian Ara Group (South Oman Salt Basin) as deduced by maturity of solid reservoir bitumen. Organic Geochemistry, No. 38, pp. 1293-1318, 2007