Zawartość wybranych mikrozanieczyszczeń organicznych w wodzie przygotowywanej do spożycia

• Autorzy: Rosińska A. , Sobczak P.

Warianty tytułu

EN

Concentration of chosen organic micropollutants in drinking water

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Mikrozanieczyszczenia organiczne obecne w wodzie przygotowywanej do spożycia w ilościach śladowych mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia konsumentów. W większości są to związki o charakterze trudno biodegradowalnym, w związku z czym ich całkowita eliminacja z wody pitnej jest niezwykle uciążliwa. Akty prawne regulujące stan jakościowo-ilościowy wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, pomimo że są bardzo restrykcyjne i uwzględniają wiele toksycznych związków, jak np. wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), trihalometany (THM), to nie normują stężeń wszystkich substancji niebezpiecznych dla zdrowia ludzi. Do takich nienormowanych związków należą m.in. polichlorowane bifenyle (PCB), które pomimo ich toksycznego charakteru nie są wymienione w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. 2017 poz. 2294) [1]. Głównym tematem pracy była ocena zawartości mikrozanieczyszczeń organicznych, takich jak THM i PCB w wodzie powierzchniowej pobranej na terenie województwa śląskiego na różnych etapach jej przygotowania do spożycia. THM ekstrahowano z próbek metodą ciecz-ciecz. Do ekstrakcji PCB wykorzystano metodę SPE (ekstrakcja do fazy stałej). W przypadku obydwu grup mikrozanieczyszczeń, do oznaczenia stężeń zastosowano metodę kapilarnej chromatografii gazowej z użyciem chromatografu gazowego sprzężonego ze spektrofotometrem mas (GC-MS). Stężenie THM oznaczono jedynie w próbce wody pobranej u konsumenta. Najwyższe stężenie wykazano dla chloroformu (około 50% stężenia sumy THM). Obecność kongenerów PCB stwierdzono we wszystkich badanych próbkach. Najwyższe stężenie wykazano dla PCB 156 (2,65 µg/dm3) w wodzie pobranej ze zbiornika, najniższe dla PCB 52 (0,32 µg/dm3) w wodzie pobranej po końcowym ozonowaniu.

EN

Organic micropollutants present in water prepared for drinking in trace amounts might be considered dangerous for consumers’ health. Mostly those compounds are hardly biodegradable what makes them difficult to remove from drinking water. Legal acts regulating water quality are very restrictive in defining the type and the acceptable concentration of many toxic compounds like polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH) or trihalomethanes (THM), but they still do not include all of the dangerous substances. The compounds that are not taken into account by those acts are polychlorinated biphenyls (PCB), which despite their toxic character are not mentioned by the Regulation of the Minister of Health of 7 December 2017 on the quality of water intended for human consumption (Dz. U. 2017 poz. 2294) [1]. The aim of this research was the assessment of concentration of organic micropollutants like THM and PCB in surface water from Silesian Voivodeship on different stages of water treatment process. For THM extraction from the water, the liquid-liquid extraction method was applied. For PCB extraction from the water, the solid phase extraction (SPE) method was applied. In both cases samples were analyzed with the use of gas chromatography and mass spectrometer (GC-MS). The concentration of THM was analyzed only in the water sample taken from the consumer. The highest analyzed concentration was in case of chloroform (about 50 % of the concentration of sum of THM). All of the water samples contained PCB. The highest analyzed concentration was in case of PCB 156 (2,65 µg/L) in the sample taken from the reservoir, the lowest analyzed concentration was in case of PCB 52 (0,32 µg/L) in the sample taken after the final ozonation.

Słowa kluczowe

PL

mikrozanieczyszczenia organiczne; THM; PCB; woda powierzchniowa

EN

organic micropollutants; THM; PCB; surface water

• Wydawca: Wydawnictwo 2K TECHNOLOGIE s.c.
• Czasopismo: Technologia Wody
• Rocznik: 2018
• Tom: Nr 2 (58)
• Strony: 10--15
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Rosińska A.

• Politechnika Częstochowska, Wydział Infrastruktury i Środowiska

autor

Sobczak P.

• Politechnika Częstochowska, Wydział Infrastruktury i Środowiska

Bibliografia

• 1. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2017 r. poz. 2294).
• 2. Miksch K., Felis E., Kalka J., Sochacki A., Drzymała J.: Mikrozanieczyszczenia w środowisku – występowanie, interakcje, usuwanie, Monografia, Wydawnictwo Środkowo-Pomorskiego Towarzystwa Naukowego Ochrony Środowiska, Koszalin 2016.
• 3. Dyrektywa Rady 98/83/WE z 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 5 grudnia 1998 r. L 330/32).
• 4. Nawrocki J.: Uzdatnianie wody, Procesy fizyczne, chemiczne i biologiczne, Część 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
• 5. Rosińska A., Rakocz K.: Rola biodegradowalnej materii organicznej w procesie dezynfekcji wody, Inżynieria i Ochrona Środowiska 2013, 16, 4, 511-521.
• 6. Ficek A., Czupioł J.: PCB – szkodliwe ksenobiotyki w środowisku, LAB Laboratoria, Aparatura, Badania 2013, 18, 5, 28-31.
• 7. Dąbrowska L., Ogrodnik A., Rosińska A.: Wpływ skuteczności usuwania materii organicznej w procesie koagulacji na stężenie THM w chlorowanej wodzie, Rocznik Ochrona Środowiska 2016, 18, 455-467.
• 8. Zimoch I., Stolarczyk A.: Raman spectroscopy in estimating THM formation potential in water pipe Network, Environment Protection Engineering 2010, 36, 1, 55-64.
• 9. Anielak A. M.: Wysokoefektywne metody oczyszczania wody, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2015.
• 10. Anielak A. M.: Uboczne produkty procesu utleniania i dezynfekcji, Technologia Wody 2012, 6, 20, 24-27.
• 11. Nawrocki J.: Uzdatnianie wody. Procesy fizyczne, chemiczne i biologiczne, Część 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
• 12. Skowron P., Małuch I.: Trwałe związki organiczne zanieczyszczające środowisko przyrodnicze i żywność, Materiały informacyjne Projektu „Kształcenie kadr dla innowacyjnej gospodarki opartej na wiedzy w zakresie agrochemii, chemii i ochrony środowiska (Inno-AgroChemOś) – http://iaco.mirocms.pl/files/download/277/Trwale-zwiazki-organiczne.pdf, 3.09.2017.
• 13. Nowacka A., Włodarczyk-Makuła M., Dąbek L., Ozimina E.: Związki organiczne oznaczane jako AOX w uzdatnianej wodzie, Inżynieria i Ochrona Środowiska 2013, 16, 1, 69-79.
• 14. Ivancev-Tumbas I.: The fate and importance of organics in drinking water treatment: a review, Environmental Science and Pollution Research 2014, 21, 11794-11810.
• 15. Ribau Teixeira M., Rosa S. M., Sousa V.: Natural Organic Matter and Disinfection By-products Formation Potential in Water Treatment, Water Resources Management 2011, 25, 3005-3015.
• 16. Poluszyńska J., Bożym M., Narolska J., Sławińska I.: Oznaczanie halogenowych pochodnych węglowodorów (THM) w próbkach wody metodą chromatografii gazowej z detektorem wychwytu elektronów (GC-ECD), Prace Instytutu Szkła, Ceramiki, Materiałów Ogniotrwałych i Budowlanych 2010, 3, 5, 133-145.
• 17. Dąbrowska L., Ogrodnik A.: Usuwanie prekursorów THM z wody powierzchniowej w procesie koagulacji, Proceedings of ECOpole 2016, 10, 2, 617-623.
• 18. Rosińska A.: Influence of selected coagulants of indicator and dioxin-like PCB removal from drinking water, Ecological Chemistry and Engineering 2017, 24, 1, 41-51.
• 19. Pohl A., Czupioł J., Michalski R.: Wpływ metod ekstrahowania polichlorowanych bifenyli z próbek środowiskowych na miarodajność uzyskiwanych wyników analitycznych, Chemistry, Environment, Biotechnology 2016, 19, 73-77.
• 20. Rosińska A.: Influence of selected coagulants of indicator and dioxin-like PCB removal from drinking water, Proceedings of ECOpole 2016, 10, 1, 75-82.
• 21. Starek A.: Polichlorowane bifenyle – toksykologia – ryzyko zdrowotne, Rocznik PZH 2001, 52, 3, 187-201.
• 22. Rosińska A.: Zmiany ilościowo-jakościowe PCB w osadach ściekowych stabilizowanych beztlenowo, Monografie (Politechnika Częstochowska), Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2011.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).