Postrzeganie wybranych typów krajobrazu przez różne grupy kulturowe na przykładzie mieszkańców Krakowa i Stambułu

• Autorzy: Jakiel M. , Bernatek-Jakiel A.

Warianty tytułu

EN

Landscape perception among various cultural groups on the example of Cracow and Istanbul residents

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W niniejszej pracy zaprezentowano podobieństwa i różnice w postrzeganiu krajobrazu przez Polaków i Turków. W ramach badań przeprowadzono ankiety z mieszkańcami Krakowa i Stambułu. W ankietach wykorzystano dziesięć zdjęć przedstawiających wybrane typy krajobrazu Polski i Turcji, sklasyfikowane na podstawie Europejskiej Klasyfikacji Krajobrazu (LANMAP). Badania wykazały, że choć ogólna ocena krajobrazu wśród mieszkańców Krakowa i Stambułu jest podobna, to przy wyrażaniu skrajnych emocji istnieją różnice. Przeprowadzone badania i analiza wyników pozwoliły wyciągnąć wnioski i uwagi metodyczne dotyczące wykonywania tego typu badań.

EN

This paper reports the similarities and differences in landscape perception between two various cultural groups (Poles and Turks – Cracow and Istanbul residents). Landscape photos used in the study were focusing on 10 selected types of landscapes – 5 for each country (Poland and Turkey). They were categorized using an European Landscape Classification (LANMAP). The analysis was based on interviews with photo-based assessing procedures among Cracow and Istanbul residents. The survey instrument was available in Polish and Turkish. Generally, landscape perception is similar among Cracow and Istanbul residents whereas the differences can be noticed. This paper outlines also the methodological conclusions about this type of research.

Słowa kluczowe

PL

percepcja krajobrazu; wykorzystanie fotografii; porównanie międzykulturowe; Turcja; Stambuł; Kraków

EN

landscape perception; photo-based assessing procedure; cross-cultural comparison; Turkey; Istanbul; Cracow

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 29
• Strony: 93--107
• Opis fizyczny: Bibliogr. 43 poz., wykr., tab.

Twórcy

autor

Jakiel M.

• Uniwersytet Jagielloński, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Kraków, Polska

autor

Bernatek-Jakiel A.

• Uniwersytet Jagielloński, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Kraków, Polska

Bibliografia

• Antrop M., 2005: Why landscapes of the past are important for the future. Landscape and Urban Planning, 70: 21-34.
• Appleton J., 1975: Landscape evaluation: the theoretical vacuum. Transactions in the Institute of British Geographers, 66: 120-123.
• Appleton J., 1994: Running before we can walk: are we ready to map “beauty”? Landscape Research, 19 (3): 112-119.
• Boster R.S., Daniel T.C., 1976: Measuring Landscape Esthetics: The Scenic Beauty Estimation Method. USDA Forest Service Research Paper RM – 167: 65 s.
• Bourassa S., 1991: The Aesthetics of Landscape. London and New York: Belhaven Press.
• Buhyoff G.J., Wellman D.J., Koch J.E., Gauthier L., Hultman S., 1983: Landscape preference metrics: An international comparison. Journal of Environmental Management, 16: 181-190.
• Daniel T.C., Meitner M.M., 2001: Representational validity of landscape visualizations: the effects of graphical realism on perceived scenic beauty of forest vistas. Journal of Environmental Psychology, 21: 61-72.
• Dewar K., Mei Li W., Davis C.H., 2007: Photographic Images, Culture, and Perception in Tourism Advertising: a Q methodology Study of Canadian and Chinese University Students. Journal of Travel & Tourism Marketing, 22 (2): 35-44.
• Eleftheriadis N., Tsalikidis I., Manos B., 1990: Coastal Landscape Preference Evaluation: Comparison among Tourists in Greece. Environmental Management, 14, 4: 475-487.
• EEK, 2000: Europejska Konwencja Krajobrazowa: http://www.coe.org.pl [dostęp: 17.04.2014]
• Eysenck H.J., Iwawaki S., 1971: Cultural relativity in aesthetic judgement: An empirical study. Perceptual and Motors Skill, 32: 817-818.
• Fairweather J.R., Swaffield S.R., 2001: Visitor Experiences of Kaikoura, New Zealand: an interpretative study using photographs of landscapes and Q method. Tourism Management, 22: 219-228.
• Fyhri A., Jacobsen J.K.S., Tømmervik H., 2009: Tourists’ landscape perceptions and preferences in a Scandinavian coastal region. Landscape and Urban Planning, 91: 202-211.
• Herzog T.R., Herbert E.J, Kaplan R., Crooks C.L., 2000: Cultural and Developmental Comparisons of Landscape Perceptions and Preferences. Environment and Behavior, 32 (3): 323-346.
• Howard P., 2013: Perceptual lenses [w:] The Routledge Companion to Landscape Studies, Howard P., Thompson I., Waterton E. (red.), New York.
• Jacobsen J.K.S., 2007: Use of Landscape Perception Methods in Tourism Studies: A Review of Photo-Based Research Approaches. Tourism Geographies, 9 (3): 234-253.
• Kaplan R., Herbert E.J., 1987: Cultural and subcultural comparisons in preferences for natural settings. Landscape and Urban Planning, 14: 281-293.
• Kent R.L., Elliot C.L., 1995: Scenic routes linking and protecting natural and cultural landscape features: a greenway skeleton. Landscape and Urban Planning, 33: 341-355.
• Kołodziejczyk D., 2011: Turcja. Wyd. Trio, Warszawa.
• Kulczyk S., 2013: Krajobraz i turystyka. O wzajemnych relacjach. Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• Macia A., 1979: Visual perception of landscape: sex and personality differences. Proceedings of "Our National Landscape", USDA Forest Service GNR, PSW-35: 279-286.
• Middleton V.T.C., Hawkins R., 1998: Sustainable Tourism: A Marketing Perspective. Oxford, Butterworth-Heinemann.
• Mocior E., Franczak P., Hibner J., Krąż P., Nowak A., Rechciński M., Tokarczyk N., 2012: Efemeryczny krajobraz wschodu słońca jako czynnik motywujący turystów do nocnych wejść na Babią Górę. Problemy Ekologii Krajobrazu, 34: 203-209.
• Moore-Colyer R., Scott A., 2005: What Kind of Landscape Do We Want? Past, Present and Future Perspectives. Landscape Research, 30 (4): 501-523.
• Mücher C.A., Klijn J.A., Wascher D.M., Schaminée J.H.J., 2010: A new European Landscape Classification (LANMAP): A transparent, flexible and user-oriented methodology to distinguish landscapes. Ecological Indicators, 10: 87-103.
• Myga-Piątek U., 2001: Spór o pojęcie krajobrazu w geografii i dziedzinach pokrewnych. Przegląd Geograficzny, 73, z. 1-2: 163-176.
• Myga-Piątek U., 2012: Krajobrazy kulturowe. Aspekty ewolucyjne i typologiczne. Uniwersytet Śląski, Katowice, 382.
• Neef, E. 1967: Die theoretischen Grundlagen der Landschaftslehre. Gotha, Leipzig.
• Nijhuis S., Lammeren van R., Antrop M., 2011: Exploring the Visual Landscape. Research in Urbanism Series, 2: 15-39.
• Paraskevopoulos S., Papadopoulos I., 2009: Exploring Students’ Perceptions about Landscapes. The International Journal of Learning, 16, 5: 561-575.
• Piechota S., 2006: Percepcja krajobrazu rekreacyjnego Pszczewskiego Parku Krajobrazowego. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Pietrzak M., 1998: Syntezy krajobrazowe – założenia, problemy, zastosowania. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Plit F., 2008: Pięć nurtów badań krajobrazowych w Polsce – czy jest w nich miejsce dla krajobrazów rekreacyjnych? Problemy Ekologii Krajobrazu, 27: 327-332.
• Richling A., Solon J., 2011: Ekologia krajobrazu. PWN, Warszawa.
• Scott A., 2003: Assessing public perception of landscape: from practice to policy. Journal of Environmental Policy and Planning, 5 (2): 123-144.
• Sevenant M., Antrop M., 2009: Cognitive attributes and aesthetic preferences in assessment and differentiation of landscapes. Journal of Environmental Management, 90 (9): 2889-2899.
• Solon J., 2008: Przegląd wybranych podejść do typologii krajobrazu. Problemy Ekologii Krajobrazu, 20: 25-33.
• Sonnenfeld J., 1967: Environmental perception and adaptation level in the Arctic [w:] Environmental perception and behavior, D. Lowenthal (red.), Resear. Pap. 109, Chicago.
• Svobodova K., Vondrus J., Filova L., Besta M., 2011: The role of familiarity with the landscape in visual landscape preferences. Journal of Landscape Studies 4 (1): 11-24.
• Śleszyński P., 2001: Percepcja atrakcyjności wizualnej krajobrazu okolic Pińczowa. Przegląd Geograficzny, 73, z. 3: 371-388.
• Wojciechowski K.H., 1986: Problemy percepcji i oceny estetycznej krajobrazu. Rozprawy Habilitacyjne Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi UMCS, 28, Lublin.
• Yang B-E., Brown T.J., 1992: A cross-cultural comparison of preferences for landscape styles and landscape elements. Environment and Behavior, 24 (4): 471-507.
• Zube E.H., Sell J.L., Taylor J.G., 1982: Landscape perception: research, application and theory. Landscape Planning, 9: 1-33.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).