Saletra amonowa jako ważny składnik plonotwórczy, bezpieczny w produkcji i stosowaniu

• Autorzy: Biskupski Andrzej , Borowik Mieczysław , Malinowski Przemysław , Kopeć Artur

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2021.6.1

Warianty tytułu

EN

Ammonium nitrate as an important yield-generating component, safe in production and use

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono ocenę stopnia zagrożenia bezpieczeństwa technicznego i publicznego wynikającego z wytwarzania dużych ilości saletry amonowej, jej importu i stosowania do nawożenia w krajowym rolnictwie. Badaniom poddano próbki nawozów pozyskane w okresie sierpień-wrzesień 2020 r. z rynku krajowego. Były to nawozy polskich producentów (Anwil SA, Grupa Azoty) oraz nawozy importowane (Francja, Litwa, Ukraina, Węgry i Wielka Brytania). Stwierdzono, że zagrożenie bezpieczeństwa publicznego związane z obrotem dużymi ilościami saletry amonowej nie jest duże. Nawozy wytwarzane przez krajowych wytwórców prezentują wysoką jakość, gwarantującą bezpieczeństwo obrotu i stosowania. W przypadku nawozów importowanych jedna próbka wykazywała jakość zbliżoną do produktów krajowych.

EN

Eight samples of com. N fertilizers from the domestic market (5 samples of imported fertilizers and 3 samples of domestic products) were tested for their tendency to chem. decompn. and self-heating during storage by means of thermal anal. (DTA and TG). The resistance to temp. changes of fertilizers was assessed on the basis of changes in the compressive strength of granules and the total vol. of tested samples, as well as on the basis of changes in the phys. form of individual granules. The best properties that have an impact on public safety showed fertilizers of domestic production, mechanically granulated.

Słowa kluczowe

PL

saletra amonowa; nawozy; badanie nawozów; zagrożenia bezpieczeństwa

EN

ammonium sulphate; fertilizers; fertilizer testing; security threats

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2021
• Tom: T. 100, nr 6
• Strony: 541--556
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Biskupski Andrzej

• Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, ul. C.K. Norwida 4/6, 50-373 Wrocław

autor

Borowik Mieczysław

• Instytut Nowych Syntez Chemicznych

autor

Malinowski Przemysław

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie

autor

Kopeć Artur

• Grupa Azoty SA

Bibliografia

• [1] A. Biskupski, M. Borowik, Przem. Chem. 2020, 99, nr 9, 1265.
• [2] Praca zbiorowa, Fertilizer manual, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht 1998.
• [3] H. Diettmar, Fertilizers, 2. Types, Ullmann’s Encyclopedia of Industria Chemistry 2012, t. 14, 253.
• [4] R. Czuba, Chemik 1984, 42, nr 5, 121.
• [5] W. Grzebisz, Nawożenie roślin uprawnych. Systemy nawożenia, PWRiL, Poznań 2009.
• [6] J.A. Wrzesiński, J. Popławska, A. Kołaczkowski, A. Biskupski, Przem. Chem. 2013, 92, nr 12, 2173.
• [7] B. Zygmunt, D. Buczkowski, Wiad. Chem. 2006, 60, nr 5-6, 365.
• [8] B. Zygmunt, D. Buczkowski, Przem. Chem. 2007, 86, nr 7, 672.
• [9] D. Buczkowski, Chemik 2012, 66, nr 3, 227.
• [10] Rozporządzenie (WE) nr 2003/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r. w sprawie nawozów, Dz. Urz. UE L 304/1.
• [11] Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu, Dz. U. nr 147, poz. 1033.
• [12] Rozporządzenie Komisji (WE) nr 552/2009 z dnia 22 czerwca 2009 r., zmieniające Rozporządzenie w sprawie REACH, Dz. Urz. UE L 164/7.
• [13] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1148 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie wprowadzania do obrotu i stosowania prekursorów materiałów wybuchowych, zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 i uchylające rozporządzenie (UE) nr 98/2013, Dz. Urz. UE L 186/1.
• [14] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 98/2013 z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie wprowadzania do obrotu i używania prekursorów materiałów wybuchowych, Dz. Urz. UE L 39.
• [15] Ustawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. o bezpieczeństwie obrotu prekursorami materiałów wybuchowych, Dz. U. 2016, poz. 669.
• [16] Ustawa z dnia 7 maja 2020 r. o zmianie ustawy o nawozach i nawożeniu oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Dz. U. 2020, poz. 1069.
• [17] Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy stosowaniu i magazynowaniu środków ochrony roślin oraz nawozów mineralnych i organiczno-mineralnych, Dz. U. 2002, nr 99, poz. 896.
• [18] A. Biskupski, A. Dudek, A. Górska, Prace Nauk. Inst. Technol. Nieorg. Nawozów Miner. Politech. Wroc. 1994, nr 39, 43.
• [19] A. Biskupski, A. Kołaczkowski, J. Sas, Przem. Chem. 2013, 92, nr 12, 2178.
• [20] A. Biskupski, A. Myka, A. Zdunek, A. Kołaczkowski, J. Sas, Przem. Chem. 2014, 93, nr 7, 1189.
• [21] J.S. Taubkin i in., Chim. Prom. 2010, 87, nr 3, 148.
• [22] L. Grochowski, H. Sterkowicz, K. Kozioł, K. Żak, A. Biskupski, Przem. Chem. 2015, 94, nr 12, 2167.
• [23] A. Biskupski, C. Możeński, P. Malinowski, R. Miduch, L. Grochowski, Przem. Chem. 2013, 92, nr 12, 2186.
• [24] E. Kargul, S. Lasota, T. Stanek, A. Kołaczkowski, Z. Meissner, Prace Nauk. Inst. Technol. Nieorg. Nawozów Miner. Politech. Wroc. 1995, nr 43,142.
• [25] Pat. pol. 162660 (1993).
• [26] S. Schab, A. Biskupski, A. Myka, M. Dawidowicz, H. Górecki, Przem. Chem. 2013, 92, nr 12, 2162.
• [27] Ju.I. Rubcov i in., Ż. Prikl. Chim. 2005, 78, nr 11, 1827.
• [28] A. Kołaczkowski, A. Biskupski, J. Schroeder, J. Chem. Technol. Biotechnol. 1981, 31, 327.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).