Zmiany składu gatunkowego roślin przeznaczonych na cele energetyczne na polach wyłączonych z produkcji rolnej nawadnianych ściekami

• Autorzy: Włodek S. , Sekutowski T. , Biskupski A. , Smagacz J. , Pawęska K.

Warianty tytułu

EN

Changes in species composition of plants used for energy purposes in the fallow irrigated with sewage

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 2010-12 przeprowadzono doświadczenie z nawadnianiem pola wyłączonego z produkcji rolnej. Nie użytkowane rolniczo grunty zostały zasiedlone samoistnie przez zbiorowisko roślin w którym przeważającą część stanowiła nawłoć (Solidago) - gatunek, który może być z powodzeniem wykorzystywany w agroenergetyce. Celem przeprowadzonego doświadczenia było zbadanie czy systematyczne wprowadzanie ścieków na odłóg w istotny sposób różnicuje skład florystyczny oraz biomasę gatunku dominującego – nawłoci. Na glebie płowej wytworzonej z piasku gliniastego, stosowano dwie dawki polewowe: 10mm oraz 20mm na poletkach o powierzchni 1m2. Efekty nawadniania wstępnie oczyszczonymi ściekami bytowo-gospodarczymi porównywano z obiektem bez nawodnień (kontrola). W okresie wegetacyjnym, od maja do września zastosowano w sumie 21 dawek polewowych w odstępach 7 dniowych. Nawadnianie przyczyniło się do wzrostu liczby pędów nawłoci (obsady) na jednostce powierzchni. Obsada pozostałych gatunków porastających odłóg ulegała zmianom. Najliczniejsza grupa, do której należały następujące gatunki: Agropyron repens, Rumex crispus, Taraxacum officinale, Artemisia vulgaris, Trifolium repens, wyraźnie zwiększyła swoją obsadę pod wpływem stosowania nawadniania. Druga grupa, do której należały takie gatunki jak: Poa pratensis, Calamagrostis epigejos, Tanacetum vulgare, Achillea millefolium, zmniejszyła swoją obsadę. Dla dawek polewowych wynoszących 10mm, zwiększenie liczby roślin gatunków reagujących pozytywnie na nawodnienia było mniejsze od spadku obsady roślin zmniejszających swoją obsadę. Inaczej sytuacja kształtowała się w przypadku dawek polewowych wynoszących 20mm. Stąd ogólna liczba roślin nawadnianych dawkami 10mm zmniejszyła się w porównaniu do obiektu kontrolnego, natomiast wzrosła na poletkach nawadnianych dawkami w wysokości 20mm. Nawadnianie spowodowało istotny wzrost biomasy nawłoci jako gatunku dominującego w stosunku do biomasy pozostałych taksonów.

EN

In 2010-12 research related to irrigation of fallows was carried out. Fallows were spontaneously settled by plants which mainly consisted of goldenrods (Solidago sp.) - a species which can be successfully used in agro-energy. The objective of the conducted research was to verify if sewage systematically delivered to a fallow fundamentally differentiates the floristic composition and biomass of the dominant species - goldenrod. Two irrigation rates: 10mm and 20mm on the patches of 1m2 each were applied on the fawn soil formed by clay sand. The effects of irrigation with initially purified sewage were compared to the object without irrigation (control). In the vegetative season, from May to September, 21 irrigation rates of sewage in total were applied with 7 days intervals. The irrigation contributed to the increase of the goldenrod shoots number (plants) on the area unit. The rest of species covering the fallow changed. The biggest group with the following species: Agropyron repens, Rumex crispus, Taraxacum officinale, Artemisia vulgaris, Trifolium repens, significantly increased its plants number due to irrigation. However, the second group with such species as: Poa pratensis, Calamagrostis epigejos, Tanacetum vulgare, Achillea millefolium, decreased its plants number. For the irrigation doses of 10mm, the increase of the number of plants of species reacting positively to irrigation was lower than the decrease of plants which decreased its number of plants. The situation connected with doses of 20mm irrigation was different. Hence, the total number of plants irrigated with doses of 10mm diminished comparing to the control object, however, it increased on the patches irrigated with 20mm doses. The irrigation caused significant increase of the goldenrod biomass as a dominant species in relation to the biomass of other taxons.

Słowa kluczowe

PL

ścieki; odłóg; nawadnianie; nawłoć; biomasa

EN

wastewater; fallow; irrigation; goldenrod; biomass

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej
• Czasopismo: Inżynieria Rolnicza
• Rocznik: 2013
• Tom: R. 17, nr 2, t. 1
• Strony: 339--347
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Włodek S.

• Zakład Herbologii i Technik Uprawy Roli, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, Państwowy Instytut Badawczy, ul. Orzechowa 61, 50-540 Wrocław

autor

Sekutowski T.

• Zakład Herbologii i Technik Uprawy Roli, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, Państwowy Instytut Badawczy, ul. Orzechowa 61, 50-540 Wrocław

autor

Biskupski A.

• Zakład Herbologii i Technik Uprawy Roli, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, Państwowy Instytut Badawczy, ul. Orzechowa 61, 50-540 Wrocław

autor

Smagacz J.

• Zakład Systemów i Ekonomiki Produkcji Roślinnej, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, Państwowy Instytut Badawczy

autor

Pawęska K.

• Instytut Inżynierii Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Bibliografia

• Baranowski, R.; Włodek, S. (1976). Modelowe badania infiltracji wody w profilu gleby piaskowej. Pam. Puł., z.66, 33-43.
• Biskupski, A.; Rola, J.; Sekutowski, T.; Kaus, A.; Włodek, S. (2012). Wstępne wyniki dotyczące technologii zbioru biomasy Solidago sp. i jej przetwarzania do celów opałowych. Zesz. Nauk. UP Wrocław nr 584, 7-15.
• Boćko, J. (1970). Pola nawadniane jako oczyszczalnie ścieków. Gosp. Wod. 8/9, 312-314.
• Domaradzki, K.; Badowski, M.; Filipiak, K.; Franek, M.; Gołębiowska, H.; Kieloch, R.; Kucharski, M.; Rola, H.; Rola, J.; Sadowski, J.; Sekutowski, T.; Zawerbny, T. (2001). Metodyka Doświadczeń Biologicznej Oceny Herbicydów, Bioregulatorów i Adiuwantów. Cz. 1. Doświadczenia Polowe. Wyd. IUNG Puławy, 167.
• Kutera, J. (1988). Wykorzystanie ścieków w rolnictwie. PWRiL Warszawa. 509 ss ISBN 83-09-01222-5.
• Licznar, M.; Drozd, J.; Licznar, S. E.; Weber, J.; Bekier, J.; Tyszka, R.; Walenczak, K.; Szadorsk,i J.; Pora, E. (2010). Wpływ wieloletniego stosowania ścieków komunalnych na wybrane właściwości gleb pól irygacyjnych. Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie t.10, z.3 (31), 129-137.
• Licznar, M.; Drozd, J.; Licznar, S.E.; Weber, J.; Bekier, J.; Tyszka, R.; Walenczak, K.; Szadorski, J.; Pora, E. (2010). Wpływ wieloletniego stosowania ścieków komunalnych na wybrane właściwości gleb pół irygacyjnych. Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie t.10, z.3 (31), 129-137.
• Nowak, I.; Kuczewski, K. (2002). Oczyszczanie ścieków bytowo-gospodarczych w oczyszczalni roślinno-glebowej. Wyd. Akademii Rolniczej we Wrocławiu, 92. ISBN 83-87866-84-9.
• Paluch, J.; Paruch, A.; Pulikowski, K. (2006). Przyrodnicze wykorzystanie ścieków i osadów. Akademia Rolnicza Wrocław. ss.129.
• Rola J.; Rola H. (2010). Solidago spp. biowskaźnikiem występowania odłogów na gruntach rolnych. Fragm. Agron. 27(3) 2010, 122-131.
• Strzelczyk, M. (2011). Wstępne wyniki badań redukcji ładunku zanieczyszczeń w ściekach wiejskich wykorzystywanych do nawadniania roślin energetycznych. Nauka Przyr. Technol. tom 5, zeszyt 4, ISSN 1897-7820.
• Włodek, S.; Biskupski, A.; Pabin, J. (2004). Techniczne możliwości pozyskiwania energii z biomasy. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Opolskiego. Nauki techniczne 21, 213-217.
• Rocznik Statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej 2010. Główny Urząd Statystyczny.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego. Dz. U. Nr 137, poz. 984.