Analiza hydrologiczno-środowiskowa lokalizacji małej elektrowni wodnej na rzece Budkowiczanka w miejscowości Krzywa Góra

• Autorzy: Wiatkowski M. , Gruss Ł. , Tomczyk P.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/97264

Warianty tytułu

EN

Hydrological and environmental analysis of the location of a small hydropower plant on the Budkowiczanka River in the village of Krzywa Góra

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W niniejszym artykule Autorzy przedstawili analizę warunków hydrologiczno-środowiskowych w aspekcie lokalizacji małej elektrowni wodnej na rzece Budkowiczance. Zlewnia rzeki Budkowiczanki wynosi A=232 km² i znajduje się w południowo–zachodniej Polsce w województwie opolskim. Długość rzeki Budkowiczanki wynosi ok. 60 km. Autorzy zaproponowali lokalizację małej elektrowni wodnej na jazie w km 20,142 jej biegu w miejscowości Okoły-Kupi Las w gminie Murów. Badany przekrój należy zaliczyć do jednolitej części wód powierzchniowych „Budkowiczanka od Wiszni do Stobrawy”. Planowany na cele małej energetyki wodnej jaz zlokalizowany jest w odległości około 1,7 km powyżej wodowskazu Krzywa Góra. Przeanalizowano warunki hydrologiczne w rzece Budkowiczance dla profilu wodowskazowego Krzywa Góra. Na potrzeby hydrotechniki, dla rzeki Budkowiczanka, w przekroju wodowskazowym Krzywa Góra, wyznaczono stany i przepływy charakterystyczne obejmujące okres 1981-2015. Dla poszczególnych rocznych sum opadów z wielolecia 1981-2015, dla stacji Opole zlokalizowanej w pobliżu zlewni rzeki Budkowiczanki wyznaczono lata bardzo suche i suche. Dla tych lat wyznaczono miary odpływu takie jak: współczynnik odpływu, wysokość warstwy odpływu, objętość odpływu. Wyznaczono również moc teoretyczną elektrowni, w oparciu o przepływ średni w wybranych latach oraz przepływ najdłużej trwający. W badanym cieku stwierdzono występowanie ośmiu gatunków ryb. Po względem elementów: biologicznych, hydromorfologicznych i fizykochemicznych z lat 2012 i 2015, potencjał ekologiczny JCWP jest jedynie umiarkowany, a tym samym stan jednolitej części wód – zły.

EN

In this article, the Authors presented an analysis of hydrological and environmental conditions in the aspect of the location of a small hydropower plant on the Budkowiczanka River. The catchment of the Budkowiczanka River is A = 232 km2 and it’s located in south-western Poland in the Opolskie Province. The length of the Budkowiczanka River is about 60 km. The authors proposed the location of a small hydropower at 20,142 km of its run in Okoły-Kupi Las in the Murów commune. The analyzed cross-section should be included in the body of surface water „Budkowiczanka from Wisznia to Stobrawa”. The weir planned for the purposes of small hydropower is located approximately 1.7 km above the Krzywa Góra gauging station. Hydrological conditions were analyzed in the Budkowiczanka River for the Krzywa Góra profile. For the hydrotechnic purposes states and discharges were determined. Based on the annual sums of precipitations for the Opole station, from the multi-year period of 1981–2015, very dry and dry years have been designated. This station is located near the Budkowiczanka River catchment. For these years, outflow measures were determined such as: outflow coefficient, height of the outflow layer, outflow volume. The theoretically available power of the hydropower plant was also determined, based on the average flow and the longest running flow in the selected years. In the studied river, eight species of fish were found. In terms of biological, hydromorphological and physicochemical elements from year 2012 and 2015, the ecological potential of surface water body is only moderate, and thus the status of water body is bad.

Słowa kluczowe

PL

elektrownia wodna mała; odnawialne źródła energii; moc teoretyczna elektrowni; hydrologia; wskaźnik względnego opadu; odpływ; jakość wody; rzeka Budkowiczanka

EN

small hydro power; renewable energy sources; mechanical power; hydrology; relative precipitation index; outflow; water quality; Budkowiczanka River

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 19, nr 6
• Strony: 103--113
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Wiatkowski M.

• Instytut Inżynierii Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl. Grunwaldzki 24, 50-363 Wrocław

autor

Gruss Ł.

• Instytut Inżynierii Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl. Grunwaldzki 24, 50-363 Wrocław

autor

Tomczyk P.

• Instytut Inżynierii Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl. Grunwaldzki 24, 50-363 Wrocław

Bibliografia

• 1. Bartnik W., Majewski W., Lapuszek M., Ratomski J. 2007. Ocena równowagi hydrodynamicznej Dolnego Dunajca w warunkach pracy elektrowni wodnych. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 4(1), 21–37.
• 2. Bondar-Nowakowska E. 2000. Oddziaływanie robót konserwacyjnych na florę i faunę wybranych cieków nizinnych. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Rozprawy nr 173(391).
• 3. Bondar-Nowakowska E. 2013. Roboty regulacyjne i konserwacyjne na ciekach jako czynnik kształtujący zbiorowiska roślin wodnych. W: Retencja wodna na obszarach wiejskich – wybrane zagadnienia. Monografia pod red. Mirosława Wiatkowskiego, Wydawnictwo Uniwersytet Opolski, Opole, 203-218.
• 4. Byczkowski A. 1999. Hydrologia. Warszawa. Wydaw. SGGW.
• 5. Gąsiorek E., Musiał E. 2011. Porównanie i klasyfikacja warunków opadowych na podstawie wskaźnika standaryzowanego opadu i wskaźnika względnego opadu. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 11 (4), 107-119.
• 6. Hachoł J., Bondar-Nowakowska E. 2010. Aspekty przyrodnicze w ochronie przeciwpowodziowej na terenach wiejskich na przykładzie cieków Dobra i Ślęza. W: Zarządzanie kryzysowe - ograniczanie skutków zjawisk ekstremalnych, W. Czamara, M. Wiatkowski (red.), Uniwersytet Opolski, Opole, 147-154.
• 7. Hilwa P., Król J., Gomułka P., Kozłowski K., Stańczak K., Ziomek E. 2014. Ocena bioróżnorodności ichtiofauny wód Opolszczyzny oraz uwarunkowania racjonalnej gospodarki rybacko-wędkarskiej. Raport z badań monitoringowych w sezonie 2013/2014, Olsztyn.
• 8. Hoffmann M. 1992. Małe elektrownie wodne - poradnik. Wyd. II popr. Gdańsk. Towarzystwo Rozwoju Małych Elektrowni Wodnych.
• 9. Kasperek R., Wiatkowski M. 2014. Hydropower generation on the Nysa Klodzka river. Ecol Chem Eng S. 21(2), 327-336, doi: 10.2478/eces-2014-0025.
• 10. Kowalewski Z. 2005. Wykorzystanie energii wodnej jako elementu rozwoju energetyki odnawialnej. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie, Nr 2, 87-91.
• 11. Mishra S., Singal S.K., Khatod D.K. 2011. Optimal installation of small hydropower plant – A review. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 15, 3862–3869.
• 12. Ozga-Zielińska M., Brzeziński J. 1994. Hydrologia stosowana. PWN Warszawa.
• 13. Polityka Energetyczna Polski do 2030 r. 2009. Ministerstwo Gospodarki 2009. Dokument przyjęty przez Radę Ministrów 10 listopada 2009 r. [online]. Warszawa. [Dostęp 10.09.2018]. https:// www.gov.pl/documents/33372/436746/DE_Polityka_energetyczna_ost_2030 .pdf/78b689ec-62ec-af88-b0d7-decf95abdb70.
• 14. Rocznik Hydrologiczny Wód Powierzchniowych Dorzecze Odry i rzeki Przymorza między Odrą i Wisłą. 1980. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa.
• 15. Pozwolenie wodnoprawne dla elektrowni wodnej Murów na rzece Budkowiczanka, województwo opolskie 2017.
• 16. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2016 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych [Dz.U. 2016 poz. 1187].
• 17. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych – załącznik nr 6 [Dz.U. 2011 nr 258 poz. 1549].
• 18. Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego. Departament Rolnictwa i Rozwoju Wsi 2009. Vademecum inwestora energetycznego w województwie opolskim [online]. Opole. [Dostęp 10.09.2018], http://opolskie.ksow.pl/fileadmin/user_upload/opolskie/pliki/ Vademecum-opolskie-221209-5.pdf.
• 19. Wiatkowski M. Rosik-Dulewska Cz. 2012. Stan obecny i możliwości rozwoju energetyki wodnej w województwie opolskim. Woda-Środowisko- Obszary Wiejskie, 12 (2), 313-327.
• 20. Wiatkowski M., Ciesielczuk T., Sitko J. 2013. Energia wody. W: Odnawialne źródła energii w województwie opolskim – aspekt techniczny, ekonomiczny i przyrodniczy, J. Sitko, K. Szwedziak, M. Wiatkowski, Wyd. OODR Łosiów, 89-111.
• 21. Wiatkowski M., Rosik-Dulewska Cz., Tomczyk P. 2016. Hydropower structures in the Natura 2000 site on the river Radew: an analysis in the context of sustainable water management. Annual Set The Environment Protection/Rocznik Ochrona Środowiska, 19, 65-80.
• 22. Wiatkowski M., Gruss Ł. 2017. Hydrological and hydraulic analysis of a small lowland watercourse flow capacity and its functioning in the region of Silesian Lowlands in the context of rainfall water management. Annals of Warsaw University of Life Sciences – SGGW. Land Reclamation, 49 (3), 153–166. DOI: 10.1515/sggw-2017-0013.
• 23. Woś A. 1999. Klimat Polski. PWN Warszawa.
• 24. Wyniki badań wód w punktach pomiarowo-kontrolnych w województwie opolskim w 2012 roku. 2013. Wydział Monitoringu, WIOŚ Opole.
• 25. Wyniki badań wód powierzchniowych w punktach pomiarowo-kontrolnych w województwie opolskim w 2015 roku. 2016. Wydział Monitoringu WIOŚ Opole.