Badania przewodności warstwy materiału podsadzkowego dla gazu (azotu) po zabiegu hydraulicznego szczelinowania złóż niekonwencjonalnych

• Autorzy: Masłowski M.

Identyfikatory

DOI

DOI: 10.18668/NG.2016.03.04

Warianty tytułu

EN

Studies of the conductivity of proppant material for the wet gas (nitrogen) after the hydraulic fracturing treatment of unconventional reservoirs

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule została przedstawiona tematyka związana z technologią tworzenia szczelin oraz z uszkodzeniem przewodności warstwy materiału podsadzkowego po zabiegu hydraulicznego szczelinowania złóż niekonwencjonalnych. Opisano również metodykę badania przewodności warstwy podsadzki uszkodzonej przez płyn szczelinujący dla zawilgoconego gazu (azotu). Badania wykonano z wykorzystaniem podsadzki kwarcowej oraz płynu szczelinującego, charakterystycznych dla technologii slickwater fracturing, stosowanej do szczelinowania złóż niekonwencjonalnych typu łupkowego. Podsadzka była umieszczona pomiędzy dwiema kształtkami skalnymi. Wyniki badań mogą stanowić podstawę do opracowania wstępnej oceny przewodności warstwy materiału podsadzkowego dla zawilgoconego gazu (azotu) po wykonaniu zabiegów hydraulicznego szczelinowania złóż węglowodorów.

EN

This article presents, the subjects related to technology used for creating fractures in rock and damage to proppant conductivity fluid fracturing, after hydraulic fracturing in unconventional deposits. Methodology studies of proppant conductivity damage by wet nitrogen, was developed. The tests were performed for the quartz proppant and the slickwater fracturing, which are used for the hydraulic fracturing of unconventional reservoirs, including fracturing in shales. Proppant was placed between two rock slabs. Based on obtained data, a preliminary method for the evaluation of proppant conductivity for wet gas after hydraulic fracturing treatments can be developed.

Słowa kluczowe

PL

materiał podsadzkowy; przewodność podsadzki; uszkodzenie przewodności podsadzki; płyn szczelinujący; zabiegi hydraulicznego szczelinowania złóż niekonwencjonalnych

EN

proppant material; proppant conductivity; proppant conductivity damage; fracturing fluid; hydraulic fracturing in unconventional reservoirs

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Nafta-Gaz
• Rocznik: 2016
• Tom: R. 72, nr 3
• Strony: 177--185
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., fot., rys., tab., wz.

Twórcy

autor

Masłowski M.

• Zakład Stymulacji Wydobycia Węglowodorów. Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy ul. Lubicz 25 A 31-503 Kraków

Bibliografia

• [1] Alramahi B., Sundberg M. L: Proppant Embedment and Conductivity of Hydraulic Fractures in Shales. American Rock Mechanics Association, 2012, s. 12-291.
• [2] Biały E., Miezin S., Czupski M., Zajączkowski M., Zajdel Z.: Badania stopnia uszkodzenia przewodności podsadzki płynami szczelinującymi - badanie modelowe na stanowisku Proppant Conductivity. Dokumentacja IGNiG, Kraków, grudzień 1997, nr zlecenia: 59/KE, s. 5-9.
• [3] Chong K. K., Grieser W. V., Passman A., Tamayo H. C., Modeland N., Burke B. E.: A Completions Guide Book to Shale-Play Development: A Review of Successful Approaches Towards Shale-Play Stimulation in the Last Two Decades. CSUG/SPE, 2010, 133874, s. 5-14.
• [4] Czupski M., Kasza P., Czupski M., Biały E., Masłowski M., Wilk K.: Płyny do szczelinowania złóż niekonwencjonalnych. Praca statutowa INiG, nr zlecenia 76/KS/12, nr archiwalny: DK-4100-76/12, Kraków, październik 2012, s. 8-20.
• [5] Czupski M., Kasza P., Wilk K.: Płyny do szczelinowania złóż niekonwencjonalnych. Nafta-Gaz 2013, nr 1, s. 42-50.
• [6] Economides M. J., Nolte K. G. (eds.): Reservoir Stimulation. Second edition. Houston 1989.
• [7] Handren P., Palish T.: Successful Hybrid Slickwater-Fracture Design Evolution-An East Texas Cotton Valley Taylor Case History. SPE 2007, 110451, s. 1-6.
• [8] Kasza P.: Zabiegi stymulacji wydobycia w niekonwencjonalnych złożach węglowodorów. Nafta-Gaz 2011, nr 10, s. 697-701.
• [9] Kasza R, Biały E., Czupski M., Masłowski M., Wilk K.: Nowe technologie w zakresie hydraulicznego szczelinowania i kwasowania złóż. Dokumentacja INiG, Krosno, grudzień 2011, nr zlecenia 1269/KS/11, nr archiwalny: DK-4100-112/11, s. 22-47.
• [10] Kasza P., Czupski M., Biały E.: Nowe technologie stymulacji wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego. Projekt: PROGEOGAZ INiG, Krosno 2004.
• [11] King G. E.: Thirty Years of Gas Shale Fracturing: What Have We Learned? SPE 2010, 133456, s. 50.
• [12] Masłowski M.: Badania zjawiska wciskania ziaren materiału podsadzkowego w ściany szczeliny po zabiegu hydraulicznego szczelinowania złóż niekonwencjonalnych. Nafta-Gaz 2015, nr 7, s. 461-471.
• [13] Masłowski M.: Materiały podsadzkowe do zabiegów hydraulicznego szczelinowania złóż niekonwencjonalnych. Nafta-Gaz 2014, nr 2, s. 75-86.
• [14] Masłowski M., Czupski M.: Podstawowe właściwości materiałów podsadzkowych stosowanych do zabiegów hydraulicznego szczelinowania złóż węglowodorów. Przegląd Górniczy 2014, nr 12, s. 44-50.
• [15] Masłowski M., Kasza P., Czupski M., Biały E., Wilk K., Stachowicz A.: Opracowanie metodyki badania materiałów podsadzkowych do zabiegów szczelinowania złóż niekonwencjonalnych. Praca statutowa INiG, nr zlecenia 80/KS/13, nr archiwalny: DK-4100-80/13, Krosno, październik 2013, s. 1-21.
• [16] Masłowski M., Kasza P., Czupski M., Biały E., Wilk K., Stachowicz A., Moska R.: Badania zjawiska wciskania ziaren materiału podsadzkowego w ściany szczeliny po zabiegu szczelinowania. Praca statutowa INiG - PIB, nr zlecenia 20/KS/14, nr archiwalny: DK-4100-20/147, Krosno, październik 2014, s. 1-12.
• [17] Masłowski M., Kasza P., Czupski M., Biały E., Wilk K., Stachowicz A., Moska R.: Badanie wpływu płynów szczelinujących na uszkodzenie hydroprzewodności szczeliny wypełnionej materiałem podsadzkowym w złożach węglowodorów. Praca statutowa INiG, nr zlecenia 33/KS/15, nr archiwalny: DK-4100-33/15, Krosno, wrzesień 2015, s. 6-47.
• [18] Morales H.: Sustaining Fracture Area and Conductivity of Gas Shale Reservoirs for Enhancing Long-Term Production and Recovery. Research Partnership to Secure Energy for America, Unconventional Gas Conference 2012: Geology, the Environment, Hydraulic Fracturing, Canonsburg, 17-18.04.2012.
• [19] Palisch T. T., Vincent M. C., Handren P. J.: Slickwater Fracturing-Food for Thought. SPE 2008, 115766, s. 1-20.
• [20] Reinicke A., Rybacki E., Stanchits S., Huenges E., Dresen G.: Hydraulic fracturing stimulation techniques and formation damage mechanisms - Implications from laboratory testing of tight sandstone - proppant systems. Chemie der Erde - Geochemistry 2010, vol. 70, s. 107-117.
• [21] Zhu Ding: Advanced hydraulic fracturing technology for unconventional tight gas reservoirs. Project no. 07122-33 Research Partnership to Secure Energy for America, Texas 1.08.2012, s. 39-41.
• Akty prawne i normatywne
• [22] International Standard ISO 13503-2:2006(E): Petroleum and natural gas Industries - Completion fluids and materials -Part 2: Measurement of properties of proppants used in hydraulic fracturing and gravel-packing operations, Annex A - Formazin solution preparation. First edition, 1.11.2006.
• [23] International Standard ISO 13503-2:2006/Amd.1:2009(E): Petroleum and natural gas Industries — Completion fluids and materials - Part 2: Measurement of properties of proppants used in hydraulic fracturing and gravel-packing operations, AMENDMENT 1: Addition of Annex B: Proppant specification. 1.11.2009.
• [24] International Standard ISO 13503-5:2006: Petroleum and natural gas Industries - Completion fluids and materials - Part 5: Procedures for Measuring the Long-term Conductivity of Proppants. First edition, 2006.
• [25] Polska Norma PN-EN ISO 13503-2: Przemysł naftowy i gazowniczy - Płyny i materiały do dowiercania złóż - Część 2: Pomiary właściwości materiałów podsadzkowych używanych podczas zabiegów hydraulicznego szczelinowania oraz wykonywania obsypki żwirowej. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa, styczeń 2010.
• [26] Polska Norma PN-EN ISO 13503-5: Przemyśl naftowy i gazowniczy - Materiały i płyny do dowiercania złóż - Część 5: Procedury pomiaru długotrwałej przewodności materiałów podsadzkowych. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa, wrzesień 2009.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.