Analiza raportów oddziaływania na środowisko oczyszczalni ścieków komunalnych w aspekcie przedstawiania zagrożeń jakości powietrza

• Autorzy: Nytko K , Bartkowska I.

Warianty tytułu

EN

Analysis of Environmental Impact Assessments for municipal sewage treatment plants in the aspect of presentation of air quality hazards

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono ocenę raportów o oddziaływaniu na środowisko oczyszczalni ścieków komunalnych podczas ich eksploatacji w zakresie prognozowanych wpływów emisji substancji z oczyszczalni na jakość powietrza. Ocenę przeprowadzono na wybranej grupie 15 raportów o oddziaływaniu oczyszczalni ścieków komunalnych powstałych w latach 2005 - 2012, o różnej lokalizacji na terenie Polski. Wśród technologii oczyszczania ścieków dominowały komory osadu czynnego z różnymi układami defosfatacji, denitryfikacji i nitryfikacji. Gospodarka osadowa w wybranych oczyszczalniach polegała na stabilizacji osadów w komorach osadu czynnego lub wydzielonych, mechanicznym zagęszczaniu i odwadnianiu oraz higienizacji wapnem. Najczęstszym rozwiązaniem minimalizującym emisje do powietrza były biofiltry, w innych przewidziano zastosowanie urządzenia do fotokatalitycznego utleniania zanieczyszczeń. Rozmaitość substancji oddziaływujących w różnym stopniu, według różnych mechanizmów na jakość powietrza spowodowała, iż zaproponowano ich pogrupowanie wg. wspólnego mechanizmu oddziaływania. Wyróżniono następujące grupy substancji jako zmienne: trwałe zanieczyszczania organiczne, odoroczynne, szkodliwo-toksyczne, tworzące ozon przypowierzchniowy, bioaktywne, zubażające warstwę ozonu stratosferycznego, wywołujące zjawisko kwaśnego opadu, pogłębiające efekt cieplarniany. Po zapoznaniu się z merytoryczną zawartością analizowanych raportów, poszczególnym zmiennym przypisano oceny cząstkowe w oparciu o założone kryteria. W I etapie ustalono zbiór zmiennych opisujących stan jakości powietrza wokół oczyszczalni ścieków. Dla każdej zmiennej „j” ustalono względny współczynnik ważności metodą porównywania zmiennych parami. Następnie dokonywano oceny określenia zagrożenia jakości powietrza przez poszczególne grupy zanieczyszczeń emitowane z terenu oczyszczalni. Ocenę prowadzono w skali od 0 do 5 punktów z krokiem 0,5 pkt. Celem otrzymania macierzy wynikowej, mnożono wektor wartości współczynników ważności zmiennych (WWZ), przez macierz współczynników ważności raportów (WWR) a następnie otrzymane współczynniki końcowe sumowano dla każdego oceniającego i każdej ocenianej zmiennej. W pracy przedstawiono wnioski wynikające z przeprowadzonych ocen raportów oraz własnych doświadczeń autorów w zakresie wpływów emisji substancji z oczyszczalni na jakość powietrza.

EN

This article presents the evaluation of Environmental Impact Assessments (EIA) for municipal sewage treatment plants during their operation within the scope of forecast impacts of substances from the sewage treatment plant on the air quality. The evaluation was carried out on a selected group of 15 EIAs concerning the erection of municipal sewage treatment plants built in the years 2005 - 2012, in different locations in Poland. Activated sludge chambers with different dephosphatation, denitrification and nitrification systems prevailed among the sewage treatment technologies. Sludge handling in selected sewage treatment plants consisted in sludge stabilisation in activated sludge chambers or separated chambers, mechanical thickening and dewatering as well as hygienization by means of lime. The most common solution minimizing the emissions were biofilters, otherwise the system for photocatalytic oxidation of air pollutants. Due to the variety of substances affecting the air quality to different degrees and according to various mechanisms the grouping thereof according to a common impact mechanism was proposed. The following groups of pollutants were distinguished: permanent, organic, odour-active, harmful and toxic, forming surface ozone, bioactive, depleting the stratospheric ozone layer, causing the acid fallout phenomenon, increasing the greenhouse effect. On the basis of the contents of analysed assessments, partial marks based on the assumed criteria were assigned to particular variables. At the first stage, a set of variables describing the state of air quality around the respective sewage treatment plant was determined. For each variable “j” a relative coefficient was determined using the pairwise comparison method. Then an evaluation of the determination of air quality hazards from particular groups of pollutants emitted from a sewage treatment site was carried out. The evaluation was made in the range from 0 to 5 points with a 0.5 point step. In order to obtain the result matrix, the vector of the Variable Significance Coefficient (WWZ) value was multiplied by the matrix of the EIA Significance Coefficients (WWR), and then the final coefficients obtained were added up for each evaluator and each variable evaluated in the EIAs. The paper presents conclusions arising from the evaluations of EIAs as well as from the authors’ experience in the field of impacts of emissions of substances from sewage treatment plants on the air quality.

Słowa kluczowe

PL

raport o oddziaływaniu na środowisko; oddziaływanie oczyszczalni ścieków; ocena jakości powietrza; analiza porównawcza

EN

environmental impact assessment; sewage treatment plant impact; air quality; sewage treatment plant assessment; comparative analysis

• Wydawca: Ośrodek Informacji "Technika instalacyjna w budownictwie''
• Czasopismo: Instal
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 12
• Strony: 97--102
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., tab.

Twórcy

autor

Nytko K

• Politechnika Białostocka, Katedra Systemów Inżynierii Środowiska, Białystok

autor

Bartkowska I.

• Politechnika Białostocka, Katedra Systemów Inżynierii Środowiska, Białystok

Bibliografia

• [1] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 09.11.2010 roku w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U.2010.213.1397), oraz nowelizacja (Dz.U.2013.817).
• [2] Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U.2008.199.1217) oraz ustawa o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku (...) oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2010.119.804).
• [3] Convention on long-range transboundary air pollution, http://www.unece.org/env/lrtap/multi_h1.html
• [4] WHO Air quality guidelines for particulate matter, ozone, nitrogen dioxide and sulfur dioxide Global update 2005, Summary of risk assessment, http://www.who.int/topics/air_pollution/en/index.html
• [5] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26.01.2010 w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz.U.2010.16.87).
• [6] Malej J. Generowanie lotnych kwasów tłuszczowych ze strumienia ścieków surowych oraz niektóre problemy ścieków dowożonych taborem asenizacyjnym, Środkowo-Pomorskie Towarzystwo Naukowe Ochrony Środowiska, Roczniki Ochrony Środowiska, T.3/2001, s. 103-127.
• [7] Protokół z Geteborga, 1999 r. w sprawie przeciwdziałania zakwaszeniu, eutrofizacji i powstawaniu ozonu przyziemnego 32003D0507, 17.7.2003 , Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 179/1, http://manhaz.cyf.gov.pl/manhaz/strona_konferencja_EAE-2001/4.pdf
• [8] Suschka J., Zanieczyszczenia gazowe powietrza na oczyszczalni ścieków, G.W.T.S, Nr 11/1990 s. 222.
• [9] http://www.ces.com.pl/images/File/Pochodnie.pdf
• [10] Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UN FCCC) z 1992 r. 05.06.1992, 26.10.1994 r., Dz.U.1953, poz. 239 (1996 r).
• [11] Decyzja Rady z dnia 14 października 2004 r. dotycząca zawarcia, w imieniu Wspólnoty Europejskiej, Konwencji sztokholmskiej w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych, 2006/507/WE: Dz.U. L 209, 31.07.2006, str. 1-2 (PL,)
• [12] Zieńko J., Proces oceniania w OOS. Część IV. Wielokryterialne modele decyzyjne, Problemy Ocen Środowiskowych, Nr 3(14)/2001, s. 56-61.
• [13] Kulig A., Metody pomiarowo obliczeniowe w ocenach oddziaływania na środowisko obiektów gospodarki komunalnej, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2004, Warszawa.
• [14] Integrated Risk Information System (IRIS), http://www.epa.gov/IRIS/
• [15] Kuszmider G., Kolonko I., Suschka J.: Lotne związki organiczne w ściekach komunalnych. Arch. Ochr. Środ. nr 23/1997 s. 91-104.
• [16] Kuszmider G., Mrowiec B., Kubiesa I., Suschka J.: Uwalnianie lotnych związków organicznych ze ścieków do atmosfery. Arch. Ochr. Środ. nr 23/1997 s. 79-90.
• [17] Lemasters G. K., Zenick H., Hertzberg V., Hansen K., Clark S.: Fertility of workers chronically exposed to chemically contaminated sewer wastes, Reprod. Toxicol. nr 5/1991 s. 31-37.
• [18] Bell J., Melcer H., Monteih H., Osinga I., Steel P.: Stripping of volatile organic compounds at full-scale municipal wastewater treatment plants, Water Evironmetal Resarch Volume 65 number 6.1993. s. 708-716
• [19] Górny R. L., Biologiczne czynniki szkodliwe: normy, zalecenia i propozycje wartości dopuszczalnych, Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy nr 3(41)/2004, s. 17-39.
• [20] Budzińska K., i inni: Wpływ procesów oczyszczania ścieków w technologii SBR na stan sanitarny powietrza atmosferycznego, Środkowo-Pomorskie Towarzystwo Naukowe Ochrony Środowiska, Rocznik Ochrona Środowiska, T. 15, Rok 2013 ISSN 1506-218X s.904-923.
• [21] Bruszewski, H. Skorupski, W., Oczyszczalnia fekaliów jako źródło zanieczyszczenia powietrza, Chemia i Inżynieria Ekologiczna, (1999), Vol. 6, Nr 3, s. 979-987.
• [22] Breza-Boruta B., Ocena mikrobiologicznego zanieczyszczenia powietrza na terenie oczyszczalni ścieków, Woda - środowisko - obszary wiejskie 2010: T. 10 z. 3 (31) s. 49–57.
• [23] Kołwzan B. i inni, Ocena stanu sanitarnego powietrza w otoczeniu wybranej oczyszczalni ścieków, Ochrona Środowiska, Vol. 34, (2012), Nr 2, s. 10-14.
• [24] Kulig A., Badania i ocena oddziaływania na środowisko obiektów komunalnych, Konferencja Naukowo-Techniczna, Współczesne Problemy Inżynierii Środowiska, Instytut Systemów Inżynierii środowiska, Politechnika Warszawska, Czerwiec 1997 s. 107.
• [25] Ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji, (Dz.U.2009.130.1070).
• [26] Protokół z Aarhus z 1998 r. w sprawie ograniczenia trwałych zanieczyszczeń organicznych do Konwencji Genewskiej, http://manhaz.cyf.gov.pl/manhaz/strona_konferencja_EAE-2001/4.pdf
• [27] Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, Rio de Janeiro 5 czerwca 1992 r, http://manhaz.cyf.gov.pl/manhaz/strona_konferencja_EAE-2001/4.pdf
• [28] Juda-Rezler K., Oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza na środowisko, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2000.
• [29] Chin-Hung Huang, Kang-Shin Chen, Hsin-Kai Wang, Measurements and PCA/APCS Analyses of Volatile Organic Compounds in Kaohsiung Municipal Sewer Systems, Aerosol and Air Quality Research, Vol. 12, No 6, 1315-1326, 2012.
• [30] Pająk T., Komunalne osady ściekowe - analiza i ocena wybranych aspektów gospodarki osadami., INSTAL, nr 1, 2010, s. 74-79.
• [31] Kłos-Trębaczkiewicz H., Osuch-Pajdzińska, Odprowadzanie ścieków w dużych miastach polskich w latach w latach 2005-2008, INSTAL, nr 2, 2010, s. 44-48.