Kreda pisząca z Mielnika jako sorbent SO2 dla energetyki

• Autorzy: Hycnar E. , Ratajczak T. , Wal M.

Warianty tytułu

EN

Chalkstone from the Mielnik Deposit as a SO2 sorbent for the energy industry

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono rezultaty badań trzeciorzędowej kredy piszącej eksploatowanej ze złoża Mielnik oraz granulowanej na potrzeby wykorzystania rolniczego, w kontekście określenia jej przydatności jako sorbentu SO2 w technologii spalania fluidalnego. Omówiono wyniki badań mineralogicznych, chemicznych, fizykochemicznych. Wyznaczono wskaźniki reaktywności (RI) i sorpcji bezwzględnej (CI). Dominującym składnikiem mineralnym badanej kredy piszącej – naturalnej i granulowanej jest kalcyt (odpowiednio 92 i 95% obj.). Wysoka zawartość CaCO3, rozwinięta powierzchnia właściwa oraz korzystne wartości wskaźników RI i CI wskazują, że badana kreda reprezentuje surowiec odznaczający się dużą aktywnością chemiczną i może być traktowana jako potencjalny sorbent SO2 do wykorzystania w suchych metodach odsiarczania stosowanych w energetyce, w tym również technologii spalania fluidalnego. Pomimo że wartości RI i CI zarówno w przypadku kredy naturalnej, jak i granulowanej osiągają podobne wartości, to jednak analiza parametrów teksturalnych pozwala twierdzić, że kreda naturalna w warunkach przemysłowych będzie sorbentem charakteryzującym się zdecydowanie wyższą efektywnością odsiarczania.

EN

The article presents the results of tertiary chalkstone research exploited from the Mielnik deposit and granulated needs of agricultural use in the context of the determination of its usefulness as a sorbent for SO2 in fluidized combustion technology. The article discusses the results of mineralogical and chemical studies and the physico-chemical properties. The reactivity indicators (RI) and the sorption content (CI) have been determined. The main mineral component of the tested chalkstone – natural and granulated – is calcite (respectively 92 and 95% vol.). The high contents of CaCO3, developed a specific surface area and the preferred RI and the CI values indicate that the test chalkstone represents a high chemical activity raw material and may be treated as a potential SO2 sorbent for use in dry desulfurization methods used in the power industry including fluidized 158 combustion technology. Although, the values of RI and CI indicators in the case of the natural and granulated chalkstone are similar, the analysis of the textural parameters shows that the natural chalkstone will be sorbent with significantly higher desulfurization efficiency in an industrial conditions.

Słowa kluczowe

PL

sorbent wapienny; sorpcja SO2; suche metody odsiarczania; paleniska fluidalne

EN

limestone sorbents; sorption SO2; dry method desulfurization; furnace fluidized

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 95
• Strony: 157--168
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., tab.

Twórcy

autor

Hycnar E.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Ratajczak T.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

autor

Wal M.

• OMYA sp. z o.o.

Bibliografia

• [1] Alsthrom Pyropower Reactivity index. Alsthrom Pyropower 1995.
• [2] Dodatek... 1999 – Dodatek nr 2 w kat. B + C1 + C2 do dokumentacji geologicznej złoża kredy piszącej „Mielnik” w Mielniku.
• [3] Galos i in. 2016 – Galos, K., Szlugaj, J. i Burkowicz, A. 2016. Źródła sorbentów wapiennych do odsiarczania spalin w Polsce w kontekście potrzeb krajowej energetyki Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal t. 9, z. 2, s. 149–170.
• [4] Hycnar, E. 2015. Structural-textural nature and sorption properties of limestones from the mesozoic-neogene contact zone in the Bełchatów deposit. Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management t. 31, z. 4, s. 75–94.
• [5] Hycnar i in., 2012 – Hycnar, E., Wisła-Walsh, E. i Ratajczak, T. 2016. Kopaliny towarzyszące i mineralne surowce odpadowe ze złóż kopalin węglanowych jako potencjalna baza surowców do produkcji sorbentów SO2. Zeszyty Naukowe IGSMiE PAN nr 83, s. 37–49.
• [6] Hycnar i in., 2013 – Hycnar, E., Ratajczak, T. i Jończyk, M. 2013. Kreda jeziorna z Bełchatowa jako sorbent w paleniskach fluidalnych. [W:] Bajda T., Rzepa G., Ratajczak T. red. Sorbenty mineralne. Surowce, energetyka, ochrona środowiska, nowoczesne technologie. Kraków: Wyd. AGH, s. 153–168.
• [7] Hycnar i in., 2015 – Hycnar, E., Ratajczak, T. i Jończyk, M. 2015. Węglanowe kopaliny towarzyszące a możliwości ich wykorzystania w charakterze sorbentów SO2 (na przykładzie złoża węgla brunatnego Bełchatów). Zeszyty Naukowe IGSMiE PAN nr 90, s. 19–31.
• [8] Lysek, N. 1997. Sorbenty do odsiarczania gazów. Produkcja i zastosowanie. Opolwap SA, Tarnów Opolski, 156 s.
• [9] Walkowiak, R. i Bieniek, R. 2013. Sorbenty mineralne i niemineralne stosowane i/lub testowane w PGE GiEK SA Oddział Elektrownia Turów. 511–528 [W:] Bajda T., Rzepa G., Ratajczak T. red. Sorbenty mineralne. Surowce, energetyka, ochrona środowiska, nowoczesne technologie. Kraków: Wyd. AGH, s. 235–248.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.