Poszukiwanie cech architektury lokalnej historycznego rynku małego miasta na przykładzie Uniejowa

• Autorzy: Cieślak-Arkuszewska Adriana

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0015.9875

Warianty tytułu

EN

Searching for the features of local architecture at the historical square in the town on the example of Uniejów

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem badań prezentowanych w niniejszym artykule jest wzbogacenie wiedzy na temat architektury lokalnej Uniejowa, a w szczególności ustalenie cech charakterystycznych zabudowy przyrynkowej z początków XX w. utraconej w wyniku działań wojennych i powojennych. Przyjęta w artykule metoda badań ma charakter analityczno-poznawczy, retrospektywny i prowadzi do opracowania „stratygrafii” architektonicznej. Badania obejmują skalę obiektu: wysokość, ilość kondygnacji, charakter dachu, kierunek usytuowania kalenicy, szerokość elewacji frontowej, zasady kompozycyjne kształtowania elewacji, a także skalę detalu architektonicznego: obramienia okien i drzwi, gzymsy, fryzy, balkony, wykusze, inne. Uzyskane wyniki prowadzą do wzbogacenia warsztatu projektowego architektów i mogą przyczynić się do ochrony lokalnych krajobrazów kulturowych.

EN

The aim of the research presented in this article is to enrich knowledge about the local architecture of Uniejów, in particular to establish the characteristics of buildings at the square from the beginning of the 20th century. Devolopment of this square has been lost as a result of war and post-war activities. The research methodology in the article is analytical and cognitive, retrospective and leads to the development of anarchitectural „stratigraphy”. The research concerns the scale of the object: height, number of storeys, type of the roof, direction of the ridge location, width of the front elevation, compositional principles of the elevation, as well as the scale of architectural details: window and doorframes, cornices, friezes, balconies, bay windows, etc. The results lead to the enrichment of architects' design skills and may contribute to the protection of local cultural landscapes.

Słowa kluczowe

PL

kamienica; miasto małe; rynek miejski; Uniejów; zabudowa zabytkowa

EN

tenement house; small town; market square; Uniejów; historic building

• Wydawca: BUILDER CORP Sp. z o.o.
• Czasopismo: Builder
• Rocznik: 2022
• Tom: R.26, nr 10
• Strony: 70--74
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., il.

Twórcy

autor

Cieślak-Arkuszewska Adriana

• Politechnika Łódzka, Instytut Architektury i Urbanistyki

• https://orcid.org/0000-0001-6280-9591

Bibliografia

• [1] Wantuch-Matla D., 2015, Przeobrażenia przestrzeni publicznej w małych miastach Europy Zachodniej, „Przestrzeń i Forma”, 23/2, s. 179-190.
• [2] Kosiński W., Aktywizacja turystyczna małych miast. Aspekty architektoniczno-krajobrazowe, Monografia 269, Politechnika Krakowska, Kraków 2000.
• [3] Muszyńska E., Miasteczka regionu łódzkiego, [w:] Ścieżka Urbanistyczna, red. B. Tazir-Tomaszewska, PWN, Warszawa-Łódź 1990, s. 151-215.
• [4] Salm J., Zabytki Uniejowa. Urbanistyka i architektura [w:] Uniejów. Dzieje miasta, red. Szymczak J, Towarzystwo Przyjaciół Uniejowa, Łódź-Uniejów 1995, s. 426.
• [5] Nowicki P., 2019, Struktura zagospodarowania placu rynkowego w Uniejowie, „Biuletyn Uniejowski”, t. 8, s. 131-144.
• [6] Kulesza M., Morfogeneza miast na obszarze Polski Środkowej w okresie przedrozbiorowym. Dawne województwa łęczyckie i sieradzkie, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2001.
• [7] Wojnarowska A., 2015, Przestrzeń publiczna Uniejowa, „Biuletyn Uniejowski” , t. 4, s. 25-44.
• [8] Cieślak A., 2015, Historyczne centrum Uniejowa w kontekście rozwoju funkcji uzdrowiskowej - rola i znaczenie, „Biuletyn Uniejowski”, t. 4, s. 5-24.
• [9] Wójcik T., 2018, Skrwawione miasto. Uniejów i jego rejon w czasie wojny obronnej 1939 roku, „Biuletyn Uniejowski”, t. 7, s. 47-63. DOI: https://doi.org/10.18778/2299-8403.07.04.
• [10] Pawłowska K., Idea swojskości miasta, Politechnika Krakowska, Kraków 2001, s. 100.
• [11] A Glossary of Urban Form, 1991, Historical Geography Research Series, 26/06/91, Urban Morphology Research Group, School of Geography, The University of Birmingham, Birmingham, 1991, s. 55.
• [12] Uniejów. Dotyk czasu, red. T. Wójcik, Towarzystwo Przyjaciół Uniejowa, 2004
• [13] https://fotopolska.eu/uniej%C3%B3w [dostęp: 03.2022].
• [14] https://uniejow.pl/twoja-gmina-twoj-urzad/historia [dostęp: 03.2022].
• [15] https://bip.uniejow.pl/dokumenty/778 [dostęp: 03.2022].
• [16] Miasto Uniejów i Region Spycimiersko-Uniejowski poprzez wieki, t. 1, t. 2., Towarzystwo Przyjaciół Uniejowa, Łódź-Uniejów 2021. Mapy archiwalne:
• [17] Ilustrowany Katalog Źródeł Kartograficznych, Zeszyt VI, Zakład Historii Architektury Polskiej Akademii Nauk, PWN, Warszawa 1962, s. 33 i s. 57.
• [18] Plan pomiarowy dóbr rządowych Uniejów i Wichertów 1837, Archiwum Akt Dawnych, Zbiór Kartograficzny, sygn. PL_1_402_185-1_0037.
• [19] Mapa dóbr Uniejów, Namysłów i Księże Młyny, Archiwum Akt Dawnych, Zbiór Kartograficzny 402, sygn. PL_1_402_249-9_0003.

Uwagi

Artykuł umieszczony w części "Builder Science"