Przyrządowe techniki udrożniania dróg oddechowych – nowe uprawnienia ratowników medycznych straży pożarnych

• Autorzy: Krzyżanowski K. , Ślęzak D. , Jastrzębski P. , Żuratyński P. , Buca P. , Ślęczkowski B.

Identyfikatory

DOI

10.12845/bitp.47.3.2017.9

Warianty tytułu

EN

Airway Management with the Use of Instruments – New Competences for Fire Service Paramedics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cel: Celem pracy jest omówienie przyrządowych technik udrożniania dróg oddechowych, służących zwiększeniu efektywności wentylacji u poszkodowanych, które zgodnie z nowelizacją ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym mogą być wykorzystywane przez ratowników medycznych pełniących służbę w Państwowej Straży Pożarnej oraz działających w ramach Ochotniczych Straży Pożarnych. Wprowadzenie: Nowelizacja ustawy z dnia 25 września 2015 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (PRM) i rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2016 r. w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego, znacznie rozszerzają zakres działania ratowników oraz kompetencje osób pracujących w systemie PRM i jednostkach wspomagających ten system (Państwowej Straży Pożarnej, policji, Tatrzańskim, Górskim i Wodnym Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym oraz innych organizacjach i stowarzyszeniach, które w ramach swojej działalności statutowej wykonują zadania ratownicze). Przed wejściem w życie nowelizacji ustawy, ratownicy i ratownicy medyczni pełniący służbę w jednostkach Państwowej Straży Pożarnej wykonywali procedury zgodne z ramowym programem kursu w ramach kwalifikowanej pierwszej pomocy (KPP). Po nowelizacji ustawy [1] ratownicy medyczni pełniący służbę w PSP nie są już ograniczani wyłącznie do zakresu KPP. Zgodnie z nabytą wiedzą i umiejętnościami mogą podejmować medyczne czynności ratunkowe. Autorzy omówili techniki przyrządowego udrożniania dróg oddechowych, które w obecnym brzmieniu ustawy mogą być wykorzystywane przez ratowników medycznych – poczynając od najprostszych rurek ustno-gardłowych (dostępnych przed nowelizacją Ustawy dla ratowników działających w ramach KPP), a kończąc na niedostępnej przed zmianą przepisów (w ramach działań straży pożarnej) intubacji dotchawiczej. Wnioski: Zastosowanie właściwych i dostosowanych do stanu pacjenta technik udrożniania górnych dróg oddechowych, w szczególności przyrządowych, może znacznie poprawić jakość prowadzonej wentylacji. Prawidłowy przepływ powietrza (tlenu) przez drogi oddechowe jest jednym z elementów warunkujących optymalne funkcjonowanie wszystkich układów i narządów. Metody zaawansowane nie mogły być do tej pory stosowane przez ratowników medycznych w ramach służby w PSP, co mogło ograniczać skuteczność prowadzonych przez nich czynności. Znaczenie dla praktyki: W artykule autorzy zwracają uwagę jedynie na zaawansowane techniki ułatwiające utrzymanie drożności dróg oddechowych, które powinny zastępować powszechnie znane i często omawiane techniki bezprzyrządowe.

EN

Aim: The aim is to discuss airway management with the use of instruments to increase the efficiency of patient ventilation which, according to the amendment of the Act on State Emergency Medical Services (PRM), can be applied by paramedics serving in the State Fire Service and the Volunteer Fire Service. Introduction: The amendment to the Act on PRM of 25 September 2015, and the Regulation of the Minister of Health of 20 April 2016 on medical treatment and health services other than medical rescue activities which can be provided by a paramedic considerably extend the competences of people working in the PRM system as well as in units supporting the system (the State Fire Service, the Police, and the Tatra Mountains, Mountains and Water Volunteer Rescue Service, and also other organisations and associations which perform rescue operations as part of their statutory activities). Before the coming into force of the amendment to the Act, rescuers and paramedics on duty in units of the State Fire Service performed procedures in accordance with the framework programme of the course within qualified first aid (QFA). After the amendment of the Act [1] paramedics are no longer limited only to the QFA, and may perform medical rescue activities based on their acquired knowledge and skills. The authors discuss airway management techniques with the use of instruments, which pursuant to the current version of the Act can be used by paramedics, starting from the simplest – oropharyngeal tubes (before the amendment of the Act available to paramedics operating on the basis of QFA), ending with those which were inaccessible before the change in regulations (within State Fire Service operations), namely tracheal intubation. Conclusion: Using the proper upper airway management techniques adjusted to the patient’s condition, especially with the use of instruments, can significantly improve the quality of ventilation. The normal flow of air / oxygen through airways is one of the elements contributing to the optimal functioning of all organs and systems. Practical significance: In this article, the authors focus on the advanced techniques facilitating airway management, which should replace the well-known and often discussed techniques without the use of instruments.

Słowa kluczowe

PL

niedrożność dróg oddechowych; udrożnianie dróg oddechowych; intubacja dotchawicza; techniki nadgłośniowe; Państwowe Ratownictwo Medyczne; Państwowa Straż Pożarna; Ochotnicza Straż Pożarna

EN

airway obstruction; airway management; tracheal intubation; supraglottic techniques; State Emergency Medical Services; State Fire Service

• Wydawca: Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 47, iss. 3
• Strony: 112--123
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., fot.

Twórcy

autor

Krzyżanowski K.

• Gdański Uniwersytet Medyczny

autor

Ślęzak D.

• Gdański Uniwersytet Medyczny

autor

Jastrzębski P.

• Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie

autor

Żuratyński P.

• Gdański Uniwersytet Medyczny

autor

Buca P.

• Gdański Uniwersytet Medyczny

autor

Ślęczkowski B.

• Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej – Państwowy Instytut Badawczy

Bibliografia

• [1] Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. Nr 191, poz. 1410, z późn. zm.).
• [2] Ustawa z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym, ustawy o działalności leczniczej oraz ustawy o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2015, poz. 1887, z późn. zm.).
• [3] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2016 r. w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego (Dz.U. 2016, poz. 587).
• [4] Andres J., Pierwsza pomoc i resuscytacja krążeniowo-oddechowa, Polska Rada Resuscytacji, Kraków 2011.
• [5] Campbel E.J., International Trauma Life Support. Ratownictwo przedszpitalne w urazach, Medycyna Praktyczna, Kraków 2008.
• [6] Gołąb B., Traczyk W.Z., Anatomia i fizjologia człowieka, Ośrodek Doradztwa i Szkolenia Jaktorów, Warszawa 1981.
• [7] Goniewicz M., Rzońca P., Sieniawski D., Rybakowski M., Witt M., Goniewicz K., Udrożnianie górnych dróg oddechowych w stanach zagrożenia życia u dzieci, „Pediatr Med Rodz” 2012, 8(4).
• [8] Jakubaszko J., Ratunkowe leczenie urazów, Wrocław 2004.
• [9] Kulpok-Bagiński T. Van der Coghen M., Placek B., Stosowanie tlenoterapii w ratownictwie medycznym, „Na Ratunek” 2014.
• [10] Machała W., Markiewicz A., Rasmus A., Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w obrażeniach, „Medycyna Intensywna i Ratunkowa” 2002 ,5(2).
• [11] Osiński P., Maska krtaniowa, rurka krtaniowa, „Przegląd Pożarniczy” 2014, 9.
• [12] Pietrzyk J.J., Szajewska H., Markowicz J., ABC zabiegów w pediatrii. Podręcznik dla studentów medycyny, pielęgniarek i lekarzy, Medycyna Praktyczna, Kraków 2010.
• [13] Pietrzyk M., Grześkiewicz M., Gaszyński W., Gaszyński T., Porównanie urządzeń nadkrtaniowych do udrażniania dróg oddechowych pod względem zabezpieczenia przed zachłyśnięciem treścią żałądkową — badanie manekinowe, „Anestologia i Ratownictwo” 2011, 5.
• [14] Skrzos K., Alternatywne sposoby udrażniania dróg oddechowych, „Na Ratunek” 2014, 1.
• [15] Skrzos K., Drogi oddechowe — cz. I. Anatomia dróg oddechowych. Aspekty prawne, „Na Ratunek” 2013, 6.
• [16] Sokołowska-Pituchowa J., Anatomia człowieka, Warszawa 1988.
• [17] Szarpak Ł., Kurowski A., Porównanie intubacji laryngoskopem Macintosh I i urządzeniem Cobra PLA wśród ratowników medycznych podczas resuscytacji — badania randomizowane, „Na Ratunek”, 6, 2014.
• [18] Szarpak Ł., Madziała M., Czyżewski Ł., Kurwoski A., Ocena efektywności intubacji „na ślepo” z wykorzystaniem urządzeń Cobra PLA i SALT podczas resuscytacji pacjenta urazowego wykonywana przez strażaków-ratowników. Badanie randomizowane krzyżowe z wykorzystaniem manekina, „Ostry Dyżur” 2014, 7(4).
• [19] Szarpak Ł., Madziała M., Kurowski A., Zabezpieczenie drożności dróg oddechowych, „Przegląd Pożarniczy” 2014, 2.
• [20] Szreter T., Zaawansowane metody utrzymywania drożności dróg oddechowych, „Medycyna Praktyczna. Pediatria” 1999, 4.
• [21] Gucwa J., Madej T., Ostrowski M., Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne i wybrane stany nagłe, Wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków 2017, 51–53.
• [22] Instrukcja użytkowania – LMA Classic, http://lmana.com/viewifu.php?ifu=154&PHPSESSID=c495447a2e167fd91cdbb8b3beaecb87, [dostęp: 22.01.2016].
• [23] Instrukcja użytkowania – LMA ProSeal™, http://www.lmana.com/viewifu.php?ifu=96, [dostęp: 22.01.2016].
• [24] Instrukcja użytkowania – LMA Supreme™, http://lmana.com/viewifu.php?ifu=31&PHPSESSID=c495447a2e167fd91cdbb8b3beaecb87, [dostęp: 22.01.2016].
• [25] Materiał dystrybutora, http://www.paramedica.pl/zalaczniki/LTS%20i%20LT%2006%2013%20wer.%2001.pdf, [dostęp: 22.01.2016].