Działania specjalne w operacjach przeciwpartyzanckich w wybranych konfliktach zbrojnych XXI wieku

• Autorzy: Sójka Wojciech

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.34752/zsef-6h55

Warianty tytułu

EN

Special operations in anti-partisan warfare in selected armed conflicts in XXI century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest ukazanie aspektu prowadzenia działań specjalnych w operacjach przeciwpartyzanckich w wybranych konfliktach zbrojnych. Użycie sił zbrojnych koalicyjnych lub narodowych we współczesnych działaniach zbrojnych, w tym o charakterze przeciwrebelianckim. Są one jedną z wielu form walki zbrojnej mające swe miejsce zarówno w strategii ofensywnej jako typowe działania specjalne, jak i w strategii defensywnej jako działania obronne. Współczesna walka zbrojna i formy jej zastosowania przez państwa w konfliktach zbrojnych znacząco odbiegają od formy „klasycznej wojny” prezentowanej przez Carla von Clausewit’za. W szczególności analizie poddana została problematyka prowadzenia działań specjalnych z wyszczególnieniem elementów i zasad jej prowadzenia. W przykładach działań zbrojnych w tym działań specjalnych i nieregularnych w strategii ofensywnej obserwuję się zaangażowanie całego społeczeństwa, nie tylko sił zbrojnych, władz państwa oraz sił policji czy służb specjalnych. Konflikty zbrojne zarównano na Bliskim Wschodzie, Azji i w Europie posiadają tę samą cechę wspólną. Jest nią wykorzystanie do działań zbrojnych specjalnych elementów wojsk (wojsk specjalnych), sił policyjnych, władz lokalnych i podporządkowanej im ludności lokalnej. Przykładem zastosowania działań specjalnych są ostatnie operacje militarne prowadzone w Afganistanie, Iraku, czy w Syrii i Kurdystanie. Dlatego też jako podstawowe pytania, jakie przyświecały podjętym rozważaniom odnosiły się do kwestii realizacji działań specjalnych, wykorzystania zasad i sposobów użycia sił zbrojnych, policji, wywiadu oraz ludności cywilnej do aktywnych oraz skutecznych działań przeciwrebelianckich. Kluczowym elementem współczesnych działań specjalnych jest wykorzystanie przewagi, informacji, zaskoczenia oraz sprawnego i skrytego przygotowania oraz organizowania takich działań. Skuteczne działania specjalne to efekt efektywnego wykorzystania czynników walki zbrojnej w postaci informacji, ruchu, rażenia oraz czasu.

EN

The aim of this article is to show the aspect of conducting special operations in anti-partisan warfare in selected armed conflicts. The article describes the use of coalition or national armed forces in contemporary military operations, including counter-insurgency. They are one of the many forms of armed conflict, taking place both in the offensive strategy, as a typical special action, and in the defensive strategy as a defense action. Contemporary armed conflict and forms of its application by states differ significantly from the "classic war" presented by Carl von Clausewitz. In particular, the issue of conducting special activities was analyzed detailing the elements and principles of its conduct. In examples of military operations, including special and irregular activities, the offensive strategy involves the involvement of the whole society, not only the armed forces, state authorities, police forces or special services. Armed conflicts in the Middle East, Asia and Europe share the same common feature. It is the use for military operations, including special elements of troops (special forces), police forces, local authorities and the local population subordinated to them. Recent military operations in Afghanistan, Iraq, or in Syria and Kurdistan could serve as good examples for the role of special operations in counterinsurgent warfare. Therefore, the basic questions guiding the undertaken considerations, were referred to the issue of the implementation of special operations, the use of principles and methods of using the armed forces, the police, intelligence and the civilian population for active and effective antiinsurgent activities. The key element of modern special operations is the use of advantage, information, surprise and efficient and secret preparation and organization of such operations. Effective special operations are the results of effective use of combat factors in the form of information, movement, destruction and time.

Słowa kluczowe

PL

działania specjalne; działania nieregularne; autonomiczność; mobilność; przeciwrebelianckie siły zadaniowe; system walki zbrojnej

EN

special operations; irregular warfare; autonomy, mobility; counterinsurgent task forces; system of armed warfar

• Wydawca: Towarzystwo Wiedzy Obronnej
• Czasopismo: Wiedza Obronna
• Rocznik: 2020
• Tom: nr 1
• Strony: 41--59
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 pooz., rys.

Twórcy

autor

Sójka Wojciech

• Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa, Polska

Bibliografia

• PIŚMIENNICTWO
• LITERATURE
• AAP-6 (2014), Słownik terminów i definicji NATO zawierający wojskowe terminy i ich definicje stosowane w NATO, Agencja Standaryzacyjna NATO, 2014.
• AJP 1-02. Department of Defense Dictionary of Military and Associated Terms, 2001.
• AJP 3-4.4. Allied Joint Doctrine for Counterinsurgency (COIN), NATO Standardization Agency, 2011.
• Greer J.K., Operation Knockout: COIN In Iraq, „Military review”, 2005, nr 11/12.
• Jakubczak R., Gąsiorek K., Królikowski H.M., Marczak J., Działania nieregularne. Elementy strategii bezpieczeństwa narodowego Polski, Bellona, Warszawa 2011.
• Kieżun W., Sprawne zarządzanie organizacją. Zarys teorii i praktyki, SGH, Warszawa 1997.
• Kitler W., Marszałek M. (red), Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe wobec wyzwań współczesnego świata, AON, Warszawa 2014.
• Koziej S. (red), Teoria sztuki wojennej, Warszawa 1993.
• Laprus M., Leksykon wiedzy wojskowej, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1979.
• Machniak A., Służba kontrwywiadu wojskowego podczas misji ISAF w Afganistanie, „Przegląd Geopolityczny”, 2016, nr 17.
• Marszałek M., Denysiuk I., Elementy wsparcia procesu stabilizacji i odbudowy państw, „Zeszyty Naukowe”, 2013, tom 9 nr 4.
• Marszałek M., Operacje reagowania kryzysowego NATO. Istota – Uwarunkowania – Planowanie, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2013.
• Ściborek Z. (red), Działania Taktyczne Wojsk Lądowych, AON, Warszawa 1995.
• Trembecki J., Sztuka operacyjna a strategia w Afganistanie, „Bellona”, 2010, nr 1.
• Więcek W., Elak L., Teoria i praktyka taktyki w XXI wieku, AON, Warszawa 2016.
• Więcek W. (red), Działania przeciwrebelianckie w operacjach, Materiały z seminarium naukowego, AON, Warszawa 2011.
• ŹRÓDŁA
• SOURCES
• http://brookings.edu./foreign-policy/afganistan-index.aspx
• http://brookings.edu./foreign-policy/afganistan-index.aspx
• http://naliniifrontu.blogspot.com/2015/12/kurdowie-jako-strona-konfliktu.html
• http://nato.int
• http://nato.int/isaf/docu/epub/maps/graphics/afganistan_prt_rc.jpg
• http://www.lib.utexas.edu/maps/middle_east_and_asia/afghanistan_admin-2009.jpg
• http://www.newsweek.pl/swiat/iracka-armia-mahdiego-bedzie-bronic-iraku-przez-islamistaminewsweek,artykuly,342141,1.html
• http://www.nowastrategia.org.pl/wojna-w-afganistanie/
• http://www.special-ops.pl/artykul/id134,afganistan-2011-coin-a-dzialania-specjalne

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).