Wpływ zbiornika retencyjnego Radzyny na zmiany reżimu hydrologicznego rzeki Sama

• Autorzy: Kanclerz J. , Murat-Błażejewska S. , Janicka E. , Adamska A.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/66982

Warianty tytułu

EN

Impact of Radzyny reservior on hydrological regime of the Sama river

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W niniejszej pracy przedstawiono ocenę zmienności natężenia przepływów charakterystycznych rzeki Sama przed (lata 1973–1983) i po (lata 2004–2012) wybudowaniu na rzece zbiornika retencyjnego Radzyny. Zlewnia rzeki o powierzchni 448,4 km²znajduje się na Pojezierzu Wielkopolskim. W latach 1998–2000 na rzece wybudowano dwie zapory, które utworzyły zbiornik wodny Radzyny o powierzchni 109,4 ha i pojemności 2,88 mln m³. Porównanie wielkości przepływów rzeki w latach 1973–1983 przed wybudowaniem zbiornika i w latach 2004–2012 po wybudowaniu wykazało, że piętrzenie wody w zbiorniku przyczyniło się do zmniejszenia przepływów zwłaszcza w półroczu zimowym. Pojemność czynna zbiornika wyniosła 2,3 mln m³ i stanowiła 7,8% średniego rocznego odpływu, a wskaźnik zaburzenia reżimu hydrologicznego wyniósł 29% przy wartości progowej 10%.

EN

This paper presents an assessment of water flow rates variability of the river Sama before (1973–1983) and after (2004–2012) the construction of the Radzyny reservoir on the river. The studied catchment, with an area of 448.4 km², is located in the Pojezierze Wielkopolskie. During years 1998–2000, on the river two dams were built that formed the Radzyny water reservoir with an area of 109.4 hectares and a capacity of 2.88 mln m³. Comparison of the size of river flows during years 1973–1983, before reservoir building, and for period 2004–2012, after the construction, showed that damming a water in the tank has reduced flows, especially in the winter half-year. The active capacity of the reservoir was 2.3 mln m³ and accounted for 7.8% of the average annual runoff and the rate of abnormal hydrological regime amounted to 29% of a threshold of 10%.

Słowa kluczowe

PL

przepływy charakterystyczne; zbiornik retencyjny; zmienność przepływów

EN

flow characteristics; reservoir; flow variability

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 18, nr 1
• Strony: 43--48
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys.

Twórcy

autor

Kanclerz J.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań

autor

Murat-Błażejewska S.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań

autor

Janicka E.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań

autor

Adamska A.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań

Bibliografia

• 1. Czarnecka H. (red.) 2005. Atlas podziału hydrograficznego Polski. IMGW, Warszawa.
• 2. Drabiński A. 1991. Wpływ gospodarowania wodą w stawach rybnych na odpływ ze zlewni rzeki Baryczy do przekroju Łąki. Zeszyt Naukowy AR Wrocław. Rozpr. Hab. 90, Wrocław.
• 3. Jańczak J., Brodzińska B., Kowalik A., Sziwa R. 2004. Sterowanie wodą w zbiorniku Radzyny i ocena stanu wód wraz z wytycznymi w zakresie poprawy jakości wód. Maszynopis, IMGW Poznań.
• 4. Kaczorowska Z. 1962. Opady w Polsce w przekroju wieloletnim. Prace Geogr. 33, Wyd. PAN, Warszawa, ss. 112.
• 5. Kondracki J. 2001. Geografia regionalna Polski. Wyd. PWN, Warszawa.
• 6. Kostrzewski A. 2006. Procesy ekstremalne w środowisku geograficznym. [W:] Wprowadzenie do konferencji “Funkcjonowanie geosystemów zlewni rzecznych” 4, UAM, Poznań- Storkowo, 13–14.
• 7. Mioduszewski W. 2006. Małe zbiorniki wodne. Wydawnictwo IMUZ, Falenty.
• 8. Murat-Błażejewska S., Kanclerz J. 2005. Oddziaływanie stawów rybnych na rozkład i wielkość odpływu ze zlewni. Zesz. Nauk. Wydz. Budow. i Inż. Środ. Koszalin 22, 867 – 875.
• 9. Nachlik E. 2004. Identyfikacja i ocena oddziaływań antropogenicznych na zasoby wodne dla wskazania części wód zagrożonych nieosiągnięciem celów środowiskowych. Monogr. 318. Wyd. Politechniki Krakowskiej, Kraków, ss. 318.
• 10. Pasławski Z. 1996. Rola jezior w transformacji odpływu rzecznego. Gosp. Wod. 1, 7–10.
• 11. Przedwojski B., Wierzbicki M., Wicher-Dysarz J., Walczak N. 2007. Stan zagrożenia powodziowego powyżej zbiornika Jeziorsko. Nauka Przyr. Technol. 1, 2, #31.
• 12. Stachy J. 2010. Zmienność odpływu rocznego Odry i Wisły w latach 1901–2008. Hydrologia w ochronie i kształtowaniu środowiska, 2, 31–41.
• 13. Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030. Ministerstwo Środowiska. www.klimada.mos.gov.pl/wp-content/uploads/2013/10/SPA2020.pdf [15.02.2016].
• 14. Sui J., Koehler G. 2001. Rain-on-snow induced flood events in Souther Germany, Journal of Hydrology, 252, 205–220.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).