Efektywność nakładów materiałowo-energetycznych w gospodarstwie rolnym

• Autorzy: Wójcicki Z. , Rudeńska B.

Warianty tytułu

EN

Efficiency of material and energy inputs in farm

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono wyniki analizy efektywności nakładów materiałowo-energetycznych wyrażonych w GJ (gigadżul) ponoszonych na produkcję rolniczą wyrażoną w JZ (jednostka zbożowa) w gospodarstwie rodzinnym o powierzchni 45 ha UR. Badania efektywności nakładów i energochłonności energetycznej produkcji prowadzono metodą stosowaną w Instytucie Technologiczno-Przyrodniczym (ITP). W badanym gospodarstwie produkcja globalna wynosiła 9921 JZ, a towarowa 5488 JZ, natomiast skumulowane nakłady energetyczne – 4382,4 GJ. W strukturze tych nakładów największą pozycję stanowią usługi techniczne i inne (19,8%), a w dalszej kolejności inwestycje odtworzeniowe (17,1%) oraz nawozy i inne agrochemikalia (15,9%). Przeliczona na jednostki energetyczne (GJ) produkcja globalna wynosiła 11 330,4 GJ, a produkcja towarowa – 7051,0 GJ. Energochłonność energetyczna produkcji towarowej ogółem wynosiła 1,228 GJ۰GJ-1, w tym towarowej produkcji roślinnej 1,820 GJ۰GJ-1 i towarowej produkcji zwierzęcej 1,087 GJ۰GJ-1. Oznacza to, że aby uzyskać produkcję towarową o wartości jednej jednostki energetycznej trzeba ponieść nieco większy nakład energetyczny, jeśli chodzi o towarową produkcję zwierzęcą, i zdecydowanie większy w przypadku towarowej produkcji roślinnej. Nieefektywnie energetycznie staje się przetwarzanie surowców żywnościowych na biogaz i inne biopaliwa, pomimo tego, że produkty rolne są odnawialnymi nośnikami energii (OZE).

EN

Paper presents the results of analysis of the efficiency of material and energy inputs, expressed in GJ (gigajoule), incurred on agricultural production, expressed in JZ (unit grain), in a family farm with an area of 45 ha of arable land. Research on the effectiveness and energy expenditure in agricultural production was carried out with the method used at the Institute of Technology and Life Science (ITP). In the studied farm the global production was 9921 OU (cereal unit), and the commercial production amounted to 5488 OU, while the cumulative energy inputs amounted to 4382.4 GJ. In the structure of these expenditures the largest share was represented by technical services and other (19.8%), followed by replacement investments (17.1%), fertilizers and other agrochemicals (15.9%). Global production converted into energy units (GJ) was 11 330.4 GJ and the commercial production amounted to 7051.0 GJ. Total energy consumption in commercial production was 1.228 GJ۰GJ-1, including commercial crop production amounting to 1.820 GJ۰GJ-1 and commercial livestock production amounting to 1.087 GJ۰GJ-1. This means that in the case of livestock production for commercial purpose to obtain production of the value of one energy unit only a slightly higher energy cost must be incurred, while in the case of commercial crop production the energy input needs to be much greater. No energy effective becomes the processing of raw materials for biogas and other bio-fuels, despite the fact that agricultural products are renewable energy sources (RES).

Słowa kluczowe

PL

rolnictwo; gospodarstwo; nakłady; efektywność; energochłonność; metoda

EN

agriculture; farm; inputs; effectiveness; energy consumption; method

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Problemy Inżynierii Rolniczej
• Rocznik: 2014
• Tom: R. 22, nr 4
• Strony: 57--70
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Wójcicki Z.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Oddział w Warszawie, Zakład Analiz Ekonomicznych i Energetycznych ul. Rakowiecka 32, 02-532 Warszawa tel. [phone] lub 605 206 348

autor

Rudeńska B.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Mazowiecki Ośrodek Badawczy w Kłudzienku, Zakład Inżynierii Produkcji Roślinnej

Bibliografia

• ANUSZEWSKI R., PAWLAK J., WÓJCICKI Z. 1979. Metodyki badań energochłonności produkcji rolniczej. Maszynopis. Warszawa. ZOEM-IBMER ss. 26.
• GOLKA W. 2006. Ekonomiczne aspekty produkcji rolnej w gospodarstwach ekologicznych. Monografia. T. 3. Wybrane zagadnienia ekologiczne we współczesnym rolnictwie. Poznań. PIMR s. 80–88.
• GOLKA W. 2014. Transport w rodzinnych gospodarstwach rolnych. Monografia. Inżynieria w Rolnictwie. Nr 16. Warszawa–Falenty. ITP. ISBN 978-83-62416-69-1 ss. 110.
• GOLKA W., PTASZYŃSKI S. 2014. Nakłady na uprawę roli w technologii zachowawczej i tradycyjnej. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 3 s. 31–47.
• GOLKA W., WÓJCICKI Z. 2006. Ekologiczna modernizacja gospodarstwa rolniczego. Monografia. Warszawa. IBMER. ISBN 83-89806-14-2 ss. 79.
• GOLKA W., WÓJCICKI Z. 2009. Ocena działalności rozwojowych gospodarstw rodzinnych. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 1 s. 34–43.
• GOLKA W., WÓJCICKI Z. 2010. Kierunki przemian organizacyjno-technicznych w rozwojowych gospodarstwach rodzinnych. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 1 s. 29–35.
• HRYNIEWICZ M., PAWLAK J., WÓJCICKI Z., MUZALEWSKI A. 2000. Struktura wydatków materiałowo-energetycznych i struktura bezpośrednich nośników energii w badanych gospodarstwach rodzinnych. Warszawa. IBMER XXXVIII/1254 ss. 30.
• KUREK J. 2011. Badanie nakładów materiałowo-energetycznych w gospodarstwach rodzinnych. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 2 s. 20–38.
• KUREK J., WÓJCICKI Z. 2011. Technologiczna i ekologiczna modernizacja wybranych gospodarstw rodzinnych. Część IV: Wyposażenie i działalność badanych obiektów w 2010 r. Monografia. Falenty–Warszawa. ITP. ISBN 978-83-62416-28-8 ss. 128.
• MUZALEWSKI A. 2008. Zasady doboru maszyn rolniczych. Warszawa. IBMER. ISBN 978-83-89806-11-5 ss. 86.
• MUZALEWSKI A. 2010. Koszty eksploatacji maszyn. Falenty–Warszawa. ITP. ISBN 978-83-62416-05-9 ss. 56.
• PAWLAK J. 2006. Ekonomiczne i organizacyjne problemy mechanizacji i energetyki rolnictwa. Monografia. IBMER. Warszawa. ISBN 83-89806-15-0 ss. 230.
• PAWLAK J. 2012a. Zużycie oleju napędowego w rolnictwie polskim. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 3 s. 57–64.
• PAWLAK J. 2012b. Zużycie oleju napędowego w rolnictwie województwa małopolskiego. Inżynieria Rolnicza. Nr 4 s. 311–319.
• PAWLAK J. 2013a. Powierzchnia gospodarstw rolnych a stan parku ciągnikowego. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 1 s. 13–22.
• PAWLAK J. 2013b. Nakłady energii w rolnictwie polskim i ich struktura. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 2 s. 21–31.
• PTASZYŃSKI S., GOLKA W., SERGIEL L., MARKIEWICZ W. 2014. Technologia uproszczonej uprawy gleby agregatem uprawowo-siewnym na bazie spulchniacza obrotowego. Falenty–Warszawa. ITP. ISBN 978-83-62416-73-8 ss. 24.
• SZEPTYCKI A. (red.) 2005. Stan i kierunki rozwoju techniki oraz infrastruktury rolnej w Polsce. Warszawa. IBMER. ISBN 83-89806-09-6 ss. 237.
• SZEPTYCKI A., WÓJCICKI Z. 2003. Postęp technologiczny i nakłady energetyczne w rolnictwie do 2020 r. Warszawa. IBMER. ISBN 83-88264-96-8 ss. 242.
• WÓJCICKI Z. 1962 Metoda doboru zestawu maszyn dla gospodarstw wielkoobszarowych. Praca doktorska. Kraków. Katedra Maszynoznawstwa Rolniczego – WSR ss. 121.
• WÓJCICKI Z. 1968. Metody określania kosztów i efektów mechanizacji rolnictwa. Warszawa. IBMER ss. 107.
• WÓJCICKI Z. 2001. Metody badań i ocena przemian w rozwojowych gospodarstwach rodzinnych. Kraków. PITR. ISBN 83-86264-74-78 ss. 136.
• WÓJCICKI Z. 2007. Poszanowanie energii i środowiska w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Warszawa. IBMER. ISBN 978-8-389806-17-8 ss. 124.
• WÓJCICKI Z. 2010a. Technologiczna i ekologiczna modernizacja wybranych gospodarstw rodzinnych. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. Nr 2 s. 5–12.
• WÓJCICKI Z. 2010b. Potrzeby energetyczne i wykorzystanie odnawialnych zasobów energii. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 4 s. 37–47.
• WÓJCICKI Z. 2015. Technologiczna i ekologiczna modernizacja modelowego gospodarstwa rodzinnego. Monografia. Falenty–Warszawa. ITP. W druku.
• WÓJCICKI Z., KUREK J. 2011. Technologiczna i ekologiczna modernizacja wybranych gospodarstw rodzinnych. Cz. III. Wyposażenie i działalność badanych obiektów w 2009 r. Monografia. Falenty–Warszawa. ITP. ISBN 978-83-62416-18-9 ss. 122.
• WÓJCICKI Z., KUREK J. 2012. Technologiczna i ekologiczna modernizacja wybranych gospodarstw rodzinnych. Cz. VI. Wyniki badań i wdrożeń projektu rozwojowego. Monografia. Falenty–Warszawa. ITP. ISBN 978-83-62416-34-9 ss. 147.
• ZAREMBA W. 1977. Ekonomika i organizacja mechanizacji rolnictwa. Warszawa. PWRiL ss. 216.
• ZAREMBA W. 1986. Energetyka w systemie eksploatacji sprzętu rolniczego. Warszawa. PWRiL. ISBN 83-09-01083-4 ss. 188.