Horyzont 2050 – o nowy paradygmat planowania mobilności

• Autorzy: Krych Andrzej

Warianty tytułu

EN

Horizon 2050 – Towards a New Paradigm of Mobility Planning

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł jest jednym z trzech przygotowywanych w ramach serii HORYZONT 2050. Dwa pozostałe – „o nowy paradygmat modelowania podróży” i „o nowy paradygmat planowania transportu miejskiego” są mutacjami wątku prezentowanego w tekście pierwszym. Punktem wyjścia dla wszystkich jest wizja systemu transportu 2050. Jest kilka elementów pewnych leżących u podstaw konstruowania jego przyszłej formuły technologicznej, ale szerokiej dyskusji wymagają jej następstwa, możliwości oraz proces jej realizacji. Zasadnicze kierunki powinny dotyczyć aspektów regulacji systemu współdzielonych środków autonomicznych, przyszłości publicznego transportu zbiorowego i konieczności zmiany podejścia do prognozowania i planowania podróży. Na rozwój technologii nakładają się znacząco normatywne oczekiwania związane z troską o klimatyczną przyszłość planety. Aktualnie praktykowana metodyka planowania mobilności, badań ruchu i procedur modelowania podróży, planowania miasta i transportu nie jest strukturalnie adekwatna do potrzeb optymalizacji przyszłych systemów transportu. Nadanie im stosownego biegu w horyzontach wieloletnich wymaga przełamania barier otoczenia systemowego transportu, które są głównymi przeszkodami jego zrównoważonego rozwoju. Publiczny transport zbiorowy w obecnym kształcie nie jest zdolny do przełamania dominacji motoryzacji w podziale zadań przewozowych. Autor nie próbuje zaprezentować optymalnej ani finalnej ścieżki, a postrzega szanse wykorzystania rozwijanej technologii, jak również stosownie uregulowanej konkurencji. To drugie może się okazać znacznie trudniejsze. Z pewnością jest to dopiero początek drogi, więc artykuł prezentuje tezy warte dyskusji.

EN

The article is one of three papers prepared as a part of the HORYZONT 2050 series. The two remaining: “Towards a New Travel Modeling Paradigm” and “for a Towards a New Urban Transport Planning Paradigm” are mutations of the idea presented in the first article. The starting point for all of them is the vision of the 2050 transport system. There are several quite certain elements underlying the construction of its future technological formula, but its consequences, possibilities and the process of its implementation require broader discussion. The main directions should be related to the aspects of the system of shared autonomous means regulation, the future of public collective transport and the need to change the approach to forecasting and planning of travels. The development of technology is significantly connected with normative expectations related to concern for the planet’s climate future. The currently applied methodology of mobility planning, traffic research and travel modeling procedures, city and its transport planning are not structurally adequate with the needs of optimizing future transport systems. Giving them an appropriate direction in long-term horizons requires breaking the barriers of the transport system environment, which are the main obstacles to its sustainable development. Public transport in its current form is not able to break the dominance of the automotive industry in the modal split. The author does not attempt to endeavor to present the optimal or final path, but perceives the opportunities in using the developed technology as well as properly regulated competition. The latter may prove to be much more difficult. It is certainly only the beginning of the way, so the article presents theses worth to be discussed.

Słowa kluczowe

PL

mobilność; planowanie mobilności

EN

mobility; mobility planning

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
• Czasopismo: Transport Miejski i Regionalny
• Rocznik: 2020
• Tom: nr 6
• Strony: 29--35
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz.

Twórcy

autor

Krych Andrzej

• Politechnika Poznańska, Instytut Inżynierii

Bibliografia

• 1. Furmanek W., Nowa stratyfikacja społeczna wskaźnikiem przemian cywilizacyjnych, „Dydaktyka informatyki”, 2014, nr 11.
• 2. Lay M.G., Ways of the World, A History of the World’s Roads and of the Vehicles of That Used Them, Rudgers University Press,1992.
• 3. Krych A., Rychlewski J., Raport Buchanana 50 lat później, „Transport Miejski i Regionalny”, 2013, nr 12.
• 4. Rudnicki A., Zrównoważona mobilność a rozwój przestrzenny miasta, „Czasopismo Techniczne”, 1-A/2010, Zeszyt 3, Rok 107, wyd. Politechniki Krakowskiej, 2010.
• 5. Krych A., Konceptualna wizja tramwaju w historycznym procesie rozwoju, „Transport Miejski i Regionalny”, 2020, nr 3.
• 6. Durand A., Harms L., Hoogendoorn-Lanser S., Mobility-asa-Service and changes in travel preferences and travel behaviour: a literature review (ang), Netherlands Institute for Transport Policy Analysis, Kenninstituut voor Mobiliteid (KiM), Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, 2018, dostęp 07.05.2020: www.kimnet.nl.
• 7. Urban Mobility System Upgrade – How shared self-driving cars could change city traffic, Corporate Partnership Board Raport, OECD/ITF 2015.
• 8. Choromański W., Grabarek I., Kozłowski M., Czerepicki A., Marczuk K., Pojazdy autonomiczne i systemy transportu autonomicznego, PWN, Warszawa 2020.
• 9. Steenbrinc P., Optymalizacja sieci transportowych, WKiŁ, Warszawa 1978.
• 10. Krych A., Dynamiczne zarządzanie ruchem w sieci zatłaczanej, w: Skuteczne zmniejszanie zatłoczenia miast, Mat. VII konferencji „Problemy komunikacyjne miast w warunkach zatłoczenia motoryzacyjnego”, Poznań–Rosnówko 2011.
• 11. Buchanan C., Traffic in Town, for Majesty’s Stationary Office by Waterloo & Sons, London 1963.
• 12. Wyszomirski O., Cykle Kondratiewa–Schumpetera a rozwój komunikacji miejskiej, „Zagadnienia Transportu”, PAN, 1989, nr 1/2–3/4.
• 13. Ausubel J. H., Marchetti C., Meyer P., Toward green mobility: the evaluation of Transport, Cambridge University Press: 13 July 2009. Dostęp 03.04.2020 w: https://phe.rockefeller.edu/publication/green-mobility/
• 14. Braudel F., Czas świata. Kultura materialna, gospodarka i kapitalizm. XV–XVIII wiek, t. III, PIW, Warszawa 2019.
• 15. Struktura miasta i system komunikacji, referat Stałego Komitetu Komunikacji na Kongres MFMPP w Tokio (oprac. Dziewulski S., Ledworowski B.), IUiA, Warszawa 1966.
• 16. Opracowanie i wdrożenie Planu Zrównoważonej Wydajności Miejskiej. Wytyczne. 2014, dostęp 8.04.2020 w: https://www.eltis.org/sites/default/files/BUMP_Guidelines_PL.pdf
• 17. Krych A., Energetyczna oś kryterialna w planowaniu ruchu zrównoważonego, w: Planowanie ruchu a wyzwania globalne, Annały Inżynierii Ruchu i Planowania Transportu, t. 3 (XI), 2019.
• 18. Devis D. F., Competition’s Moment, The Jitney-bus and Corporate Capitalism in the Canadian City, 1914–1929, w: Urban History Review, vol. XVIII, no. 2, October, 1989.
• 19. Krawczyk G., Kos B., Tomanek R., Kierunki zmian modelu mobilności na podstawie badań klasy kreatywnej w polskich metropoliach, „Transport Miejski i Regionalny”, 2020, nr 4.
• 20. Krych A., Cejrowski M., Optymalizacja priorytetowego pakietu zsynchronizowanych linii komunikacyjnych, w: Wydajność systemów transportowych, mat. IX konferencji „Problemy komunikacyjne miast w warunkach zatłoczenia motoryzacyjnego”, Poznań–Rosnówko 2013.
• 21. Starowicz W., Dyrkacz G., Transport zbiorowy na żądanie na przykładzie Krakowa, „Transport Miejski i Regionalny”, 2020, nr 4.
• 22. Grzelec K., Uwarunkowania organizacyjne rozwoju pasażerskiego transportu miejskiego, „Transport Miejski i Regionalny”, 2020, nr 2.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).