The structural control of the Mroczna Cave development on the slopes of Mt Kornuty (the Flysch Carpathians, Beskid Niski Mts)

• Autorzy: Zatorski M.

Identyfikatory

DOI

http://dx.doi.org/10.12657/landfana.027.005

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The Mroczna Cave is one of the longest caves in the Beskid Niski Mts., located on the south-western slopes of Mt Kornuty, along the main scarp of the landslide. According to the geomechanical criterion, it is dilation cave, where extension has played a major role. Morphotectonic analysis indicates that the main gravitational movement was of a toppling nature but there were also rotation around the vertical axis as well as a backward rotation. The relatively large cave depth (15.5 m) and its shape (cross-section of its passages) indicate that it was formed along a new gravitational cutting surface of the rock massif, associated with joint sets.

Słowa kluczowe

EN

mass movements; flysch Carpathians; crevice-type cave; structural control; anisotropic rock massif

• Wydawca: Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
• Czasopismo: Landform Analysis
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 27
• Strony: 55--65
• Opis fizyczny: Bibliogr. 43 poz., rys.

Twórcy

autor

Zatorski M.

• Institute of Geography and Spatial Management, Jagiellonian University, Kraków, Poland

Bibliografia

• Alexandrowicz S.W., Alexandrowicz Z., 1988. Ridge-top trenches and rifts in the Polish Outer Carpathians. Annales Societatis Geologorum Poloniae 58: 207–228.
• Alexandrowicz Z., 1978. Sandstone tors of the western Flysch Carpathians. Prace geologiczne Polskiej Akademii Nauk 113: 7–12, 50–76.
• Bober L., 1984. Landslides in Polish Flysch Carpathians and their relation to geology of the region. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego 23(340): 115–153.
• Flis J., 1958. Morphological forms affected by gravitational mass movements in the Beskid Sądecki Mountains. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej 10(8): 35–53.
• Gubała W. J., 2004. Zarys eksploracji jaskiniowej w okolicach Magury Wątkowskiej. Jaskinie Beskidzkie, Biuletyn Stowarzyszenia Speleoklub Beskidzki 5: 2–4.
• Imrich P., Kováčik M., Bóna J., Majerničková F., 2007. Geological control of the gravitational processes in Spišská Hill pseudokarst region. Nature Conservation 63: 47–55.
• Jakubowski K., 1974. Contemporary trends in the transformation of landslide forms in the Holocene development cycle of landslides in the flysh Carpathians. Prace Muzeum Ziemi 22: 169–193.
• Janiga S., 1974. Comment on the origin of caves in the Dukla region. Czasopismo Geograficzne 3(45): 355–360.
• Kapturkiewicz A., 2006. Działalność inwentaryzacyjna Stowarzyszenia Speleoklub Baskidzki. Jaskinie Beskidzkie, Biuletyn Stowarzyszenia Speleoklub Beskidzki 6: 37–43.
• Klassek G., Mikuszewski J. 1997. Tills: Przyrodnicza charakterystyka jaskiń, warunków ich występowania i rozwoju w obszarze polskich Karpat fliszowych. In: Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych, Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk o Ziemi, Warszawa, vol. 1: 5–18.
• Kopciowski R., Jankowski L., Zimnal Z. 1997. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski (Detailed Geological Map of Poland) 1:50 000, arkusz Osiek (manuskrypt). Centralne Archiwum Państwowego Instytutu Geologicznego Państwowego Instytutu Badawczego, Warszawa.
• Książkiewicz M., 1968. Observations on jointing in the Flysch Carpathians. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego 2–3(38): 335–379.
• Lach J., 1970. Rock measures in the Magurian of Wątków and their phases of development. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 5(40): 27–33.
• Margielewski W., 1992. Landslide forms of the Jaworzyna Krynicka ridge in Popradzki Park Krajobrazowy (Landscape Park of Poprad). Chrońmy Przyrodę Ojczystą 5(48): 5–16.
• Margielewski W., 1997. Protection of landslide relief elements of Mount Mogielica (Beskid Wyspowy Mts). Chrońmy Przyrodę Ojczystą 4(53): 85–94.
• Margielewski W., 1998. Development of the landslide forms in Barnowiec (Beskid Sądecki Mts, Outer Carpathians) in the light of the analysis of structural background of the landslides in the Flysch Carpathians. Przegląd Geologiczny 5(46): 436–448.
• Margielewski W., 1999. Landslide forms of the Gorce National Park and their role in shaping the geo- and biodiversity of this mountain range. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 5(55): 23–48.
• Margielewski W., 2002. Geological control on the rocky landslides in the Polish Flysch Carpathians. Folia Quaternaria 73: 53–68.
• Margielewski W., 2006. Structural control and types of movements of rock mass in anisotropic rocks: case studies in the Polish Flysch Carpathians. Geomorphology 77: 47–68.
• Margielewski W., 2009. Patterns of gravitational movements of rock masses in landslide forms of the Polish Flysch Carpathians. Przegląd Geologiczny 10(57): 905–917.
• Margielewski W., Urban J., 2003. Crevice-type caves as initial forms of rock landslide development in the Flysch Carpathians. Geomorphology 54, 3–4: 325–338.
• Margielewski W., Urban J., 2004. Crevice-type cave Diabla Dziura in Bukowiec (Rożnów Foothill, Outer Carpathians) as an initial stage of deep-seated land-slides development in the Flysch Carpathians (S Poland). Przegląd Geologiczny 12(52): 1171–1178.
• Margielewski W., Urban J., Szura Cz., 2007. Jaskinia Miecharska cave case study of a crevice-type cave developed on a sliding surface. Nature Conservation 63: 57–68.
• Mastella L., Szynkaruk E., 1998. Analysis of the fault pattern in selected areas of the Polish Outer Carpathians. Geological Quarterly 3(42): 263–276.
• Mastella L., Zuchiewicz W., Tokarski A, Rubinkiewicz J., Leonowicz P., Szczęsny R., 1997. Application of joint analysis for palaeostress reconstructions in structurally complicated settings, case study from Silesian Nappe, Outer Carpathians, Poland. Przegląd Geologiczny 10/2(45): 1064–1066.
• Mochoń A., Urban J., 1989. Pseudokras – pseudoproblem? Przegląd Geologiczny 3: 167-168.
• Puchejda W., 1989. The origin of the Trzy Kopce cave in the Silesian Beskidy Mts. Kras i Speleologia 6: 66–76.
• Pulina M. (ed.), 1998. Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych. Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk o Ziemi, Warszawa, vol. 3: 31–43.
• Rączkowski W., Wójcik A., Zimnal Z., Nescieruk P., Paul Z., Ryłko W., Szymakowska F., Żytko K., 1995. Mapa Geologiczna Polski (Polish Geological Map) 1:200 000, arkusz Jasło, wersja A-Mapa utworów powierzchniowych. Państwowy Instytut Geologiczny.
• Szczęsny R., 2003. Reconstruction of stress directions in the Magura and Silesian Nappes (Polish Outer Carpathians) based on analysis of regional folds. Geological Quarterly 47: 289–298.
• Ślączka A. (ed.), 1977. Przewodnik do XLIX Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa: 9–25, 73–75.
• Świdziński H., 1933. Diabli Kamień – skałka piaskowca magurskiego koło Folusza („La Pierre du diable”, Grés de Magura, près de Folusz, district de Jasło, Karpates). Zabytki Przyrody Nieożywionej 2: 129–131.
• Świdziński H., 1936. Budowa geologiczna Kornutów (Geological structure of Kornuty). In: T. Sulma (ed.), Kornuty – rezerwat na Łemkowszczyźnie (Kornuty bei Gorlice als Naturschutzgebiet). Ochrona Przyrody 16: 57–58.
• Tokarski A., 1946. Zachodnia część fałdu Mrukowej oraz możliwości ropne terenu Pielgrzymki i Folusza. Nafta 2 (10–12): 378–385, 416–422.
• Urban J., 2014. „Pseudokarst” during the 16th International Congress of Speleology Brno, July 21–28th 2013. Pseudokarst Newsletter, 24: 34–38.
• Urban J., Margielewski W., 2013. Types of non-karst caves in Polish Outer Carpathians – historical review and perspectives. 16th International Congress of Speleology, Brno, 21–28 July 2013, 3: 314–319.
• Urban J., Margielewski W., Žák K., Schejbal-Chwastek M., Mleczek T.,
• Szura Cz., Hercman H., Sujka G., 2007. The calcareous speleothems in the pseudokarst Jaskinia Słowiańska – Drwali cave. Nature Conservation 63: 119–128.
• Urban J., Mochoń A., 1991. Pseudokras definicja, rodzaje form i ich występowanie. Kwartalnik geologiczny 4(34): 776–777.
• Viték J., 1983. Classification of Pseudokarst forms in Czechoslovakia. International Journal of Speleology 13: 1–18.
• Zuchiewicz W., 1997a. Reorientation of the stress field in the Polish Outer Carpathians in the light of joint pattern analysis. Przegląd Geologiczny 1(45): 105–109.
• Zuchiewicz W., 1997b. Distribution of jointing within Magura Nappe, West Carpathians, Poland, in the light of statistical analysis. Przegląd Geologiczny 6(45): 634–638.
• Żytko K. (ed.), 1973. Przewodnik geologiczny po Karpatach fliszowych. Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa: 55–59, 62–72, 102–110.