Charakterystyka węgla kamiennego występującego w strefach przyuskokowych

• Autorzy: Godyń K.

Warianty tytułu

EN

Characteristics of hard coal in the near-fault zones

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Praca w sposób przekrojowy przedstawia wyniki badań petrograficzno-stereologicznych, prowadzonych na materiale węglowym pobranym z pięciu górnośląskich pokładów węgla kamiennego. Materiał badawczy stanowią próbki pochodzące z takich miejsc w pokładach, w których procesy tektoniczne doprowadziły do powstania uskoków. Analizując szczegółowo skład petrograficzny próbek węgla, zwrócono uwagę na rodzaj i zawartość procentową substancji mineralnej towarzyszącej pokładom. W szczególności jednak śledzono charakter i zakres zmian strukturalno-teksturalnych węgla, powstających na skutek deformacji tektonicznych. Na podstawie otrzymanych rezultatów badań wskazano, że istnieje zależność między budową petrograficzną węgla a jego cechami strukturalnymi, ujawnionymi na skutek działania sił wytworzonych podczas formowania się uskoków. Wyniki badań są istotne nie tylko z poznawczego punktu, lecz również mogą przyczynić się do lepszego poznania stref osłabionych strukturalnie, potencjalnie skłonnych do wyrzutów, a co za tym idzie, pozwolą wzbogacić bazę danych dotyczącą profilaktyki przeciwwyrzutowej.

EN

This paper presents the results of comprehensive petrographic-stereological study performed on the coal samples from five hard coal deposits in Upper Silesia. These samples derive from specific spaces in the deposits, where tectonic processes led to fault occurrence. The detailed analysis of the petrographic composition of samples was aimed at the determination of the type and percentage of mineral matter which covers the deposits. However, special emphasis was put on the profile and range of the coal structural-textural changes which occur as the result of dislocations. On the basis of the obtain results it was indicated, there is a relationship between petrographic structure of the coal and its structural features exposed as the result of the forces generated during fault formation. The test results are important not only from the cognitive point of view, but they can also contribute to the discovery of structurally weaker zones with breakout tendency. Consequently, it may allow to update the database of breakout-proof prevention.

Słowa kluczowe

PL

GZW; węgiel kamienny; uskoki; struktura węgla; macerały

EN

USCB; hard coal; faults; coal structure; macerals

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 69, nr 4
• Strony: 45--53
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., tab., wykr., zdj.

Twórcy

autor

Godyń K.

• Instytut Mechaniki Górotworu Polskiej Akademii Nauk

Bibliografia

• 1. Beamish B., Crosdale P.J.: Instantaneous outbursts in underground coal mines: An overview and association with coal type, International Journal of Coal Geology 35. 1998, 27÷55.
• 2. Bodziony J., Lama R.D.: Sudden outburst of gas and coal in underground coal mines. Publisher Lama & Associates, 130 Brokers Road, Mt. Pleasant, NSW 2519, Australia. 1996.
• 3. Bukowska M.: Wytrzymałość na ściskanie wytypowanych węgli Górnośląskiego Zagłębia Węglowego na tle ich budowy petrograficznej Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa, nr 4, 2004, s. 65÷80.
• 4. Cao Y., Mitchell G.D., Davis A., Wang D.: Deformation metamorphism of bituminous and anthracite coals from China. International Journal of Coal Geology 43, 2000, 227÷242.
• 5. Dembowski Z.: Ogólne dane o Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Pr.Inst. Geol., vol. 61,1972.
• 6. Gentzis T.: Economic coalbed methane production in the Canadian Foothills: Solving the puzzle International Journal of Coal Geology 65, 2006, 79÷92.
• 7. Godyń K.: Advancement of structural changes of near-fault coals as a parameter useful in predicting the possibility of gas-geodynamic phenomena. Dokumenta Geonica. 8 czesko-polska konferencja „Geologia Zagłębi Węglonośnych” 2001/1. 8 Ustav Geonoky AV CR, v.v.I. Ostrava 2011.
• 8. Godyń K.: Struktury odmienione węgla kamiennego w strefach zaburzeń tektonicznych – propozycja klasyfikacji. Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN. Tom 13, nr 1-4, 2011, s. 11÷29.
• 9. Godyń K.: Wpływ nieciągłości tektonicznych na strukturę wewnętrzną węgla kamiennego pochodzącego z wybranych pokładów KWK Pniówek, Borynia-Zofiówka i Brzeszcze Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego 448: 215÷228, 2012.
• 10. Jakubów A., Tor A., Wierzbicki M.: Własności strukturalne węgla w rejonie wyrzutu węgla i gazu w chodniku transportowym D-6 pokład 409/4 KWK „Zofiówka”, Konferencja Naukowo-Techniczna „Górnicze Zagrożenia Naturalne” 2006.
• 11. Jiang B., Ju Y., Quin Y.: Textures of tectonic coals and their porosity. Mining and Science technology. Taylor&Group, London 2004, 317÷320.
• 12. Kotas A., Buła Z., Jureczka J.: Problematyka podziału litostratygraficznego górnośląskiej serii piaskowcowej karbonu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego w świetle zasad kodeksu stratygraficznego. Materiały XI Sympozjum Geologia Formacji Węglonośnych Polski, Formacja karbońska. Wyd. AGH. Kraków 1988.
• 13. Kruszewska K., Dybova-Jachowicz S.: Zarys petrologii węgla, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego,Katowice 1997.
• 14. Li H., Ogawa Y., Shimada S.: Mechanism of methane flow through sheared coals and its role on methane recovery Fuel 82 2003, 1271÷1279).
• 15. Manecki A., Muszyński M.(red.): Przewodnik do petrografii. Uczelniane Wydawnictwo Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków 2008.
• 16. Młynarczuk M., Wierzbicki M.: Stereological and profilometry methods in detection of structural deformations in coal samples collected from the rock and outburst zone in The “Zofiówka” colliery. Arch. Min. Sci., Vol. 54 (2009), No 2, P. 189÷201, 2009.
• 17. Olszewska K., Magnes C., Ziółkowski J., Kuhl J.: Atlas petrograficzny górnośląskich kamiennych węgli humusowych. Główny Instytut Górnictwa. Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1965.
• 18. Ryka W., Maliszewska A.: Słownik Petrograficzny. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1991.
• 19. Shepherd J., Rixon L.K., Creasey J.W.: Analysis and prediction of geological structures associated with outbursts at Collinsville, Queensland. The Occurrence, Prediction and Control of Outbursts in Coal Mines Symposium, Australian Institute of Mining and Metallurgy, Parkville, Victoria, Australia 1980, 159÷171.