Wymiar bezpieczeństwa lokalnego – wybrane zagadnienia

• Autorzy: Babiński Aleksander

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0014.4271

Warianty tytułu

EN

Dimension of local security – selected issues

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Bezpieczeństwo lokalne jest najbardziej odczuwalną kategorią bezpieczeństwa. Najczęściej jest ono utożsamiane z bezpośrednią przestrzenią życiową człowieka. Współczesne procesy cywilizacyjne oraz możliwości będące ich następstwem powodują, że człowiek przestaje zamykać się tylko do spraw bezpośredniego otoczenia. Zapoczątkowany w latach 90. XX w. rozwój samorządności i jego trzypoziomowa rozbudowa spowodowały, że obywatele stają się świadomymi uczestnikami życia społecznego na płaszczyźnie gminnej, powiatowej oraz wojewódzkiej. W artykule przedstawione zostały wybrane zagadnienia odnoszące się do współczesnego wymiaru bezpieczeństwa lokalnego. Zostały wskazane granice lokalności determinujące sprawy tego środowiska oraz przykłady zagrożeń, jakie mogą kształtować poczucie bezpieczeństwa jego mieszkańców. Przedstawiono również możliwości przeciwdziałania zagrożeniom środowiska lokalnego przez stanowienie norm obowiązującego porządku prawnego.

EN

Local security is the most tangible security category. Most often it is identified with the immediate living space of a person. Contemporary civilization processes and opportunities resulting from them cause that man ceases to close himself only to the matters of his immediate environment. The development of self-governance, which started in the 1990s, and its three-level expansion, made citizens conscious participants of social life at the municipality, county and province level. The article presents selected issues related to the contemporary dimension of local security. Local boundaries determining the issues of this environment and examples of threats that may affect the sense of security of its inhabitants were indicated. The possibilities of counteracting threats to the local environment by setting the standards of the binding legal order were also presented.

Słowa kluczowe

PL

bezpieczeństwo; zagrożenie; porządek publiczny; bezpieczeństwo lokalne; podział terytorialny

EN

security; danger; public order; local security; territorial division

• Wydawca: Szkoła Główna Służby Pożarniczej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej
• Rocznik: 2020
• Tom: Nr 75 (tom 3)
• Strony: 133--151
• Opis fizyczny: Bibliogr. 67 poz.

Twórcy

autor

Babiński Aleksander

• Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie

Bibliografia

• [1] Maslow A., Motivation and personality, New York 1954.
• [2] Lubiewski P., Bezpieczeństwo państwa – reminiscencje, „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy”, Legnica 2020, Nr 34(1).
• [3] Alderfer C.P., An Empirical Test of a New Theory of Human Need, “Psychological Review” 1969 r., Vol. 4, Issue 2.
• [4] Babiński A., Od bezpieczeństwa państwa do bezpieczeństwa publicznego — zarys pojęcia, [w:] Karczmarczyk B., Kogut B. (red.) Racjonalizacja systemu zarządzania kryzysowego. Tom I. Wprowadzenie do problematyki prawno-organizacyjnej, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy, Legnica 2015.
• [5] Karczmarczyk B., Kogut B. (red.) Racjonalizacja systemu zarządzania kryzysowego. Tom I. Wprowadzenie do problematyki prawno-organizacyjnej, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy, Legnica 2015.
• [6] Sulowski S., W poszukiwaniu definicji bezpieczeństwa wewnętrznego, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2009, nr 1.
• [7] Wiśniewski B., Prolegomena do dyskusji na temat modelu systemu bezpieczeństwa narodowego, „Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza” 2014, Nr 4.
• [8] Urban A., Bezpieczeństwo społeczności lokalnej, EDITIONS SPOTKANIA, Warszawa 2009.
• [9] Sienkiewicz-Małyjurek K., Niczyporuk Z., Bezpieczeństwo publiczne. Zarys problematyki, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2010.
• [10] Czupryński A., Wiśniewski B., Zboina J. (red.), Nauki o bezpieczeństwie. Wybrane problemy badań, Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego – Państwowy Instytut Badawczy, Józefów 2017.
• [11] Wiśniewski B., Falecki J., System zarządzania kryzysowego państwa, w tym Sił Zbrojnych RP, Wyższa Szkoła Administracji, Bielsko-Biała 2008.
• [12] Lubiewski P., Drożdż A., Zagrożenie–rozważania na gruncie teorii, „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy” 2020, Nr 34(1).
• [13] Turowski J., Socjologia. Małe struktury społeczne, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1999.
• [14] Fehler W., Piątek J., Podgórzańska R. (red.), Leksykon Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Szczecińskiego MINERWA, Szczecin 2017.
• [15] Ziobro J., Lubiewski P., Podstawowe problemy powszechności zagrożeń dla ludzi i środowiska, [w:] Racjonalizacja zarządzania jednolitymi formacjami umundurowanymi odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo wewnętrzne, t. 3, red. nauk. B. Wiśniewski, Szkoła Głowna Służby Pożarniczej, Warszawa 2018.
• [16] Doroszewski W. (red.), Słownik języka polskiego. Tom I–XI, Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, Warszawa 1958–1969.
• [17] Ura E., Ura E., Prawo administracyjne, Wydawnictwo Prawnicze PWN, Warszawa 2000.
• [18] Pieczywok A., Działania społeczne w sferze bezpieczeństwa wewnętrznego, Wyd. Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji, Lublin 2018
• [19] Topolski J., Historia Polski, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2015.
• [20] Lubiewski P., Bezpieczeństwo państwa w ujęciu systemowym, „Zeszyty Naukowe SGSP” 2020, Nr 74/2/2020.
• [21] Petycja postulująca utworzenie województwa częstochowskiego <https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/userfiles/_public/k9/dokumenty/petycje_w_pracach_komisji/2018/272pos/p96018/material_p9-60-2018.pdf>, [dostęp: czerwiec 2020].
• [22] Cieślak Z., Jagielski J., Lang J., Szubiakowski M., Wierzbowski M., Wiktorowska A., Prawo administracyjne, Wydawnictwo Prawnicze PWN, Warszawa 2000.
• [23] Babiński A., Umiejscowienie Policji w strukturze administracji publicznej, [w:] Szymaniak A., Ciepiela W. (red.), Policja w Polsce. Stan obecny i perspektywy, t. 1, Wydawnictwo Naukowe INOiD UAM, Poznań 2007.
• [24] Babiński A., Wybrane zagadnienia organizacji administracji państwowej i samorządowej oraz źródła prawa administracyjnego, [w:] Wojtal J., Milewicz M. (red.), Ochrona osób i mienia, TNOIK, Toruń 2008.
• [25] Kogut B., Ziobro J., Fundamental Issues Related to Cooperation of Rescue Entities, “Scientific Journal of Bielsko-Biala School of Finance and Law” 2019, No. 1.
• [26] Wiśniewski B., Prądecka A., Bryk J., Szela A. (red.), Bezpieczeństwo uczestników zgromadzeń religijnych, Szkoła Głowna Służby Pożarniczej, Warszawa 2016.
• [27] Maliszewski W. (red.), Bezpieczeństwo człowieka i zbiorowości społecznych, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz 2005.
• [28] Dawidowicz A., Janusz M., Sawczak S. i in., Źródła zagrożeń i ich charakterystyka, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 2007.
• [29] Babiński A., Paradygmaty systemu bezpieczeństwa publicznego Rzeczypospolitej Polskiej, Wydawnictwo Akademii Humanistycznej w Pułtusku, Pułtusk 2019.
• [30] Bonisławska B., Współczesne zagrożenia dla bezpieczeństwa publicznego, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie” 2012, seria: „Administracja”, nr 2.
• [31] Kołodziejczyk M., Płock – awaria oczyszczalni ścieków Czajka. Sprawdź, kiedy Wisła przyniesie do miasta nieczystości z Warszawy, <https://wiadomosci.wp.pl/plock-awaria-oczyszczalni-sciekow-czajka-sprawdz-kiedy-wisla-przyniesie-do-miasta-nieczystosci-z-warszawy-6418743649572993a>, [dostęp: czerwiec 2020].
• [32] Niemcy zaczęli budować ogrodzenie na granicy z Polską, <https://wiadomosci.dziennik.pl/swiat/artykuly/615817,niemcy-brandenburgia-plot-granica-polska-ochrona-asf.html>, [dostęp: czerwiec 2020].
• [33] Tarcza antykryzysowa, < https://www.gov.pl/web/tarczaantykryzysowa>, [dostęp: lipiec 2020].
• [34] Rozwadowski M., Bezpieczeństwo społeczności lokalnych oraz działania zmierzające do jego poprawy, „Kultura Bezpieczeństwa. Nauka-Praktyka-Refleksje” 2014, nr 15.
• [35] Sowa K., Wstęp do socjologicznej teorii zrzeszeń, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988 r.
• [36] Lubiewski P., Terroryzm a migracja. Zależności i skutki, Wydawnictwo TUM, Wrocław 2018.
• [37] Ura E., Ura E., Prawo administracyjne, LexisNexis, Warszawa 2010.
• [38] Boć J. (red.), Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji z 1997 roku, Kolonia Limited, Wrocław 1998, s. 155.
• [39] Skrzydło W., Ustrój polityczny Rzeczypospolitej Polskiej w świetle Konstytucji z 1997 r., Wolters Kluwer, Warszawa 2014.
• [40] Kopacz Z., Porządkowe akty prawa miejscowego wydawane przez terenowe organy administracji rządowej i organy gminy oraz powiatu, „Studia Prawnoustrojowe” 2011, nr 11.
• [41] Szewczyk M., Ziemski K., Prawo miejscowe a przepisy gminne, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1992, z. 1.
• [42] Stawnicka J., Wiśniewski B., Socha R., Zarządzanie kryzysowe (Teoria, praktyka, konteksty, badania), Wyższa Szkoła Policji, Szczytno 2011.
• [43] Kaczmarczyk B., Socha R. Szwajca A., Zarządzanie kryzysowe w systemie bezpieczeństwa publicznego, Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej, Kraków 2014.
• [44] Ciapała J., Powszechnie obowiązujące akty prawa miejscowego, „Przegląd Sejmowy” 2000, nr 3.
• [45] Rynowicz J., Akty prawa miejscowego wojewody, „STUDIA LUBUSKIE” 2012, t. VIII.
• [46] Babiński A., Bezpieczeństwo i porządek publiczny kształtowane aktami prawa miejscowego stanowionymi przez wojewodów i terenowe organy administracji niezespolonej, [w:] W kręgu nauki o bezpieczeństwie, Jurgilewicz M., Sulowski S. (red.), Difin, Warszawa 2018.
• [47] Babiński A., Salamonowicz Z., Źródła prawa i ich hierarchia, [w:] Bogdalski P., Babiński A. (red.), Służba cywilna w Policji. Zarys wykładu, Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie, Szczytno 2008.
• [48] Wiśniewski B., Organizacja przygotowań obronnych administracji publicznej, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa 2009.
• [49] Gwardyński R., Możliwości doskonalenia działań prewencyjnych Policji, Akademia Wojsk Lądowych, Wrocław 2018.
• Przepisy prawa:
• [50] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. nr 78, poz. 483).
• [51] Ustawa z 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2234).
• [52] Ustawa z 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1398 z poźn. zm.).
• [53] Ustawa z 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1897).
• [54] Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2010 r. poz. 512 z poźn. zm.).
• [55] Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (tekst pierwotny Dz.U. z 1998 r. nr 91, poz. 576).
• [56] Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 920).
• [57] Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst pierwotny Dz.U. z 1998 r. nr 91, poz. 578).
• [58] Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 713).
• [59] Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst pierwotny Dz.U. z 1990 r. nr 16, poz. 95).
• [60] Ustawa z 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 1990 r. nr 32 poz. 191).
• [61] Ustawa z 22 marca 1990 r. o terenowych organach rządowej administracji ogólnej (Dz.U. nr 21, poz. 277 z poźn. zm.).
• [62] Ustawa z 20 lipca 1983 r. o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1988 r. nr 26, poz. 183 z poźn. zm.).
• [63] Ustawa z 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych (Dz.U. nr 16 poz. 91).
• [64] Ustawa z 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych (Dz.U. z 1975 r. nr 26, poz. 139 z poźn. zm.).
• [65] Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów (Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652).
• [66] Rozporządzenie Rady Ministrów z 22 grudnia 1990 r. w sprawie utworzenia, zniesienia, zmiany granic, nazw i ustalenia siedzib niektórych gmin w województwach: bielskim, bydgoskim, elbląskim, gdańskim, katowickim, kieleckim, krośnieńskim, nowosądeckim i siedleckim oraz nadania statusu miasta (Dz.U. z 1991 r. nr 2, poz. 8).
• [67] Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z 23 sierpnia 2017 r. w sprawie wykazu gmin i powiatów wchodzących w skład województw (M.P. poz. 853).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).