The effect of ecological and geographical factors on environmental parameters as a background for vegetables selection

• Autorzy: Skaryna U. , Skaryna V.

Identyfikatory

DOI

10.1515/agriceng-2018-0020

Warianty tytułu

PL

Wpływ czynników ekologiczno-geograficznych na parametry środowiskowe w kontekście selekcji warzyw

• Języki publikacji: RU

Abstrakty

EN

The aim of the study is to find out the role of the ecological and geographical fator in obtaining sustainable yields and the assessment of the environment as a background for the selection in breeding of vegetable adaptive ability. Objects of research: winter garlic, vegetables beans, headed salad. Research was conducted in various ecological and geographical zones of Belarus, Russia, Uzbekistan. Environmental parameters as the background for selection were determined using Kilchevsky's, L. V. Hotyleva’s (1985), technique, Kilchevsky (1985). Differences between testing points on environmental parameters for determining the trait “yielding capacity” have been revealed, maximum environmental productivity at assessing various genotype sets has been determined. Long-term research showed that sustainable productivity depends on the ability of a genotype to respond to environmental conditions. Based on the obtained results, statistical parameters of quantity traits of the parent material, their variability depending on ecological-geographical factor and the character of influence on the potential yields and ecological sustainability have been received. Using various ecological and geographical zones helps to reveal the potential of plants in given conditions on sustainability and productivity parameters. Testing of winter garlic, beans, head salad allowed differentiation of them according to adaptability capacity at various set of genotypes. It was found out that research must be carried out at highly productive and analyzing backgrounds to get the required material. One of the main methods enabling to increase plant selection efficiency is the use of natural ecological backgrounds.

PL

Celem badania było ustalenie roli czynnika ekologiczno-geograficznego w uzyskiwaniu organicznych plonów i ocenie środowiska w kontekście wyboru hodowli warzyw ze zdolnością adaptacyjną. Obiekty badań: czosnek ozimy, fasola, sałata głowiasta. Badania prowadzono w różnych strefach ekologiczno-geograficznych Białorusi, Rosji i Uzbekistanu. Parametry środowiskowe w kontekście selekcji zostały określone za pomocą techniki Kilchevskiego, L.V. Hotyleva (1985), Kilchevskiego (1985). Ustalono różnice pomiędzy punktami badawczymi parametrów środowiskowych w celu oznaczenia cechy „wydajność plonowania". Ustalono także maksymalną wydajność środowiska podczas oceny różnych zestawów genotypów. Długotrwałe badania wykazały, że wydajność ekologiczna zależy od zdolności genotypu do odpowiedzi na warunki środowiska. W oparciu o uzyskane wyniki otrzymano parametry statystyczne cech ilościowych materiału, ich różnorodność w zależności od czynnika ekologiczno-geograficznego i charakteru wpływu na możliwy plon i organiczność. Zastosowanie różnych stref ekologiczno-geograficznych pomaga odkryć potencjał roślin w określonych warunkach w odniesieniu do parametrów zrównoważonego charakteru i wydajności. Badania nad czosnkiem ozimym, fasolą i sałatą pozwoliły rozróżnić je w zależności od możliwości adaptacyjnych przy różnych zestawach genotypów. Zaobserwowano, że badania należy prowadzić w warunkach wysokiej wydajności i analizy, aby uzyskać wymagany materiał. Zastosowanie naturalnych warunków ekologicznych jest jedną z głównych metod pozwalających zwiększyć wydajność selekcji roślin.

Słowa kluczowe

EN

variety; plant; productivity; environment; background; typical character

PL

odmiana; roślina; wydajność; środowisko; warunki; typowość

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej
• Czasopismo: Agricultural Engineering
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 22, No. 2
• Strony: 99--106
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., tab.

Twórcy

autor

Skaryna U.

• Belarusian State Agricultural Academy, Department of Fruit and Vegetable Growing

autor

Skaryna V.

• Belarusian State Agricultural Academy, Department of Fruit and Vegetable Growing

Bibliografia

• Kilchevsky, А.В. (1985). Метод оценки адаптивной способности и стабильности генотипов, дифференцирующей способности среды (текст). А.В. Кильчевский, Л.В. Хотылева Генетика. № 9, Т. 21, 1481-1490.
• Kilchevsky, А. В. (1986). Комплексная оценка среды как фона для отбора в селекционной программе. А. В. Кильчевский. Доклады АН БССР. Т.30, № 9, 846-849.
• Kilchevsky, A.V. (1989). Генотип и среда в селекции растений. А.В. Кильчевский, Л.В. Хотылева; Ин-т генетики и цитологии АН БССР. - Минск: Наука и техника, 191.
• Kilchevsky, А.В. (1997). Экологическая селекция растений. А.В. Кильчевский, Л.В. Хотылева. – Минск: Технология, 372.
• Методические указания по экологическому испытанию овощных культур. (1987). М., Ч. 1,2, 64.
• Pivovarov, V., F. (2000). Экологические основы селекции и семеноводства овощных культур. В.Ф. Пивоваров, Е.Г. Добруцкая, 592.
• Руководство по апробации овощных культур и кормовых корнеплодов. (1982). М., «Колос», 396-401.
• Sinskaya, E.N. (1933). Экологическая система селекции кормовых растений. Ecological system of breeding forage plants. Е.Н. Синская; ВАСХНИЛ. - Л.: ВИР, 43.
• Sinskaya, E.N (1963). Проблема популяции у высших растений (текст). Е.Н. Синская. - М.; Л., 122.
• Skorina, V.V (2004). Экологическая оценка параметров адаптивной способности и среды при выращивании овощных и пряно-вкусовых культур, Вестник Белорусской государственной сельскохозяйственной академии. №1, 22-27.
• Skorina, V.V. (2006). Комплексная оценка параметров адаптивности генотипов и сред испытания как фона для сеaлекции и семеноводства фасоли. В. В. Скорина, Е. Г. Добруцкая, Ф. Б. Мусаев. Вестник Белорусской государственной сельскохозяйственной академии, № 2, 61-65.
• Skorina, V.V. (2007). Влияние природных экологических фонов на формирование высококачественных семян фасоли. В. В. Скорина, Е. Г. Добруцкая, Ф. Б. Мусаев. Вестник Белорусской государственной сельскохозяйственной академии. № 1, 70-76.
• Skorina, V.V (2004). Эколого-географическая оценка сортов фасоли по продуктивности и экологической стабильности. В. В. Скорина, Е. Г. Добруцкая, Ф. Б. Мусаев. Вестник Белорусской государственной сельскохозяйственной академии. № 3, 41-46.
• Vavilov, N.I. (1935). Научные основы селекции пшеницы (текст). Н.И. Вавилов - М., Т.1, 244.
• Zhuchenko, А.А. (1980). Экологическая генетика культурных растений. А.А. Жученко - Кишинев, Штиинца, 587.
• Zhuchenko, А.А. (1988). Адаптивный потенциал культурных растений (эколого-генетические основы). А. А. Жученко. - Кишинев: Штиинца, 766.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).