Obrazowanie hiperspektralne (HSI) w diagnostyce dzieł sztuki. Pogotowie Konserwatorskie w służbie zabytków

• Autorzy: Selerowicz Anna

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK80HYPERSPECTRAL

Warianty tytułu

EN

Hyperspectral imaging (HSI) in the diagnosis of works of art: the conservation emergency unit in the service of monuments

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Obrazowanie hiperspektralne (HSI) zyskuje coraz szersze grono zwolenników pośród badaczy dzieł sztuki i konserwatorów zabytków jako nieniszcząca metoda dostarczająca cennych informacji na temat analizowanego obiektu. Dzięki wykorzystaniu obszernego przedziału spektrum elektromagnetycznego w zakresie bliskiej podczerwieni (900–2500 nm) kamera hiperspektralna dostępna w Pogotowiu Konserwatorskim pozwala często na odkrycie i uczytelnienie wielu szczegółów, w tym obecności rysunku przygotowawczego ukrytego pod warstwą malarską, autorskich zmian kompozycyjnych czy obszarów objętych późniejszymi ingerencjami (np. konserwatorskimi). Artykuł ma na celu przybliżenie działania techniki obrazowania hiperspektralnego, przedstawienie zalet HSI w kontekście analizy dzieł sztuki na przykładach malarstwa na podłożach płóciennych i drewnianych, a także pokazanie potencjału tej metody w dostarczaniu informacji o obiektach zabytkowych niedostępnych na drodze innych, powszechnie stosowanych dotychczas badań.

EN

Hyperspectral imaging (HSI) is gaining a growing group of supporters among art researchers and conservators as a non-destructive method that provides valuable information about the examined object. Thanks to the use of an wide range of the electromagnetic spectrum in the near-infrared range (900–2500 nm), the hyperspectral camera available at The Conservation Emergency Unit often allows the discovery and authentication of many details, including the presence of a preparatory drawing hidden under the paint layers, original compositional changes or areas subjected to later interventions (e.g., conservation treatments). The article aims to introduce the modus operandi of the hyperspectral imaging technique, to present the advantages of HSI in the context of the analysis of works of art using case studies of paintings on canvas and wooden panels, and to demonstrate the potential of this method in providing information about historical objects inaccessible through other analytical methods commonly used so far.

Słowa kluczowe

PL

obrazowanie hiperspektralne (HSI); reflektografia w podczerwieni 900–2500 nm; badania nieniszczące; spektroskopia w podczerwieni; analiza in situ; mobilne laboratorium

EN

hyperspectral imaging (HSI); 900–2500 nm infrared reflectography; nondestructive analysis; infrared spectroscopy in situ analysis; portable laboratory

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2024
• Tom: Nr 80
• Strony: 150--160
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Selerowicz Anna

• Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki

• https://orcid.org/0009-0002-6493-8084

Bibliografia

• Opracowania / Secondary sources
• 1. Cucci Constanza, Casini Andrea, Hyperspectral imaging for artworks investigation, [w:] Hyperspectral Imaging, t. 32, red. Jose Manuel Amigo, Amsterdam 2019.
• 2. Falcone Lidia, Bloisi Francesco, Califano Valeria, Pagano Marco, Vicari Luciano R.M., An old notice board at ancient Herculaneum studied using Near Infrared Reflectography, „Journal of Archeological Science” 2008, t. 35.
• 3. Farries Molly, Techniques and Applications – Analytical capabilities of Infrared reflectography: An Art Historian’s Perspective, [w:] Scientific Examination of Art: Modern Techniques in Conservation and Analysis, Washington D.C. 2003.
• 4. Fragasso Laura, Masini Nicola, Postprocessing of Infrared Reflectography to Support the Study of a Painting: The Case of Vivarini’s Polyptych, „International Journal of Geophysics” 2011, t. 2011.
• 5. Goetz Alexander F.H., Vane Gregg, Solomon Jerry E., Rock Barrett N., Imaging spectrometry for Earth remote sensing, „Science” 1985, t. 228, nr 4704.
• 6. Saunders David, Burmester Andreas, Cupitt John, Raffelt Lars, Recent applications of digital imaging in painting conservation: transportation, colour change and infrared reflectographic studies, Tradition and Innovation: Advances in Conservation, „Studies in Conservation” 2000, t. 45, dod. 1.
• 7. Vandivere Abbie, van Loon Annelies, Dooley Kathryn A., Haswell Ralph, Revealing the painterly technique beneath the surface of Vermeer’s Girl with a Pearl Earring using macro- and microscale imaging, „Heritage Science” 2019, t. 7, nr 64.
• Źródła elektroniczne / Electronic sources
• 8. Hyperspectral at Scale, www.headwallphotonics.com (dostęp: 21 VI 2021).
• 9. Introduction to Infrared Reflectography, https://www.opusinstruments.com/infrared-reflectography/ (dostęp: 11 IV 2021).
• 10. What is SWIR?, https://www.edmundoptics.com/knowledge-center/application-notes/imaging/ what-is-swir/ (dostęp: 10 X 2024).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025)