Synteza nowych pochodnych lamiwudyny, adamantyny i warfaryny z udziałem kwasów izoksazolokarboksylowych jako związków o potencjalnej aktywności przeciwwirusowej

• Autorzy: Michalski Aleksander , Maranda Andrzej , Kwiatek Magdalena , Gucma Mirosław , Michalczyk Alicja

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2023.4.5

Warianty tytułu

EN

Synthesis of new lamivudine, adamantine and warfarin derivatives from isoxazole carboxylic acids and their esters as compounds with possible antiviral activity

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeprowadzono syntezy nowych potencjalnych leków przeciwwirusowych. Wirusy jako zakaźne cząstki infekujące organizmy żywe nie posiadają własnych samowystarczalnych mechanizmów metabolicznych. Namnażając się w komórkach gospodarza, zasadniczo wykorzystują występujące tam procesy metaboliczne, przejmując konieczną do powielania kontrolę nad nimi. Przez wiele lat leczenie infekcji wirusowych opierało się głównie na terapii objawowej, a po odkryciu skutecznych metod immunoprofilaktyki stosowano skuteczne szczepienia. Obecnie zarówno rosnące zagrożenie chorobami wirusowymi, jak też istotny postęp w wiedzy oraz technologii syntezy i testowania nowych preparatów pozwolił nie tyko na identyfikację nowych związków o działaniu przeciwwirusowym, ale opracowanie ich jako zarejestrowanych produktów leczniczych. Zasadniczo rodzaje leków przeciwwirusowych mogą wpływać na adhezję cząstek wirusów do receptorów komórkowych, wnikanie cząstek wirusa lub materiału genetycznego do komórek, transkrypcję genomu, syntezę wirusowych białek, powielanie materiału genetycznego wirusa oraz końcowo uwalnianie się wirusów poza komórkę. Zaprojektowano leki z trzech grup o różnych mechanizmach działania oraz sprawdzono możliwość ich zsyntezowania. Otrzymano pochodne lamiwudyny (działanie na RNA wirusów i na retrowirusy), pochodne kumaryny (działanie na proteazy wirusów, o działaniu przeciwzapalnym i łagodzące choroby płuc) oraz amidy adamantynowe (leki słabe, ale skuteczne jako wspomagacze i działające hamująco na nowotwory).

EN

Fifteen new lamivudine, warfarin and adamantine derivatives were synthesized and identified by NMR spectroscopy. In particular, 3-cykloheksyl-2-isoxazolin-5-carboxyl acid and its Et ester, adamantine amides and lamivudine amides of 3-phenyl-2-iso- xazolin-5-carboxylic, 3-(4-trifluormethyl-phenyl)-2-isoxazolin- 5-carboxylic, 3-(4-trifluormethyl-phenyl)-2-isoxazol-5-carbo-xylic, 3-(3-trifluormethyl-phenyl)-2-isoxazolin-5-carboxylic acid, 3-(2,4,5-trifluorphenyl)-2-isoxazolin-5-carboxylic, 3-(tert-butyl)-2-isoxazolin-5-carboxylic and 3-(cyclohexyl)-2-isoxazolin-5-carbo-xylic acids as well as warfarinic esters of 3-(phenyl)-2-isoxazolin-5-carboxylic and 3-(cyclohexyl)-2-isoxazolin-5-carboxylic acids were prepd. Adamantine-derived amides were prepd. from all the acids. The compds. should have antiviral and anti-inflammatory activities as well as should show an inhibitory effect on tumors. Quantities necessary for basic antiviral tests for indicative activities against a representative of the pathogenic virus from each group were synthesized.

Słowa kluczowe

PL

leki przeciwwirusowe; aktywność proteaz; lamiwudyna; warfaryna; adamantyna; izoksazole

EN

antiviral; protease activity; lamivudine; warfarin; adamantine; isoxazoles

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2023
• Tom: T. 102, nr 4
• Strony: 368--375
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz.

Twórcy

autor

Michalski Aleksander

• Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SP ZOZ w Lublinie
• Wojskowy Instytut Higieny i Epidemiologii, Warszawa/Puławy

• https://orcid.org/0000-0002-2517-8492

autor

Maranda Andrzej

• Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Przemysłu Organicznego, Warszawa

• https://orcid.org/0000-0003-3543-6587

autor

Kwiatek Magdalena

• Wojskowy Instytut Higieny i Epidemiologii, Warszawa/Puławy

• https://orcid.org/0000-0002-6319-9411

autor

Gucma Mirosław

• Grupa Badawcza Technologii Chemicznej i Biotechnologii, Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Przemysłu Organicznego, ul. Annopol 6, 03-236 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0002-6016-0685

autor

Michalczyk Alicja

• Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Przemysłu Organicznego, Warszawa

• https://orcid.org/0000-0002-9766-3227

Bibliografia

• [1] E. De Clercq, G. Lia, Clin. Microbiol. Rev. 2016, 29, nr 3, 695, doi: 10.1128/ CMR.00102-15.
• [2] T.S. Fung, D.X. Liu, Ann. Rev. Microbiol. 2019, 73, 529.
• [3] W. Rut, K. Groborz, L. Zhang, X. Sun, M. Zmudzinski, R. Hilgenfeld, M. Drag, bioRxiv preprint, https://doi.org/10.1101/2020.03.07.981928.
• [4] Y. Hamada, J. Ohtake, Y. Sohma, T. Kimura, Y. Hayashi, Y. Kiso, Bioorg. Med. Chem. 2002, 10, 4155.
• [5] T. O. Olomola, R. Klein, N. Mautsa, Y. Sayed, P.T. Kaye, Bioorg. Med. Chem. 2013, 21, 1.
• [6] S. Mishra, A. Pandey, S. Manvati, Heliyon 2020, 6, nr 1, e03217, doi: 10.1016/j.heliyon.2020.e03217.
• [7] M. Gucma, W.M. Gołębiewski, A.K. Michalczyk, J. Mex. Chem. Soc. 2015, 59, 161.
• [8] M. Gucma, W.M. Gołębiewski, Monatshefte Chem. 2010, 141, 461.
• [9] M. Gucma, W.M. Gołębiewski, B. Morytz, H. Charville, A. Whitting, Lett. Org. Chem. 2010, 7, nr 7, 502.
• [10] M.Gucma, W.M.Gołębiewski, Przem. Chem. 2016, 95, nr 12, 2400.
• [11] M. Gucma, W.M. Gołębiewski, A. Michalczyk, Pestycydy/Pesticides (Warsaw) 2010, nr 1-4, 21.
• [12] Pat. pol. 216 561 (2008).
• [13] M.J. Sanders, J.R. Grunwell, J. Org. Chem. 1980, 45, 3753.
• [14] M. Gucma, W.M. Gołębiewski, M. Krawczyk, J. Braz. Chem. Soc. 2013, 24, 805.
• [15] M. Gucma, W.M. Gołębiewski, A.K. Michalczyk, J. Mol. Struct. 2014, 1060, 223, doi.org/10.1016/j.molstruc.203.12.035.
• [16] M. Gucma, W.M. Gołębiewski, A.K. Michalczyk, J. Braz. Chem. Soc. 2016, 27, nr 11, 1925, doi.org/10.5935/0103-5053.20160078.
• [17] M. Gucma, W.M. Gołębiewski, A.K. Michalczyk, Monatshefte Chem. 2016, 147, nr 10, 1809, doi. 10.1007/s00706-016-1797-4.
• [18] M. Gucma, W.M. Gołębiewski, K. Żelechowski, M. Krawczyk, Serb. J. Chem. Soc. 2019, 84, 1.
• [19] W.M. Gołębiewski, M. Gucma, Synthesis 2007, nr 23, 3599.
• [20] M. Gucma, W.M. Gołębiewski, Synthesis 2008, nr 13, 1997.
• [21] A. Roda, M. Guardigli, Anal. Bioanal. Chem. 2012, 402, 69.
• [22] M. Hutchens, G.D. Luker, Cell. Microbiol. 2007, 9, 2315.
• [23] D.K. Welsh, S.A. Kay, Curr. Opin. Biotechnol. 2005, 16, 73.
• [24] N. Kajigaya, Y, Hirose, S. Koike, T. Fujita, N. Yokota, S. Hata, M. Ikenaga, N. Kobayashi, T. Takahashi, BMC Res. Notes 2015, 8, 352.
• [25] M. Gucma, W.M. Gołębiewski, E. Romanowska, W. Skupiński, Appl. Magn. Reson. 2013, 44, 1359, doi 10.1007/s00723-013-0495-1.
• [26] X. Ou, Y. Liu, X. Lei, P. Li, D. Mi, L. Ren, L. Guo, R. Guo, T. Chen, J. Hu, Z. Xiang, Z. Mu, X. Chen, J. Chen, K. Hu, Q. Jin, J. Wang, Z. Qian, Nat. Comm. 2020, 11, nr 1, 1620, doi.10.1038/s41467-020-15562-9.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).