Wartość dowodowa wyjaśnień tzw. „małego świadka koronnego”

• Autorzy: Świątkowski Marcin

Warianty tytułu

EN

The value of evidence in testimony of the so-called “key witness in sua causa”

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Opracowanie dotyczy oceny wartości dowodowej wyjaśnień tzw. „małego świadka koronnego” – instytucji wprowadzonej do polskiego prawa karnego w kodeksie karnym z 1997 r., a następnie w kodeksie karnym skarbowym z 1999 r., która od początku aż do chwili obecnej nieprzerwanie budzi kontrowersje i stwarza niemałe problemy interpretacyjne. Dowody osobowe nadal odgrywają kluczową rolę w procesie karnym, i z tego powodu wydaje się, że zasadne jest dokonanie analizy istniejących rozwiązań prawnych, z uwzględnieniem dorobku doktryny i judykatury, pod kątem próby oceny wartości dowodowej wyjaśnień tzw. „małego świadka koronnego”. Skoro mamy do czynienia z bezpośrednim uczestnikiem przestępstwa (współsprawcą), to przy jego szczerej współpracy, w zamian za – obligatoryjne w ujęciu art. 60 § 3 k.k. oraz art. 36 § 3 k.k.s. lub fakultatywne w ujęciu art. 60 § 4 k.k. – nadzwyczajne złagodzenie kary, składane wyjaśnienia mogą być wartościowym dowodem. W systemie polskiego prawa karnego obowiązuje swobodna ocena dowodów wyrażona w art. 7 k.p.k., i wyjaśnienia tzw. „małego świadka koronnego” mogą być wystarczającym dowodem oskarżenia, niemniej jednak, o ile to możliwe, należy weryfikować ujawniane przez sprawcę informacje przy pomocy innych dowodów. W realizacji oceny wartości dowodowej takich wyjaśnień zalecana jest wyjątkowa ostrożność.

EN

The study focuses on the assessment of the evidential value of the testimony of the socalled “key witness in sua causa” in the Polish criminal law. Since its introduction into the Penal Code of 1997, and subsequently into the Fiscal Penal Code of 1999, the institution of the “key witness in sua causa” have continually raised controversies and created considerable interpretational problems. As personal evidence still plays a key role in the criminal trial, it seems reasonable to analyse existing legal solutions, including the achievements of doctrine and judiciary, in attempt to assess the evidential value of the testimony of the so-called “key witness in sua causa”. Since we are dealing with a direct participant in crime, the accomplice’s sincere cooperation and submitted testimony can be a valuable evidence in return for the extraordinary mitigation of penalty which is obligatory in terms of the Articles 60 § 3 and 36 § 3 of the Penal Code or optional in terms of Article 60 § 4 of the Penal Code. Free evaluation of the evidence expressed in Article 7 of the Penal Code, and explanation of the “key witness in sua causa” may be sufficient evidence for the prosecution, however, if possible, the information disclosed by the perpetrator should be verified by means of other evidence. In the assessment of the evidential value of such testimony, extreme caution is advised.

Słowa kluczowe

PL

mały świadek koronny; prawdziwe wyjaśnienia; nadzwyczajne złagodzenie kary

EN

key witness in sua causa; true explanations; extraordinary mitigation of penalty

• Wydawca: Szkoła Główna Służby Pożarniczej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej
• Rocznik: 2019
• Tom: Nr 70 (tom 2)
• Strony: 133--155
• Opis fizyczny: Bibliogr. 65 poz.

Twórcy

autor

Świątkowski Marcin

Bibliografia

• [1] Bojańczyk A., Opinia prawna na temat projektowanych zmian w Kodeksie karnym dotyczących instytucji tzw. małego świadka koronnego (projektowany art. 60a, art. 61 k.k.), środka probacyjnego warunkowego umorzenia postępowania karnego (art. 66−68 k.k.) i przestępstw przeciwko wymiarowi sprawiedliwości [w:] Kodeks karny – projekt nowelizacji, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2007, nr 5.
• [2] Bossowski J. J., Ewolucja postępowania dowodowego w procesie karnym. Od pojedynku sądowego i Sądów Bożych do psychologicznej oceny zeznań i dowodów rzeczowych, Księgarnia Uniwersytecka Fiszer i Majewski, Poznań 1924.
• [3] Budyń-Kulik M., Kodeks karny. Komentarz, red. M. Mozgawa, Wolters Kluwer Polska, wydanie czwarte, Warszawa 2012.
• [4] Ćwiąkalski Z., Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Komentarz, red. A. Zoll, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2007.
• [5] Ćwiąkalski Z., System Prawa Karnego, Tom 5, Nauka o karze. Sądowy Wymiar kary, red. T. Kaczmarek, C.H. Beck, Instytut Nauk Prawnych PAN, Warszawa 2015.
• [6] Filipkowski W., Przestępczość zorganizowana – ujęcie prawne i kryminologiczne, „Prokuratura i Prawo” 2006, nr 12.
• [7] Gaberle A., Dowody w sądowym procesie karnym, Teoria i praktyka, Wolters Kluwer Polska, wydanie drugie, Warszawa 2010.
• [8] Gabriel-Węglowski M., Ustawa o świadku koronnym. Komentarz. Zarys instytucji w Europie, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2011.
• [9] Gierowski J. K., Jaśkiewicz-Obydzińska T., Najda M., Psychologia w postępowaniu karnym, Lexis Nexis, wydanie drugie, Warszawa 2010.
• [10] Gruza E., Ocena wiarygodności zeznań świadków w procesie karnym. Problematyka kryminalistyczna, Kantor Wydawniczy Zakamycze, Kraków 2003.
• [11] Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego oraz ustaw o świadku koronnym. Komentarz, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2008.
• [12] Hofmański P., Kodeks karny. Komentarz, red. O. Górniok, Lexis Nexis, Warszawa 2006.
• [13] Hofmański P., Zabłocki S., Elementy metodyki pracy sędziego w sprawach karnych, Wolters Kluwer Polska/Kantor Wydawniczy Zakamycze, Kraków 2006.
• [14] Kamiński C., „Mały świadek koronny” (art. 60 § 3 k.k.) [w:] Przestępczość zorganizowana. Świadek koronny. Terroryzm w ujęciu praktycznym, red. E. Pływaczewski, Wolters Kluwer Polska, Kraków 2005.
• [15] Kolasiński B., Glosa do uchwały SN z 25 lutego 1999 r., sygn. I KZP 38/98;
• [16] Konarska-Wrzosek V., Prawo i postępowanie karne skarbowe, V. Konarska-Wrzosek, T. Oczkowski, J. Skorupka, Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., Warszawa 2010;
• [17] Konarska-Wrzosek V., Kodeks karny komentarz, red. R. A. Stefański, C.H. Beck, wydanie drugie, Warszawa 2015.
• [18] Konarska-Wrzosek V., Kodeks karny komentarz, red. R. A. Stefański, C.H. Beck, wydanie czwarte, Warszawa 2018, dostęp: Legalis.
• [19] Konarska-Wrzosek V., Kodeks karny skarbowy. Komentarz, red. I. Zgoliński, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2018.
• [20] Kowalewska-Borys E., Świadek koronny w ujęciu dogmatycznym, Kantor Wydawniczy Zakamycze, Kraków 2004.
• [21] Kulesza J., Glosa do uchwały SN z 25 lutego 1999 r., sygn. I KZP 38/98, s. 491.
• [22] Kuźma M., Prawnokarne aspekty instytucji świadka koronnego in sua causa oraz in altera causa (art. 60 § 3−4 i art. 61 k.k.), Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego, red. L. Bogunia, t. XVIII, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2005.
• [23] Laszczak B., Werbalne i niewerbalne metody oceny wiarygodności zeznań i wyjaśnień, „Kwartalnik Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury” 2015, zeszyt 3(19).
• [24] Łabuda G., Kodeks karny skarbowy. Komentarz Lex, P. Kardas, G. Łabuda, T. Razowski, Wolters Kluwer Polska, wydanie drugie, Warszawa 2012.
• [25] Łabuda G., Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, red. J. Giezek, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2007.
• [26] Muras Z., Wyjaśnienia oskarżonego w procesie karnym i prawie karnym materialnym. Komentarz, C.H. Beck, wydanie drugie, Warszawa 2010.
• [27] Nowe kodeksy karne – z 1997 r. z uzasadnieniami, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1997.
• [28] Paśkiewicz J. K., Świadek koronny in sua causa oraz in altera causa (art. 60 § 3−4 i art. 61 k.k.), „Prokuratura i Prawo” 2001, nr 12.
• [29] Sakowicz A., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, (red. A. Sakowicz), C.H. Beck, wydanie ósme, Warszawa 2018.
• [30] Samborski E., (aktualizacja Wojciech Kotowski), Zarys metodyki pracy sędziego w sprawach karnych, Lexis Nexis, Warszawa 2013.
• [31] Sienkiewicz Z., Kodeks karny komentarz, tom II (art. 32−116), M. Kalitowski, Z. Sienkiewicz, J. Szumski, L. Tyszkiewicz, A. Wąsek, Arche, Gdańsk 1999.
• [32] Surkont M., Szczególne podstawy i sposób łagodzenia kary z art. 60 § 3−5 i art. 61 k.k., „Przegląd Sądowy” 1999, nr 11−12.
• [33] Raglewski J., Model nadzwyczajnego złagodzenia kary w polskim systemie prawa karnego (Analiza dogmatyczna w ujęciu materialnoprawnym), Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2008.
• [34] Wojciechowski J., Nadzwyczajne złagodzenie kary jako premia za pomoc organom ścigania [w:] Rozważania o prawie karnym. Księga pamiątkowa z okazji siedemdziesięciolecia urodzin Profesora Aleksandra Ratajczaka, red. A. Szwarc, Wydawnictwa Poznańskie, Poznań 1999
• [35] Ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1600).
• [36] Ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz.U. z 2018 r. nr 1987).
• [37] Ustawa z 25 czerwca 1997r. o świadku koronnym (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1197).
• [38] Ustawa z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2018 r. nr 1958).
• [39] Ustawa z 28 listopada 2014 r. o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka (Dz.U. z 2015 r. poz. 21).
• [40] Uchwała 7 sędziów z 29 października 2004 r., sygn. akt I KZP 24/04, OSNKW 2004, z. 10, poz. 92.
• [41] Postanowienie SN z 25 lutego 1999 r., sygn. akt I KZP 38/98., OSNKW 1999/3- 4/12, LEX nr 35091.
• [43] Postanowienie SN − Izba Karna z 20 listopada 20013 r., sygn. akt II KK 184/13, opubl. OSNWKW 2014/3/28.
• [44] Postanowienie SN z 20 września 2002 r., sygn. akt V KKN 174/01, Lex nr 56082. [44] Postanowienie SN − Izba Karna z 20 listopada 2013 r., sygn. akt II KK 184/13, opubl. OSNWKW 2014/3/28.
• [45] Postanowienie SN z 8 stycznia 2003 r., sygn. akt III KKN 450/00, Lex nr 74373.
• [46] Postanowienie SN − Izba Karna z 26 listopada 2018 r., sygn. akt II KO 54/18, Lex nr 2577375.
• [47] Wyrok SA w Gdańsku z dnia 19 listopada 2013 r., sygn. akt II AKa 321/13, Lex nr 1403698.
• [48] Wyrok SN z 14 stycznia 2004 r., sygn. akt III KK 222/03, OSN SK 2004, Nr 1 poz. 97.
• [49] Wyrok SN z 8 lipca 1968 r., sygn. akt III KR 190/67, OSNPG 1969, Nr 2, poz. 29.
• [50] Wyrok SN z 2 lutego 2016 r., sygn. akt V KK 283/15, Lex nr 1991146.
• [51] Wyrok SA w Krakowie z 26 kwietnia 2006 r., sygn. akt II AKa 59/06, Lex nr 188879.
• [52] Wyrok SA w Katowicach z 12 kwietnia 2000 r., sygn. akt II AKa 64/00, „Prokuratura i Prawo” 2000, nr 11 – dodatek „Orzecznictwo”, poz. 19.
• [53] Wyrok SA w Lublinie z 29 kwietnia 2014 r., sygn. akt II AKa 2/14, Lex nr 1488652.
• [54] Wyrok SA w Warszawie z 13 grudnia 1999 r., sygn. akt II AKa 326/99 , OSA 2000, nr 9, poz. 67.
• [55] Wyrok SA w Lublinie z 13 września 2004 r., sygn. akt II AKa 160/04, Lex nr 148550.
• [56] Wyrok SA w Krakowie z 24 maja 2005 r., sygn. akt II AKa 90/05, Lex nr 158569.
• [57] Wyrok SA w Krakowie z 3 kwietnia 2014 r., sygn. akt II AKa 27/14, Lex nr 1540474.
• [58] Wyrok SA w Warszawie z 23 grudnia 2014 r., sygn. akt II AKa 436/14, Lex nr 1649318.
• [59] Wyrok SA w Warszawie z 11 października 2012 r., sygn. akt II AKa 253/12, Lex nr 1238280.
• [60] Wyrok SA w Łodzi z 18grudnia 2014 r., sygn. akt. II AKa 274/14, Lex nr 1661224.
• [61] Wyrok SA w Łodzi z 28 lutego 2001 r., sygn. akt II AKa 240/00, Lex nr 52309.
• [62] Wyrok SA w Warszawie z 12 lipca 2013 r. sygn. akt II AKa 229/13, Lex nr 1356709.
• [63] Wyrok SA w Krakowie z 4 lutego 2014 r., sygn. akt II AKa 148/13, Lex nr 1455564.
• [64] Wyrok SA w Krakowie z 14 listopada 2009 r., sygn. akt II AKa 117/09, Lex nr 590579.
• [65] Wyrok SA we Wrocławiu z 6 kwietnia 2018 r., sygn. akt II AKa 48/18, Lex nr 2501268.
• [66] Wyrok SA w Krakowie z 14 listopada 2009 r., sygn. akt II AKa 117/09, Lex nr 590579. [67] Wyrok SA w Krakowie z 14 listopada 2009 r., sygn. akt II AKa 117/09, Lex nr 590579.

Uwagi

PL

W bibliografii brak poz. 42 Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).