Zmiany na rynku kruszyw naturalnych żwirowo-piaskowych w północno-wschodniej Polsce w latach 2005-2012

• Autorzy: Guzik K. , Szlugaj J.

Warianty tytułu

EN

The changes in the natural sand and gravel aggregates market of the northeastern Poland in the years 2005-2012

• Konferencja: XXIII Konferencja z cyklu: Aktualia i perspektywy gospodarki surowcami mineralnymi : Zakopane, 6–8 listopada 2013
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł prezentuje szczegółowe informacje na temat rynku kruszyw żwirowo-piaskowych północno-wschodniej Polski, obejmującej w prezentowanym ujęciu obszar trzech województw, tj.: podlaskiego, warmińsko-mazurskiego oraz mazowieckiego. Dla każdego z nich przedstawiono rozwój wydobycia i produkcji kruszyw naturalnych żwirowo-piaskowych w latach 2005-2012. Przeanalizowano zmiany bazy zasobowej oraz wskazano największe dotychczas niezagospodarowane złoża kruszyw. Na podstawie danych wielkości wydobycia oraz zasobów przemysłowych oceniono okres wystarczalności zasobów, zwracając uwagę na znaczny wzrost stopnia zagospodarowania zasobów bilansowych. W dalszej części artykułu przedstawiono informacje na temat głównych producentów wraz z asortymentem ich produkcji. Wskazano główne kierunki użytkowania kruszyw, a ponadto oceniono poziom zapotrzebowania na żwiry, mieszanki oraz pospółki w poszczególnych województwach. Rozpatrywane województwa dostarczają łącznie około 20-30% krajowego wydobycia kruszyw naturalnych żwirowo-piaskowych. Ostatnie lata były okresem dynamicznego wzrostu zapotrzebowania na produkowane w regionie piaski i żwiry w związku z realizacją inwestycji w ramach przygotowań do Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej oraz Programu Budowy Dróg na lata 2011-2015. Ilość pozyskiwanej kopaliny w ciągu zaledwie trzech lat, tj. 2009-2011, uległa podwojeniu i osiągnęła najwyższy w historii poziom 69 mln t, z ograniczeniem do 43 mln t w 2012 r. Największe wydobycie kruszyw wykazywało województwo mazowieckie (29 mln t w 2011 roku), gdzie pozyskiwane były w przewadze piaski i pospółki. Niedobór wysokiej jakości kruszyw klasyfikowanych uzupełniany był dostawami z województwa podlaskiego oraz warmińsko-mazurskiego. Wymienione województwa wykazują znaczne nadwyżki produkcji żwirów w stosunku do własnych potrzeb. Rozwój wydobycia kruszyw w rozpatrywanym obszarze kraju przyczynił się do zagospodarowania znacznej części dotychczas nieeksploatowanych złóż. Spowodowało to znaczne wydłużenie wystarczalności statycznej zasobów, jednak potencjał zasobowy dotychczas nieeksploatowanych dużych złóż uległ znacznemu ograniczeniu, a największe spadki miały miejsce w województwie podlaskim.

EN

The paper presents detailed information about the sand and gravel aggregates market in the three voivodeships of NE Poland (i.e. Masovian, Podlaskie and Warmian-Masurian Voivodeship). The main tendencies of aggregates extraction and production have been presented in the years of 2005-2012. The changes in reserve base of aggregates has been analysed, and the biggest undeveloped deposits in the region has been indicated. Basing on the data concerning the volume of extraction and reserves, the period of reserves sufficiency has been determined. Moreover, the considerable increase of the management degree of the resources has been pointed out. In the following part of the paper the major producers of aggregates have been identified and the range of manufactured products has been characterized. The main directions of aggregates consumption has been analysed, and the level of demand for gravel, as well as for classified and non-classified mixes has been evaluated. North-eastern Poland provides ca. 20-30% of the volume of domestic sand and gravel extraction. The recent years could be described as the period of dynamic increase in demand for produced in the region sand and gravels. It has been result infrastructure development connected with preparation to UEFA European Championship and realization of Programme of motorways and expressway construction 2011-2015, partly financed by European Funds. The amount of extracted raw-material during the period of 2009-2011 has been doubled, and rose to 69 million ton, with reduction to 43 million ton in 2012. The biggest extraction was recorded in the Masovian Voivodeship, where mainly sand and mixes are produced. The deficit of classified aggregates was covered by supplies from Podlaskie and Warmian-Masurian Voivodeships, where considerable surplus in gravel production is noted. The increase of sand and gravel extraction in NE Poland resulted in the further development of deposits, causing the significant extension of reserves sufficiency. In the consequence the reserve base potential of unexploited the biggest deposits has been diminished, particularly in Podlaskie Voivodeship.

Słowa kluczowe

PL

kruszywa naturalne piaskowo-żwirowe; północno-wschodnia Polska; zasoby kruszyw; wydobycie kruszyw; zastosowanie kruszyw

EN

natural sand and gravel aggregates; NE Poland; aggregates resources; aggregates extraction; aggregates utilization

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 85
• Strony: 105--120
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Guzik K.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

autor

Szlugaj J.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

Bibliografia

• 1. Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce. Stan na dzień 31.12. 2012. Wyd. PIG-PIB, Warszawa, 2013 (oraz edycje wcześniejsze).
• 2. Galos K., (red.), Guzik K., Szlugaj J., Kot-Niewiadomska A., Kamyk J., 2013 — Scenariusze zagospodarowania i wykorzystania surowców skalnych w województwie warmińsko-mazurskim. Wyd. Poltegor-Instytut, Wrocław (w druku).
• 3. Guzik K., Szlugaj J., 2012a — Baza zasobowa kruszyw naturalnych żwirowo-piaskowych północno-wschodniej Polski wobec planowanych inwestycji drogowych. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej nr 134, s. 105-120.
• 4. Guzik K., Szlugaj J., 2012b — Kruszywa naturalne żwirowo-piaskowe w północno-wschodniej Polsce. Zeszyty Naukowe IGSMiE PAN nr 83, s. 19-35.
• 5. Guzik K. (red.), Galos K., Szlugaj J., Kot-Niewiadomska A., Kamyk J., 2013 - Scenariusze zagospodarowania i wykorzystania surowców skalnych w województwie podlaskim. Wyd. Poltcgor-Instytut, Wrocław (w druku).
• 6. Kozioł W., Galos K. (red.), 2013 — Scenariusze zapotrzebowania na kruszywo naturalne w Polsce i w poszczególnych jej regionach. Wyd. Poltegor-Instytut, Wrocław (w druku).
• 7. Minerals Yearbook of Poland 2012. Praca pod redakcją T. Smakowskicgo, R. Neya i K. Galosa. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków 2013 (w druku) oraz wydania wcześniejsze.
• 8. Objaśnienia do wybranych arkuszy Mapy Geośrodowiskowej Polski w skali 1:50 000. PIG Warszawa.
• 9. Szlugaj J. (red.), Galos K., Guzik K., Kot-Niewiadomska A., Kamyk J., 2013 — Scenariusze zagospodarowania i wykorzystania surowców skalnych w województwie mazowieckim. Wyd. Poltegor-Instytut, Wrocław (w druku).