Studia nad kształtem jarosławskiej kamienicy przyrynkowej

• Autorzy: Sokołowska M.

Warianty tytułu

EN

Studies on a shape of tenement house on the market in Jarosław

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Artykuł w przybliża problematykę pochodzenia, rozwoju oraz przekształceń przyrynkowej zabudowy mieszczańskiej miasta Jarosławia, prowadzącej do powstania jarosławskiej kamienicy wiatowej – zajmującej osobne miejsce w typologii kamienic środkowoeuropejskich. Podjęto próbę scharakteryzowania głównych cech tego typu zabudowy, jak również próbę wskazania podstawowej jednostki mierniczej użytej podczas akcji lokacyjnej w 1375 roku.

EN

This article synthesizes the issues of origin, development and transformations of the bourgeois houses on the market of Yaroslaw, resulting in the appearance of another form of tenement house with the inner courtyard – holding a separate place in the typology of Central European tenement houses. An attempt was made to characterize the main features of this type of building, as well as an attempt to indicate the basic unit of measurement used at the time when the city was located.

Słowa kluczowe

PL

Jarosław; kamienica mieszczańska; XVII w.; kamienica wiatowa; zabudowa mieszczańska

EN

17th century; tenement house; bourgeois housing; Yaroslaw; inner courtyard

• Wydawca: Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie ; Politechnika Krakowska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 45
• Strony: 541--556
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., rys., zdj.

Twórcy

autor

Sokołowska M.

Bibliografia

• 1. Arszyński M., 1966, Uwagi nad stanem i potrzebami badań kamienic mieszczańskich w Polsce, w: Zeszyty Naukowe UMK Toruń, Nauki humanistyczno-społeczne, z.16 Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, I, s.25-50.
• 2. Berdecka A., 1982, Lokacje i zagospodarowanie miast kró- lewskich w Małopolsce za Kazimierza Wielkiego (1333- 1370), Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź.
• 3. Borowiejska-Birkenmajer M., 1976, Jarosław. Główne przemiany urbanistyczne do końca wieku XV, w: RSMJ, T.IX, s.14-37.
• 4. Borowiejska-Birkenmajer M. i in.,1977, Jarosław Studium Historyczno-Urbanistyczne, Ulica Grodzka-Ulica Trybunalska, Jarosław (praca niepublikowana – maszynopis dostępny w archium WKZ Rzeszów).
• 5. Borowiejska-Birkenmajer M., Gottfried K., Zagrodzki T., 1954, Studium historyczno-urbanistyczne do zagospodarowania przestrzennego miasta Jarosławia, Jarosław (praca niepublikowana, PP PKZ o/Jarosław –maszynopis dostępny w MKO oraz WKZ Rzeszów).
• 6. Budzisz W., 1971, Z mroków starego grodu, w: RSMJ, T.VIII.
• 7. Constable O.R., 2003, Housing the Stranger in the Mediterranean World. Lodging, Trade, and Travel in Late Antiquity and the Middle Ages, Cambridge.
• 8. Dayczak M., 1956, Kamienica mieszczańska w Jarosławiu, w: Biuletyn Historii Sztuki Nr 1, Rok XVIII, Warszawa.
• 9. Dayczak-Domanasiewicz M., 1968, Zabytkowe budownictwo mieszkaniowe w Jarosławiu, w: RSMJ, T.VII, s.37-48.
• 10. Dayczak-Domanasiewicz M., 2004, Zabudowa mieszczańska na tle rozwoju przestrzennego Jarosławia, w: RSMJ, T.XV, s.123-135.
• 11. Dybek E., 2004, Lokacje na prawie niemieckim w ziemi przemyskiej w latach 1345-1434, Lublin.
• 12. Gottfried K., 1958, Monografia miasta Jarosławia (praca niepublikowana, maszynopis dostępny w: AP Przemyśl oraz MKO).
• 13. Gosztyła M., Sokołowska M., 2008, Preliminarium do badań nad typologią kamienicy jarosławskiej, w: Wiadomości Konserwatorskie 24/2008, s.56-66.
• 14. Iłowski H., 1979, Problematyka konserwatorska jarosławskich kamienic mieszczańskich na przykładzie kamienic Rynek 4, Grodzka 3 i Rynek 18, Toruń (praca magisterska napisana na Wydziale Sztuki Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu; praca niepublikowana – maszynopis w posiadaniu Archiwum Instytutu Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa UMK w Toruniu).
• 15. Krasnowolski B., 2004, Lokacyjne układy urbanistyczne na obszarze Ziemi Krakowskiej w XIII i XIV wieku, cz. I-II, Kraków.
• 16. Krochmal J., 1991, Przywilej lokacyjny miasta Jarosławia z 1375 roku, Przemyśl.
• 17. Kunysz A.,1961, Jarosław w pradziejach i wczesnym średniowieczu, w: RSMJ T.II, s.17-26.
• 18. Kuraś St., 1971, Przywileje prawa niemieckiego miast i wsi małopolskich XIV-XV wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.
• 19. Kus J., 1995, Przywilej lokacyjny miasta Jarosławia z 1375 roku, Jarosław.
• 20. Kus J., 1982, W sprawie lokacji Jarosławia Polemiki i Dyskusje. Studia Historyczne R. 25, s.325-331.
• 21. Łuszczkiewicz W., 1888, Sprawozdania Komisji Historii Sztuki Tom III, s V, referat z dn. 3 III 1887 (s.67-69) – dostęp internetowy: Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa.
• 22. Makara J., 1936, Dzieje parafii jarosławskiej, Jarosław.
• 23. Malczewski J., 2006, Miasta między Wisłoką a Sanem do początku XVI wieku, wyd. ProCarpathia, Rzeszów.
• 24. Pieńczewska J., 1978, Wiata w nowożytnej kamienicy na Śląsku (rozprawa doktorska wykonana w Instytucie Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Wrocławskiej, praca niepublikowama – maszynopis dostępny w Bibliotece Politechniki Wrocławskiej).
• 25. Stamm E.,1935, Miary długości w dawnej Polsce, Warszawa, s.20-23.
• 26. Wagner A., 1929, Handel miasta Jarosławia, Lwów.
• 27. Witwicki M., 1956, Studium Historyczno-Urbanistyczne do szczegółowego planu zagospodarowania przestrzennego dzielnicy staromiejskiej w Jarosławiu, Warszawa, Politechnika Warszawska, Zakład Architektury Polskiej (mps MKO).
• 28. Zubrzycki J.S., 1903, Miasto Jarosław i jego zabytki, Komisja Historyi Sztuki Akademii Umiejętności, Kraków.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).