Analiza tendencji zmian stanu fizykochemicznego wód rzeki Głównej

• Autorzy: Jaskuła J. , Sojka M. , Wicher-Dysarz J.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/60040

Warianty tytułu

EN

Analysis of trends changes in physicochemical state of the Główna river

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki analizy zmian stanu fizykochemicznego wód rzeki Głównej w profilu Poznań w latach 1996–2009. Stan fizykochemiczny wód scharakteryzowano na podstawie 11 parametrów: tlenu rozpuszczonego (O₂), BZT₅, przewodności w 20 °C (μS), substancji rozpuszczonych (mg), odczynu (pH), azotu amonowego (N_NH4), azotu Kjeldahla (NI), azotu azotanowego (N_NO3), azotu ogólnego (N^II), fosforanów (PO₄) oraz fosforu ogólnego (P). Analizę stanu fizykochemicznego wód przeprowadzono na tle zmian użytkowania gruntów, gospodarki wodno-ściekowej oraz warunków hydrometeorologicznych. Wody rzeki Głównej w latach 1996–2009 charakteryzowały się stanem poniżej dobrego. Decydowały o tym podwyższone wartościami BZT₅ i fosforu ogólnego oraz wysokie wartości azotu Kjeldahla i fosforanów. Przeprowadzona analiza wykazała, że w latach 1996–2009 obserwowano wzrost odczynu wody oraz spadek stężeń azotu amonowego i zawartości substancji rozpuszczonych. Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w gminach położonych na terenie zlewni nie wpłynęło istotnie na poprawę stanu fizykochemicznego wód rzeki Głównej.

EN

The paper presents the analysis of results of trend changes in physicochemical state of the Główna river in Poznan in the years 1996–2009. Physicochemical state was characterized by 11 parameters: dissolved oxygen (O₂), BOD₅, conductivity (μS), dissolved substances (mg), pH, ammonia nitrogen (N_NH4), Kjeldahl nitrogen (N^I), nitrate nitrogen (NNO3), total nitrogen (NII), phosphates (PO4) and total phosphorus (P). The results were analyzed with respect to changes in land use, water and wastewater management and hydrometeorological conditions. Due to high concentrations of Kjeldahl nitrogen and phosphates, elevated concentrations of BOD5 and total phosphorus, physicochemical state of the Główna river was less than good. The results of the analysis proved that pH was increased, concentration of ammonia nitrogen and contents of dissolved substances was decreased. Organization of water and wastewater management in communes located in the analyzed catchment has not significantly influenced the physicochemical state of waters of the Główna river.

Słowa kluczowe

PL

jakość wody; rzeka nizinna; parametry fizykochemiczne

EN

water quality; lowland river; physicochemical parameters

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2015
• Tom: Nr 44
• Strony: 154--161
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Jaskuła J.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Wydział Melioracji i Inżynierii Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań

autor

Sojka M.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Wydział Melioracji i Inżynierii Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań

autor

Wicher-Dysarz J.

• Katedra Inżynierii Wodnej i Sanitarnej, Wydział Melioracji i Inżynierii Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań

Bibliografia

• 1. Dąbrowska J. 2008. Ocena zawartości związków azotu i fosforu w wodach rzeki Trzemny. Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich, PAN Oddział w Krakowie, 7, 57–68.
• 2. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Europy 2000/60/EC z dnia 23 października 2000 roku, ustalająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej.
• 3. Gałczyńska M., Gamrat R., Pacewicz K. 2011. Influence of different uses of the environment on chemical and physical features of small water ponds. Pol. J. Environ. Stud, 20(4), 885–894.
• 4. Baza danych lokalnych,GUS. www.stat.gov.pl/bdl
• 5. Kanclerz J., Murat-Błażejewska S., Sojka M., Przybył A. 2010. Zmiany jakości wody i struktury ichtiofauny rzeki nizinnej w latach 2000–2009. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 9.
• 6. Kondracki J. 2002. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• 7. Kowalik, T., Kanownik, W., Bogdał, A.,Policht-Latawiec, A. 2015. Wpływ zmian użytkowania zlewni wyżynnej na kształtowanie jakości wody powierzchniowej. Rocznik Ochrona Środowiska, 16(1).
• 8. Miatkowski Z., Smarzyńska K. 2014. Dynamika zmian stężenia związków azotu w wodach górnej Zgłowiączki w latach 1990-2011. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. 3(47), 99–111.
• 9. Policht-Latawiec A., Kanownik W., Łukasik, D. 2013. Wpływ zanieczyszczeń punktowych na jakość wody rzeki San. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 1(4).
• 10. Pulikowski K., Małecka I., Małecki Z., Moszinskij V. 2013. Ochrona zasobów wodnych przed zanieczyszczeniem azotanami pochodzenia rolniczego. Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska, 8-9, 7–18.
• 11. Rauba M. 2009. Zawartość związków azotu I fosforu w wodach gruntowych zlewni użytkowanej rolniczo na przykładzie zlewni rzeki Śliny. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, 40, 505–512.
• 12. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 października 2014 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych
• 13. Shrestha S., Kazama F. 2007. Assessment of surface water quality using multivariate statistical techniques: A case study of the Fuji river basin, Japan. Environmental Modelling & Software, 22(4), 464–475.
• 14. Simeonova P., Simeonov V., Andreev G. 2003. Water quality study of the Struma river basin, Bulgaria (1989–1998). Cent. Eur. J. Chem., 1(2), 121–136.
• 15. Sojka M., Murat-Błażejewska S. 2010. Wykorzystanie wielowymiarowych metod statystycznych do określenia jakości wody. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 548, cz. II, 513–524.
• 16. Raport o stanie Środowiska w Wielkopolsce 1996– 2009. WIOŚ Biblioteka Monitoringu Środowiska.
• 17. Żurek A. 2009. Ocena poziomu wymycia azotanów do wód podziemnych na podstawie badań w małych zlewniach rolniczych. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 436, 589