Geobotanical conditions of habitats occupied by Phalaria arundinaceae caricetosum gracilis community in the middle Warta valley (Central Poland)

• Autorzy: Gajewski P. , Grzelak M. , Kaczmarek Z. , Owczarzak W. , Tylman O. , Runowski S.

Warianty tytułu

PL

Warunki geobotaniczne siedlisk zajmowanych przez zbiorowisko Phalaria arundinaceae caricetosum gracilis w dolinie środkowej Warty (Środkowa Polska)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper provides an assessment of habitat conditions of Phalaridetum arundinaceae caricetosum gracilis subassociation. Phytosociological research was conducted in a vegetation season of 2017 in the middle Warta, near Poznań, in the area with varied moisture and trophic conditions. Variety of flora, a botanical structure and a phytosociological one were assessed. Three soil opencasts were done within the area. Such properties as reaction, the content of total carbon and nitrogen, texture, soil density and its particle density, porosity, maximal hygroscopic capacity, water bond potentials of soil, readily and total available water were marked. In an investigated area, a subassociation of Phalaridetum arundinaceae caricetosum gracilis usually formed degraded barren. The crop as well as an economic value of species in the habitat were low. A systematic affiliation of syngenetic groups in an association of Phalaridetum arundinaceae and a subassociation of Phalaridetum arundinaceae caricetosum gracilis in the valley of Warta river was strongly connected with a percentage share of species which formed a variant of reed cane. In the researched area, Murshic soils in various in stages of mucking were a dominant soil habitat of a subassociation Phalaria arundinaceae caricetosum gracilis. In these soils, a peat-forming process had been stopped and replaced with decession of organic matter. A change of a soil-forming process was probably a result of a natural lowering of soil-ground water level, which had been triggered by an unfavorable water balance.

PL

W pracy przedstawiono ocenę warunków siedliskowych podzespołu Phalaridetum arundinaceae caricetosum gracilis. Badania fitosocjologiczne przeprowadzono w sezonie wegetacyjnym 2017 w dolinie środkowej Warty w okolicach Poznania, na obszarze o zróżnicowanych warunkach wilgotnościowych i troficznych. Oceniono różnorodność szaty roślinnej, strukturę botaniczną i fitosocjologiczną. Na badanym terenie podzespół Phalaridetum arundinaceae caricetosum gracilis tworzył zazwyczaj zdegradowane nieużytki. Cechowały go niskie plony, a także mała wartość gospodarcza gatunków tworzących to zbiorowisko. Przynależność systematyczna grup syngenetycznych w zespole Phalaridetum arundinaceae i podzespole Phalaridetum arundinaceae caricetosum gracilis w dolinie Warty była ściśle powiązana z procentowym udziałem gatunków tworzących wariant szuwaru mozgowego. Na badanym terenie dominującym siedliskiem glebowym podzespołu Phalaria arundinaceae caricetosum gracilis były gleby torfowo-murszowe, wykazujące różne stadia zmurszenia. W glebach tych proces torfotwórczy został przerwany i zastąpiony decesją materii organicznej. Zmiana procesu glebotwórczego była przypuszczalnie wynikiem naturalnego obniżenia się poziomu zwierciadła wody glebowo-gruntowej, co spowodowane było prawdopodobnie niekorzystnym bilansem wodnym.

Słowa kluczowe

EN

reed canary grass meadows; nature evaluation; analysis of flora

PL

łąki mozgowe; waloryzacja przyrodnicza; analiza flory

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 63, nr 2
• Strony: 57--62
• Opis fizyczny: Bibliogr. 52 poz., tab.

Twórcy

autor

Gajewski P.

• Poznań University of Life Science, Department of Soil Science and Land Protection, ul. Szydłowska 50, 60-656, Poznań, Poland

autor

Grzelak M.

• Poznań University of Life Science, Department of Grassland Science and Enviromental Landscape, ul. Dojazd 11, 60-627, Poznań. Poland

autor

Kaczmarek Z.

• Poznań University of Life Science, Department of Soil Science and Land Protection, ul. Szydłowska 50, 60-656, Poznań, Poland

autor

Owczarzak W.

• Poznań University of Life Science, Department of Soil Science and Land Protection, ul. Szydłowska 50, 60-656, Poznań, Poland

autor

Tylman O.

• Poznań University of Life Science, Department of Soil Science and Land Protection, ul. Szydłowska 50, 60-656, Poznań, Poland

autor

Runowski S.

• Poznań University of Life Science, Institute of Zoology, Department of Inland Fisheries and Aquaculture, ul. Wojska Polskiego 71C 60-625 Poznań, Poland

Bibliografia

• [1] Bator I.: Stan obecny i przemiany zbiorowisk łąkowych okolic Mogilan (Pogórze Wielickie) w okresie 40 lat. Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica, 2005, Suppl. 7.
• [2] Berglund Ö., Berglund K.: Influence of water table level and soil properties on emission of greenhouse gases from cultivated peat soil. Soil Biology and Biochemistry, 2011, 43, 923-931.
• [3] Brandyk T., Gnatowski T., Oleszczuk L., Szatyłowicz J., Szejba D.: Postęp w badaniach właściwości fizycznych gleb torfowo-murszowych. [W:] Torfowiska i mokradła. Wyd. SGGW, Warszawa, 2007, 91-100.
• [4] Braun-Blanquet J.: Pflanzensoziologie. Wien: Springer Verl., 1954.
• [5] Caron J., Price J.S., Rochefort L.: Physical properties of organic soil: adapting mineral soil concepts to horticultural growing media and histosol characterization. Vadose Zone J., 2015, 14.
• [6] Clark J.M., Chapman P.J., Adamson J.K., Lane S.N.: Influence of drought-induced acidification on the mobility of dissolved organic carbon in peat soils. Global Change Biol., 2005, 11, 791-809.
• [7] Denisiuk M.: Ochrona szaty roślinnej w aktualnej strukturze rezerwatów przyrody w Polsce. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody, 2008, 3, 27, 107-133.
• [8] Eimers M.C., Dillon P.J., Schiff S.L.: The effects of drying and re-wetting and increased temperature on sulphate release from upland and wetland material. Soil Biology and Biochemistry, 2003, 35, 1663-1673.
• [9] Ewing J.M., Vepraskas M.J., Broome S.W., White J.G.: Changes in wetland soil morphological and chemical properties after 15, 20, and 30 years of agricultural production. Geoderma, 2012, 179-180, 73-80.
• [10] Gajewski P., Grzelak M., Kaczmarek Z.: The influence of habitat conditions on the development and floral diversity of grass communities. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 2014, 58, 3, 45-49.
• [11] Gajewski P., Grzelak M, Kaczmarek Z., Glina B., Owczarzak W., Tylman O., Knioła A., Murawski M.: Formation of floristic diversity of community of Eleocharitetum Palustris Šennikov 1919 association according to habitat conditions. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 2017, 62, 93-97.
• [12] Gajewski P., Jakubus M., Kaczmarek Z.: Właściwości fizyczne i wodne gleb hydrogenicznych w sąsiedztwie uruchamianej odkrywki węgla brunatnego „Tomisławice”. Rocz. Glebozn., 2011, 62, 2, 86-94.
• [13] Gamrat R., Kochanowska R., Niedźwiecki E.: Zróżnicowanie warunków siedliskowych i zbiorowisk roślinnych w dolinie Iny w okolicy Sowna. Cz. III. Zróżnicowanie zbiorowisk łąkowych na tle warunków glebowych. Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie, 2010, 10, 1(29), 157-165.
• [14] Gawlik J., Szajda J.: Evaluation of changes in soil conditions on peatlands of the Lublin Polesie due to drainage. Acta Agrophys, 2002, 67, 67-76.
• [15] Gebhardt S., Fleige H., Horn R.: Anisotropic shrinkage of mineral and organic soils and its impact on soil hydraulic properties. Soil Till. Res., 2012, 125, 96-104.
• [16] Giedrojc B.: Właściwości chemiczne i fizyczne niektórych gleb organicznych w dolinie rzeki Średzianki na Dolnym Śląsku. Roczn. Glebozn., 1985, 36, 3, 51-65.
• [17] Gotkiewicz J., Piaścik H., Smołucha J.: Ocena zasobów gleb mineralnych i hydrogenicznych Pojezierza Mazurskiego w aspekcie ich użytkowania i ochrony. Woda Środowisko Obszary Wiejskie, 2004, 4, 2a, (11), 395-408.
• [18] Grootjans A., Wołejko L.: Consevation of wetlands in Polish agricultural landscapes. Ochrona mokradeł w rolniczych krajobrazach Polski. Wyd. Klub Przyrodników, Świebodzin, 2007.
• [19] Grover S.P.P., Baldock J.A.: The link between peat hydrology and decomposition: beyond von Post. Journal of Hydrology, 2013, 479, 130-138.
• [20] Grynia M., Grzelak M.: Ocena aktualnego stanu wysoko plonujących łąk mozgowych w aspekcie wartości paszowej. Mat.sem., 2000, 45, 210-216.
• [21] Grzelak M.: Zróżnicowanie fitosocjologiczne szuwaru mozgowego Phalaridetum arundinaceae (Koch 1926 n.n.) Libb. 1931 na tle warunków siedliskowych w wybranych dolinach rzecznych Wielkopolski. Rocz. AR Pozn., Rozpr. Nauk., 2004, 354.
• [22] Grzelak M., Gaweł E., Janyszek M., Diatta J.B., Gajewski P.: The effect of biotope and land use on floristic variation, nature and economic value of marsh sedge rushes. Journal of Food, Agriculture & Environment, 2014, 12, 2, 1201-1204.
• [23] Grzelak M., Kaczmarek Z., Gajewski P.: Floristic and soil variability of ecological meadow communities on organic soils. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 2012, 57 (3), 142-146.
• [24] Grzelak M., Murawski M.: Waloryzacja przyrodniczoużytkowa szuwaru mozgowego w dolinie Noteci. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 2013, 58 (3), 183-188.
• [25] Hallema D.W., Périard Y., Lafond J.A., Gumiere S.J., Caron J.: Characterization of water retention curves for a series of cultivated Histosols. Vadose Zone Journal, 2015, 14.
• [26] Hewelke E., Szatylowicz J., Gnatowski T., Oleszczuk R.: Effects of soil water repellency on moisture patterns in a degraded sapric Histosol. Land Degrad. Dev., 2016, 26, 5, 955- 964.
• [27] Ilnicki P.: Torfowiska i torf. Wyd. Akademii Rolniczej im. A. Cieszkowskiego, Poznań, 2002.
• [28] IUSS Working Group WRB. World Reference Base for Soil Resources 2006. First update 2007. World Soil Resources Reports, 103. AO, 2007, Rome.
• [29] Kaczmarek Z., Grzelak M., Gaweł E., Gajewski P., Janyszek S., Glina B., Owczarzak W.: Impact of habitat conditions on the formation of foristic diversity of Glycerietum maximae Hueck 1831 COMMUNITY Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 2017, 62 (3), 163-167.
• [30] Kalisz B., Łachacz A., Glazewski R.: Transformation of some organic matter components in organic soils exposed to drainage. Turk. J. Agric. For., 2010, 34, 245-256.
• [31] Kechavarzi C., Dawson Q., Leeds-Harrison P.B.: Physical properties of low-lying agriculture peat soils in England. Geoderma, 2010, 154, 196-202.
• [32] Kiryluk A.: Wpływ 20-letniego użytkowania łąk pobagiennych na zmianę niektórych właściwości fizyczno-wodnych gleb oraz kształtowanie się zbiorowisk roślinnych. Woda Środowisko Obszary Wiejskie, 2008, 8, 1(22), 151-160.
• [33] Kiryluk A.: Proces grądowienia w pobagiennych ekosystemach łąkowych. Woda Środowisko Obszary Wiejskie, 2009, 9, 4(28), 59-69.
• [34] Kiryluk A.: Changes of the physical-waters properties of murshic endofibric histosols in the aspect of long-term investigation on the drainage object Supraśl Dolna. Journal of Ecological Engineering, 2017, 18, 5, 90-95.
• [35] Klute A.: Water retention: Laboratory methods. [In:] Methods of Soil Analysis, Part 1: Physical and Mineralogica Methods. 2nd edn. Agron. Monogr. 9 ASA and SSSA (Klute A., Editor), Madison, Wi.,1986, 635-660.
• [36] Kochanowska R.: Problemy ochrony ginących zbiorowisk łąkowych na Pomorzu Zachodnim. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 2001, 476, 409-414.
• [37] Kryszak J., Kryszak A., Klarzyńska A.: Łąki mozgowe (Phalaridetum arundinaceae) w dolinie Baryczy. Woda Środowisko Obszary Wiejskie, 2007, 7, 2a, (20), 209-218.
• [38] Lorens B.: Przemiany roślinności doliny Wieprza w Roztoczańskim Parku Narodowym. Inżynieria Ekologiczna, 2012, 29, 76-86.
• [39] Michalska-Hejduk D.: Stan obecny i kierunki zmian roślinności nieleśnej Kampinoskiego Parku Narodowego. Monographiae Botanicae, 2001, 81.
• [40] Mocek A., Drzymała S.: Geneza, analiza i klasyfikacja gleb. Wyd. UP Poznań, 2010.
• [41] Myślińska E.: Development of mucks from the weathering of peats: its importance as isolation barrier. Bull. Eng. Geol. Env., 2003, 62, 389-392.
• [42] Niedźwiecki E., Trzaskooe M., Koćmit A., Meller E.: Oddziaływanie melioracji i zmiennego natężenia pratotechniki na właściwości gleb organicznych i zbiorowiska roślinne w dolinie rzeki Iny. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 2002, 484, 409-423.
• [43] Okruszko H.: Określenie ciężaru właściwego gleb hydrogenicznych na podstawie zawartości w nich części mineralnych. Wiad. IMUZ, 1971, 10, 1, 47-54.
• [44] Okruszko H.: Zasady nawożenia gleb torfowych. Bibl. Wiad. IMUZ, 1991, 77, 87-103.
• [45] Orzechowski M., Smólczyński S., Sowiński P.: Przekształcenia antropogeniczne gleb obniżeń śródmorenowych Pojezierza Mazurskiego. Rocz. Glebozn., 2004, 40, 2, 311-320.
• [46] Owczarzak W., Mocek A., Gajewski P.: Właściwości wodne gleb organicznych Doliny Grójeckiej w sąsiedztwie projektowanej odkrywki węgla brunatnego Drzewce. Acta Agrophys., 2003, 1, 4, 711-720.
• [47] Polskie Towarzystwo Gleboznawcze. Klasyfikacja Uziarnienia Gleb i Utworów Mineralnych – PTG 2008. Rocz. Glebozn., 2009, 60, (2), 5-16.
• [48] Rząsa S., Owczarzak W., Mocek A.: Problemy odwodnieniowej degradacji gleb uprawnych w rejonach kopalnictwa odkrywkowego na Niżu Środkowopolskim. Wyd. Akademii Rolniczej w Poznaniu, 1999.
• [49] Systematyka Gleb Polski. Soil Science Annual, 2011, 62(3), 1-193.
• [50] Smólczyński S., Orzechowski M., Piaścik H.: Właściwości fizyczno-wodne oraz prognostyczne kompleksy wilgotnościowo-glebowe gleb hydrogenicznych w krajobrazie delty wiślanej. Biuletyn Naukowy UWM Olsztyn, 2000, 9, 93-102.
• [51] Sowiński P, SmólczyńskI S., Orzechowski M.: Gleby obniżeń śródmorenowych jako bariery biogeochemiczne w krajobrazie rolniczym Pojezierza Mazurskiego. Roczn. Glebozn., 2004, 55, 2, 365-372.
• [52] Van Reeuwijk L.P.: Procedures for soil analysis. International Soil Reference and Information Centre, Wageningen, Netherlands, 2002.