Mineralogia odpadów po flotacji rud miedzi oraz możliwość ich rolniczego zastosowania

• Autorzy: Duczmal-Czernikiewicz A. , Diatta J.B. , Rachwał L.

Warianty tytułu

EN

Mineralogical composition of post-flotation copper ore wastes and the possibility of their agricultural use

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono skład mineralny osadów po flotacji rud miedzi, które mogą znaleźć zastosowanie jako domieszki kontrolujące kwasowość gleb oraz źródło mikroelementów dla roślin. Wśród minerałów kruszcowych miedzi stwierdzono siarczki zawierające miedź i ołów: kowelin, chalkozyn, chalkopiryt, galenę; węglany miedzi i ołowiu: malachit i cerusyt oraz siarczki i tlenki żelaza: piryt, markasyt, hematyt i getyt. Frakcje ziarnowe powyżej 0,016 mm cechują się występowaniem miedzi rodzimej, przeobrażonej w kupryt, podczas gdy drobne frakcje ziarnowe są zdominowane udziałem malachitu. Doświadczenie z glebą kwaśną oraz rośliną testową (żyto zwyczajne – Secale cereale) wykazało, że osady poflotacyjne mogą być stosowane do regulowania odczynu gleby. Około 85% metali pobranych przez rośliny znajdowało się w ich korzeniach. Osady poflotacyjne, które zastosowane były jako gleby, powinny być przeznaczone raczej na uprawę roślin przemysłowych niż konsumpcyjnych.

EN

The paper describes a mineral and mineralogical composition of post-flotation tailings of copper ores and their possible use for agricultural purposes. The tailings can find application as additives controlling the acidity of agricultural soils and as a source of microelements for plants. The following copper and lead minerals are dominant: covellite, chalcocite, chalcopyrite and galena; copper and lead carbonates are represented by malachite and cerusite. Iron sulphides and oxides, i.e.: pyrite, marcasite, hematite and goethite have also been identified. In the grain fraction >0.016 mm, native copper was find, whereas fine fractions were dominated by the presence of malachite. An experiment with acid soil and test plant (rye – Secale cereale) has revealed that the tailings may be applied for regulating soil pH. Metal distribution in the test plant showed that ca 85% of metals were find in the root biomass. Tailings that are designated as soil should be used rather for crops of industrial purposes than for consumption.

Słowa kluczowe

PL

minerały miedzi i ołowiu; odpady poflotacyjne rud miedzi; rolnictwo; Dolny Śląsk

EN

copper and lead minerals; post-flotation copper ore wastes; agriculture; Lower Silesia

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2012
• Tom: nr 448 (2)
• Strony: 371--380
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., il., tab.

Twórcy

autor

Duczmal-Czernikiewicz A.

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Maków Polnych 16, 61-606 Poznań

autor

Diatta J.B.

• Uniwersytet Przyrodniczy, ul. Wojska Polskiego 71F, 60-625, Poznań

autor

Rachwał L.

• Instytut Dendrologii PAN, ul. Parkowa 5, 62-035 Kórnik

Bibliografia

• [1] DIATTA J.B., 1998 — Comparison of NH4OAc and NH4-EDTA differing in concentration and pH for Cu and Zn extraction in soils contaminated by a copper smelter. Pol. J. Soil Sc., 31, 1: 25-32.
• [2] DIATTA J.B., SKUBISZEWSKA A., WITCZAK R., 2009 — Laboratory phytotest on the application a post-flotation sediment on an arable acid soil. Fresenius Environmental Bull., 18, 7: 1132-1137.
• [3] GEMBARZEWSKI H., KAMIŃSKA W, KORZENIOWSKA J., 1987 — Zastosowanie 1 mol roztworu HCl jako wspólnego ekstrahenta do oceny zasobności gleby w przyswajalne formy mikroelementów. Pr. Kom. Nauk PTG, 4, 8: 1-9.
• [4] HENDERSHOT W.H., DUQUETTE M., 1986 — A simple barium chloride method for determining cation exchange capacity and exchangeable cations. Soil Sc. Soc. Am. J., 50: 605-608.
• [5] KOCIAŁKOWSKI W., DIATTA J.B., GRZEBISZ W., 1999 — Evaluation of chelating agents as heavy metals extractants in agricultural soils under threat of contamination. Pol. J. Environ. Stud., 8, 3: 149-154.
• [6] KOTERSKA I., DĘBKOWSKI R., MAZURKIEWICZ M., SZAFRAN A., MIZERA A., SZCZAP J., 2008 — Gospodarowanie odpadami przemysłowymi, cz. 7. Ochrona środowiska W: Monografia KGHM: 1002-1035. Wyd. KGHM Cuprum, Sp. z o.o., CRB Wrocław.
• [7] KIJEWSKI P., 1988 — Galena– źródło ołowiu czy zanieczyszczenie złoża miedzi z obszaru LGOM. Fizykochem. Probl. Mineral., 20: 89-96.
• [8] KRAJEWSKI J., BASIŃSKA M., HORODECKI W., 1998 — Problemy rekultywacji składowisk odpadów z flotacji rud miedzi. Rekultywacja i ochrona środowiska w rejonach górniczo-przemysłowych Cz. I: 130-141. Tow. Przyjaciół Nauk w Legnicy, Legnica.
• [9] KONSTANTYNOWICZ E., 1971 — Geologia złóż rud miedzi w Polsce. W: Monografia przemysłu miedziowego w Polsce (red. E. Konstantynowicz). T. 1.
• [10] KUCHA H., 1979 — Anilite Cu7S4 from Lubin mine, Lower Silesia, Poland. Min. Pol. 10: 89-93.
• [11] KUCHA H., 1980 — Myrmekitic structures of hematite in bornite and their Genesis Zechstain copper deposits Poland. Min. Pol. 11: 2-31.
• [12] KUCHA H., MAYER W., 2008 — Geochemia. W: Monografia KGHM (red. A. Piestrzyński): 197-207. Wyd. Cuprum, Sp z o.o., CBR, Wrocław.
• [13] LAKANEN E., ERVIO R., 1971 — A comparison of eight extractants for the determination of plant available micronutrients in soils. Acta Agraria Fennica, 123: 223-232.
• [14] LEWIŃSKI J., WOLSKI W., 2008 — Składowiska odpadów. Cz. 5: 567-673. Wyd. KGHM Cuprum, Sp.z o.o., CBR, Wrocław.
• [15] LIS J., PASIECZNA A., 1999 — Kwasowość gleb: W Atlas geochemiczny Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Wyd. Kartogr. PAE, Warszawa.
• [16] MAŁEK A. 2005 — Właściwości fizyczne i chemiczne osadów poflotacyjnych ze zbiornika w Iwinach: czynniki limitujące wzrost roślin. Arch. UP, Poznań [praca magisterska].
• [17] MOCEK A., DRZYMAŁA S., MASZNER P.,1997 — Geneza, analiza i klasyfikacja gleb. Wyd. Akad. Rol. w Poznaniu im. Augusta Cieszkowskiego, Poznań.
• [18] PIESTRZYŃSKI A. (red.), 1996 — Monografia KGHM. Wyd. KGHM Cuprum, Sp z o.o., CBR, Wrocław.
• [19] RACHWAŁ L., DIATTA J., 2000 — Poszukiwania możliwości rewitalizacji osadnika w Iwinach. Instytut Dendrologii PAN, Kórnik. Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu.

Uwagi

PL

Artykuł w części czwartej pt. Złoża metali dla nowoczesnych technologii