The role of pension funds in corporate governance of portfolio companies

• Autorzy: Szewc-Rogalska Alina , Wąsacz Maria

Identyfikatory

DOI

10.29119/1641-3466.2024.197.31

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Purpose: The purpose of the present study is to conduct a comprehensive analysis of the importance of pension funds in the most important corporate governance mechanisms of listed companies in Poland. Design/methodology/approach: Due to the complexity of the subject, four research approaches have been applied. These include: the importance of pension funds in the capital market, their share in the shareholding structure of listed companies, the activity of open pension funds (OFE) at general meetings of shareholders, the formal and effective participation of OFE at general meetings of shareholders. Fourteen indicators were used that measure the share of pension funds in corporate governance. Findings: Pension funds have about 4.5 times bigger market capitalisation share than the investment funds. They are shareholders of 50% of the companies listed on the Warsaw Stock Exchange. The largest OFE are very active in proposing resolutions, candidates for supervisory boards and taking action aimed to protect the interests of minority shareholders. The effectiveness of supervision exercised by pension funds depends, inter alia, on their formal and effective participation in control structures at general meetings of shareholders. In the companies studied, the effective participation of OFE at general meetings of shareholders was on average 1.5 times higher than their formal participation. The possibilities of influence of OFE are therefore much greater than their formal shares in the control structure. Research limitations/implications: The formal and effective OFE participation at general meetings of shareholders has been studied on the example of 47 companies, in which the total OFE share in the shareholding structure was around 25% and more. Further research should include all companies with OFE share. Practical implications: The results of the research may be important for further directions of development of the capital market and pension system in Poland. Originality/value: The added value of this study lies in both the methodological aspects and the empirical findings. An important element of novelty is that a methodology has been proposed to explore different aspects of this complex problem. This has enabled a multi-threaded but coherent analysis of the importance of pension funds in corporate governance.

Słowa kluczowe

EN

corporate governance; institutional investors; pension funds; capital market; ownership structure

PL

ład korporacyjny; inwestorzy instytucjonalni; fundusze emerytalne; rynek kapitałowy; struktura własności

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
• Rocznik: 2024
• Tom: z. 197
• Strony: 571--593
• Opis fizyczny: Bibliogr. 55 poz.

Twórcy

autor

Szewc-Rogalska Alina

• University of Rzeszow, Institute of Economics and Finance

• https://orcid.org/0000-0001-8776-1539

autor

Wąsacz Maria

• University of Rzeszow

• https://orcid.org/0000-0002-1617-6663

Bibliografia

• 1. Adamska, A. (2013). Własność i kontrola. Perspektywa akcjonariuszy spółek publicznych. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie – Oficyna Wydawnicza.
• 2. Adamska, A., Mesjasz, Cz., Urbanek, P. (2016). Teorie ładu korporacyjnego. Władanie i kontrola w złożonym świecie. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• 3. Adamska, A., Urbanek, P. (2014). Fundusze inwestycyjne w nadzorze korporacyjnym w polskich spółkach publicznych [The Role of Mutual Funds in Corporate Governance Processes Among Listed Companies in Poland]. Gospodarka Narodowa, No. 2, pp. 81-102, doi: 10.33119/GN/100885.
• 4. Almazan, A., Hartzell, J., Starks, L. (2005). Active institutional shareholders and cost of monitoring: evidence from executive compensation. Financial Management, Vol. 34, No. 4, pp. 5-34, doi: 10.1111/j.1755-053X.2005.tb00116.x.
• 5. Aluchna, M. (2015). Własność a corporate governance. Systemy, rynki, przedsiębiorstwo. Warszawa: Poltext.
• 6. Aluchna, M., Kuszewski, T. (2021), Do Financial Investors Mitogate Agency Problems? Evidence from an Emerging Market. European Research Studies Journal, Vol. XXIV, Iss. 2, pp. 872-888.
• 7. Banaszczak-Sroka, U. (2014). Rynki finansowe, organizacja, instytucje, uczestnicy. Warszawa: C.H. Beck.
• 8. Becker, L.C. (1980). The Moral Basic of Property Rights. In: J.R. Pennock, J.W. Chapman (Eds.), Nomos XXII: Property (pp. 187-220). New York: New York University Press. Retrieved from: https://digitalcommons.hollins.edu, 20.12.2023.
• 9. Błoch, Ł., Czajkowska, A., Grzelak, M., Pastusiak, R. (2020). Inwestorzy instytucjonalni w nadzorze korporacyjnym nad spółkami publicznymi w Polsce, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• 10. Bojańczyk, M. (2007). Rola funduszy inwestycyjnych w warunkach globalizacji. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie – Oficyna Wydawnicza.
• 11. Bosek-Rak, D. (2019). Zaangażowanie inwestorów instytucjonalnych w nadzór w spółkach giełdowych. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH – Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.
• 12. Bushee, B. (2001). Do Institutional Investors Prefer Near-Term Earnings Over Long Run Value? Contemporary Accounting Research, Vol. 18, No. 2, pp. 207-246, doi: 10.1506/J4GU-BHWH-8HME-LE0X.
• 13. Celik, S., Isaksson, M. (2013). Institutional investors and ownership engagement. OECD Journal. Financial Market Trends, Vol. 2, pp. 93-114. Retrieved from: https://www.oecd-ilibrary.org, 20.08.2023.
• 14. Chen, X., Harford, J., Li, K. (2007). Monitoring: which institutions matter? Journal of Financial Economics, Vol. 86, Iss. 2, pp. 279-305, doi: 10.1016/j.jfineco.2006.09.005.
• 15. Coraz więcej spółek może znikać z GPW (2023). Retrieved from: https://www.analizy.pl/tylko-u-nas/32513/suwak-w-ofe-a-delisting-spolek-z-gieldy, 23.02.2024.
• 16. De La Cruz, A., Medina, A., Tang, Y. (2019). Owners of the World’s Listed Companies. OECD Capital Market Series. Retrieved from: http://oecd.org/corporate/Owners-of-the-Worlds-Listed-Companies.htm, 12.09.2022.
• 17. Dębski, W. (2007). Rynek finansowy i jego mechanizmy. Podstawy teorii i praktyki. Warszawa: PWN.
• 18. Dyrektywa 2007/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. w sprawie wykonywania niektórych praw akcjonariuszy spółek notowanych na rynku regulowanym, Dz.U.UE.L.2007.184.17 (2007).
• 19. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/828 z dnia 17 maja 2017 r. zmieniająca dyrektywę 2007/36/WE w zakresie zachęcania akcjonariuszy do długoterminowego zaangażowania, Dz.U.UE.L.2017.132.1 (2017).
• 20. Dziawgo, D. (2011). Relacje inwestorskie. Ewolucja – funkcjonowanie – wyzwania. Warszawa: PWN.
• 21. FESE, (2008). Share ownership structure in Europe. Federation of European Securities Exchanges (FESE), Economics and Statistics Committee (ESC). Retrieved from: http://www.fese.eu/_lib/files/Share_Ownership_Survey_2007_Final.pdf, 15.01.2021.
• 22. Gillan, S., Starks, L. (2000). Corporate governance proposals and shareholder activism: the role of institutional investors. Journal of Financial Economics, Vol. 57, No. 2, pp. 275-305, doi: 10.1016/S0304-405X(00)00058-1
• 23. Grygiel-Tomaszewska, A. (2020). Finansjeryzacja w perspektywie 2030 roku – Polska na tle Unii Europejskiej i świata. In: A. Fierla (Ed.), Finansjeryzacja przedsiębiorstwa. Perspektywy (pp. 89-104). Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH – Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.
• 24. IGTE (2023). Dbamy o oszczędności emerytalne Polaków. Folder IGTE. Retrieved from: https://igte.pl/wp-content/uploads/2022/02/Folder_IGTE_2023.pdf, 10.01.2024.
• 25. Jerzemowska, M. (2002). Nadzór korporacyjny. Warszawa: PWE.
• 26. Jerzemowska, M., Golec, A., Zamojska, A. (2015). Corporate governance. BRIC i Polska na tle krajów rozwiniętych. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• 27. Jeżak, J. (2004). Teoria własności i jej wpływ na proces zarządzania przedsiębiorstwem. Przegląd Organizacji, No. 9, pp. 5-8. doi: 10.33141/po.2004.09.0
• 28. Jeżak, J. (2010). Ład korporacyjny. Doświadczenia światowe oraz kierunki rozwoju. Warszawa: C.H. Beck.
• 29. Kałdoński, M., Jewartowski, T., Mizerka, J. (2020). Capital market pressure, real earnings management, and institutional ownership stability – Evidence from Poland. International Review of Financial Analysis, Vol. 71, 101315, doi: 10.106/j.irfa.2019.01.009.
• 30. Kawalec, S., Gurbiel, R., Kurek, M. (2022). Skąd się wezmą przyszli czempioni polskiej gospodarki? Znaczenie rynku kapitału właścicielskiego dla rozwoju gospodarczego i cywilizacyjnego Polski. Kraków/Warszawa: Klub Jagielloński i Capital Strategy. Retrieved from: https://klubjagiellonski.pl/wp-content/uploads/2022/01/skad-sie-wezma-przyszli-czempioni-polskiej-gospodarki-xxx-wersja-online.pdf, 23.02.2024.
• 31. NBP (2017). Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2016 r. Warszawa: Narodowy Bank Polski. Retrieved from: https://nbp.pl/wp-content/uploads/2022/09/rozwoj2016.pdf, 10.01.2024.
• 32. NBP (2020). Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2019 r. Warszawa: Narodowy Bank Polski. Retrieved from: https://www.nbp.pl/systemfinansowy/rozwoj2019.pdf, 10.01.2024.
• 33. NBP (2022). Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2021 r. Warszawa: Narodowy Banki Polski. Retrieved from: https://nbp.pl/wp-content/uploads/2022/11/rozwoj2021-1.pdf, 10.01.2024.
• 34. NBP (2023). Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2022 r. Warszawa: Narodowy Banki Polski. Retrieved from: https://nbp.pl/wp-content/uploads/2023/11/RozwojSystemu FinansowegowPolsce_2022.pdf, 10.01.2024.
• 35. Rudolf, S., Janusz, T., Stos, D., Urbanek, P. (2002). Efektywny nadzór korporacyjny. Warszawa: PWE.
• 36. Rusewicz, M. (2022). Uśpione OFE i tykający suwak. Biuletyn IGTE, No. 26, pp. 2-3. Retrieved from https://igte.pl/wp-content/uploads/2022/09/Biuletyn_IGTE_26.pdf, 20.01.2024.
• 37. Rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z przeniesieniem środków z otwartych funduszy emerytalnych na indywidualne konta emerytalne (2021). Retrieved from: https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=1005, 23.02.2024.
• 38. Słomka-Gołębiowska, A. (2014). Znaczenie OFE w gospodarce transformującej się: perspektywa ładu korporacyjnego. In: B. Borkowska (Ed.), 25 lat gospodarki rynkowej w Polsce (pp. 76-89). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławie.
• 39. Sołdek, A. (2016). Aktywność otwartych funduszy emerytalnych w nadzorze korporacyjnym. Studia Prawno-Ekonomiczne, Vol. XCIX, pp. 345-365.
• 40. Sołdek, A. (2022a). Wysoka aktywność OFE w nadzorze korporacyjnym w latach 2018-2021, cz. I. Biuletyn IGTE, No. 25, pp. 7-11. Retrieved from: https://igte.pl/wp-content/ uploads/2022/07/Biuletyn_IGTE_25.pdf, 15.08.2023.
• 41. Sołdek, A. (2022b). Wysoka aktywność OFE w nadzorze korporacyjnym w latach 2018-2021, cz. II. Biuletyn IGTE, No. 26, pp. 11-16. Retrieved from: https://igte.pl/wp-content/uploads/2022/09/Biuletyn_IGTE_26.pdf, 15.08.2023.
• 42. Sołdek, A. (2023). Wysoka jakość zaangażowania OFE w nadzór nad spółkami portfelowymi. Ekspertyzy IGTE, No. 15. Retrieved from: https://igte.pl/wp-content/uploads/2023/11/Ekspertyza-IGTE-15_2023_Wysoka-jakosc-zaangazowania-OFE-w-nadzor-nad-spolkami-portfelowymi-w-2022-roku.pdf, 10.01.2024.
• 43. Sopoćko, A. (2005). Rynkowe instrumenty finansowe. Warszawa: PWN.
• 44. Szewc-Rogalska, A. (2009). Uprawnienia własnościowe a rzeczywisty udział właścicieli w sprawowaniu kontroli. In: S. Rudolf (Ed.), Nowa ekonomia instytucjonalna. Teoria i zastosowania (pp. 365-378). Kielce: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii i Prawa im. Prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach.
• 45. Szewc-Rogalska, A. (2011). Development of institutional ownership in Poland. In: Hradec Economics Days 2011. Economic Development and Management of Regions, part II (pp. 265-269). Hradec Králové: University of Hradec Králové, Gaudeamus.
• 46. Szewc-Rogalska, A. (2012). Wpływ struktur własnosciowych spółek giełdowych na kreację wartości dla akcjonariuszy [Impact of Ownership Structures of Public Companies on the Creation of Value for Shareholders]. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• 47. Szewc-Rogalska, A. (2015). Zmiany w postrzeganiu i szacowaniu wartości ekonomicznych w warunkach finansyzacji gospodarki [Changes in Perception and Estimation Values under Conditions of Financialization of the Economy]. Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia i Prace, No. 3, Iss. 5, pp. 109-124.
• 48. Szewc-Rogalska, A. (2024). Inwestorzy instytucjonalni a kreowanie wartości dla akcjonariuszy spółek giełdowych w Polsce [Institutional investors and value creation for shareholders of listed companies in Poland]. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• 49. Tica, T. (2022). Analysis of the impact of ownership characteristics on the capital structure and business success of companies in the Balkan beverage industry. Anali Ekonomskog Fakulteta U Subotici, Vol. 58(47), pp. 79-96, doi: 10.5937/AnEkSub2247079T.
• 50. Tittenbrun, J. (1995). Ekonomiczny sens prywatyzacji. Spór o wyższość własności prywatnej nad publiczną. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
• 51. Urbanek, P. (2009). Struktura własności i kontroli w polskich spółkach publicznych w warunkach kryzysu gospodarczego [The Structure of Ownership and Control in Polish Public Companies During the Economic Crisis]. Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego, No. 1, pp. 383-398.
• 52. Ustawa z dnia 16 października 2019 r. o zmianie ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego obrotu oraz o spółkach publicznych oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2019, poz. 2217.
• 53. Ustawa z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych. Dz.U. 2013, poz. 1717.
• 54. Ustawa z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2022, poz. 807.
• 55. Zamojska-Adamczak, A. (2006). Strategia Lizbońska a perspektywy rozwoju rynku inwestorów instytucjonalnych. In: L. Pawłowicz (Ed.), Strategia Lizbońska a zarządzanie wartością (pp. 269-280). Warszawa: CeDeWu.