Zagospodarowanie przestrzennego potencjału kulturowego dolnośląskich wsi na przykładzie Dziwiszowa

• Autorzy: Malec T. E.

Warianty tytułu

EN

Development of Spatial Cultural Potential of the Lower Silesian Villages: Dziwiszów - a Case Study

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Dolnośląskie wsie mają unikalny w skali kraju potencjał kulturowy. Jego źródłem jest niezwykle bogata warstwa cywilizacyjna, obejmująca dorobek przynajmniej dwóch ważnych w rozwoju naszego kraju kultur – polskiej i niemieckiej, a także kultur mniejszości narodowych. Opierając się na niemieckim dorobku kulturowym, zagospodarowano przestrzeń wiejską Dolnego Śląska zarówno pod względem urbanistyki, jak i architektury zabudowań mieszkalnych, sakralnych oraz pozostałych obiektów. Tym samym, wysoki poziom kultury niematerialnej znalazł bezpośrednie przełożenie na kulturę materialną, a więc i architekturę. Po wejściu kraju do Unii Europejskiej aktywizacja rozwoju dolnośląskich wsi, podobnie jak obszarów wiejskich w pozostałej części Polski, przebiega w sposób w dużej mierze uzależniony od zewnętrznych źródeł dofinansowania. Kryteria przyznania dotacji dla osób prywatnych dotyczą aspektów finansowych przedsięwzięć gospodarczych, a przy stosunkowo niskim poziomie zamożności ludności wiejskiej stanowią one często podstawę decyzyjną do podjęcia lub odrzucenia danej inwestycji. Celem artykułu jest ukazanie znaczenia rodzimych aspektów kultury niematerialnej i materialnej w identyfikacji z miejscem i sposobem zamieszkiwania, a tym samym – jakości życia ludności wiejskiej na terenie Dolnego Śląska na przykładzie Dziwiszowa. Jednocześnie, w artykule zostanie podjęta próba wskazania możliwych rozwiązań przedstawionego wyżej problemu, a także dostosowania istniejącego układu przestrzennego dolnośląskich wsi do współczesnych potrzeb ich mieszkańców.

EN

Lower Silesian villages are characterised by their unique, specific cultural potential. This potential derives from Polish and German influences; diverse civilisations that have had the largest influence on the region. The diversity of influences also includes the achievements of national minority cultures. The rural area of Lower Silesia was developed on the basis of the German cultural heritage in terms of urban planning and architecture of residential buildings, churches and other facilities. It can be thus observed how the high level of non-material culture directly influenced material culture, including architecture. Following Polish accession into the European Union, the process of development of Lower Silesian villages and rural areas in other parts of Poland has proceeded in a manner largely dependent on external sources of funding. Meeting the award criteria for individuals is determined by the financial aspects of business ventures; with a relatively low level of wealth recorded in the rural population, financial aspects often constitute the basis for the acceptance or rejection of a particular investment. The purpose of this paper is to show the importance of native aspects of non-material and material culture in establishing identification with the area and the manner of residency and, therefore, the quality of life of the rural population in the Lower Silesia. This issue will be discussed using the example of the village of Dziwiszów. This paper also attempts to identify possible solutions to the problem presented above, as well as discussing ways in which the existing spatial arrangement of Lower Silesian villages can be adapted to the needs of their contemporary residents.

Słowa kluczowe

PL

kultura materialna; kultura niematerialna; wieś dolnośląska

EN

material culture; nonmaterial culture; Lower Silesian village

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu
• Czasopismo: Architektura Krajobrazu
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 3
• Strony: 44--55
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., zdj.

Twórcy

autor

Malec T. E.

• Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Architektura Krajobrazu – Studia Międzywydziałowe Katedra Dendrologii i Architektury Krajobrazu

Bibliografia

• 1. Firszt S., 2006. Badania archeologiczne nad dolnośląskim górnictwem kruszcowym w latach 1975–2000. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały Nr 32, 75–79.
• 2. Gubańska R., 2008. Współczesny obraz dolnośląskiego folwarku [w:] Zarządzanie krajobrazem kulturowym, praca zbiorowa pod redakcją naukową Urszuli Mygi-Piątek i Krystyny Pawłowskiej, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego Nr 10, 178–185.
• 3. Niedźwiecka-Filipiak I., 2009. Wyróżniki krajobrazu i architektury wsi Polski południowo-zachodniej. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Źródła internetowe – Net sources
• 4. http://www.dziwiszow.pl/ z dnia 26.05.2013 r.
• 5. http://www.krajobraz.kulturowy. us.edu.pl/ z dnia 19.05.2013 r.
• 6. http://www.naszdziwiszow.pl/ z dnia 29.05.2013 r.
• 7. http://www.umwd.dolnyslask.pl/z dnia 25.05.2013 r.