Budowa geologiczna w architekturze krajobrazu śląskiego ogrodu botanicznego w Mikołowie

• Autorzy: Grzesiak D. , Trzepierczyński J.

Warianty tytułu

EN

Landscape of the silesian botanical garden in the city Mikołów

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Architektura krajobrazu to kompozycja dwojakiego rodzaju elementów naturalnych i antropogenicznych. Geneza elementów naturalnych jest rezultatem geologicznego rozwoju skorupy ziemskiej, natomiast antropogenicznych jest efektem projektowania i działań człowieka, głównie architektów. W artykule wskazano na znaczenie rozwoju geologicznego skorupy ziemskiej dla architektury krajobrazu, na przykładzie Śląskiego Ogrodu Botanicznego w Mikołowie. Współczesny krajobraz składa się z szeregu paleokrajobrazów, które można odczytać z budowy geologicznej terenu. W Śląskim Ogrodzie Botanicznym i jego otoczeniu na podstawie budowy geologicznej wiadomo, że tworzyła się ona w warunkach krajobrazów rzecznego i bagiennego lasów tropikalnych w górnym karbonie, pustynnego w permie dolnym, morskiego z przerwami w triasie, jurze, kredzie i trzeciorzędzie oraz glacjalnego i interglacjalnego w czwartorzędzie. Szczególnym urozmaiceniem krajobrazu są kamieniołomy wapieni triasowych na zboczu Fiołkowej Góry, których obserwację ułatwiają platformy widokowe z tablicami objaśniającymi. Istotnym elementem architektury krajobrazu tego obszaru są piece, w których wypalano wapno. Śląski Ogród Botaniczny jest znakomitym przykładem zrealizowania projektu z zakresu architektury krajobrazu o walorach poznawczych i dydaktycznych dla uczniów, studentów i zwiedzających.

EN

Architecture of the landscape is the composition of environmental and antropogenous features. Sculpture of the landscape directly depends on geological evolution of the earth’s crust, whereas antropogenous structures are the results of creative human activities made by architects and designers. Important results of geological development of the earth crust are shown in spectacular landscape architecture of the Silesian Botanical Garden in the city Mikołów. Contemporary landscape is the reflection of many different paleolandscapes that had developed during geological events in the past, i.e.: river and swampy of tropical foressts in the Upper Carboniferous, desert in the Lower Permian, marine in the Triassic, Jurassic, Cretaceous and Tertiary, as well as glacial and interglacial in the Quarternary. That becomes clearly visible in architecture of the landscape in the Silesian Botanical Garden and its vicinity and recorded in geological structures. In the architecture of the Silesian Botanical Garden in the city Mikołów, marine Triassic limestones quaries at the slope of Fiołkowa Mt. can be distinguished, that also can be well observed from the distance, standing at the view platform. Another unique component of the landscape are lime kilus. Silesian Botanical Garden in the city Mikołów is an example of the excellent landscape designing with its cognitive and teaching values for pupils, students and another visitors.

Słowa kluczowe

PL

architektura krajobrazu; geologia; paleokrajobraz; zabytki techniki

EN

landscape architecture; geology; paleolandscape; listed building

• Wydawca: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 7
• Strony: 47--62
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Grzesiak D.

• Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach, Wydział Architektury, Budownictwa i Sztuk Stosowanych, ul. Rolna 43, Katowice

autor

Trzepierczyński J.

• Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach, Wydział Architektury, Budownictwa i Sztuk Stosowanych, ul. Rolna 43, Katowice

Bibliografia

• [1] Böhm A.: Architektura krajobrazu jej początki i rozwój. Kraków: Wyd. Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki 1994, s. 160.
• [2] Meason ,G. L.: On the Landscape Architecture of the Great Painters of Italy. General Books LLC, 1828, s. 24.
• [3] Richling, A., Solon, J.: Ekologia krajobrazu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1996, s. 318. ISBN 83-01-11961-6.
• [4] Ollier C.: Tektonika a formy krajobrazu. Wyd. Geol. Warszawa 1987, s. 425. ISBN 83-220-0254-8.
• [5] Wyczółkowski J.: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000. Ark. Zabrze. Wyd. Inst. Geol. Warszawa, 1960.
• [6] Kotlicki S.: Mapa geologiczna Polski w skali 1:200 000. Ark. Gliwice. Wyd. Inst. Geol.Warszawa, 1979.
• [7] Gądek B., Opołka-Gądek J.: Przyroda nieożywiona. Górnośląski Ogród Botaniczny na tle przyrody Mikołowa. Red. Włoch W., Wika S. Górnośląska Oficyna Wydawnicza SA. ISBN 83-85862- 26-9.
• [8] Trzepierczyński J., Kawalec B.: Opinia geotechniczna na temat możliwości posadowienia dwóch platform widokowych w kamieniołomie na terenie Śląskiego Ogrodu Botanicznego w Mikołowie. Cz. I. GEOSILESIA, Katowice, czerwiec 2012.
• [9] Trzepierczyński J., Kawalec B.: Opinia geotechniczna na temat możliwości posadowienia kładki spacerowej i pomostów widokowych w Śląskim Ogrodzie Botanicznym w Mikołowie. Cz. II. GEOSILESIA, Katowice, czerwiec 2012.
• [10] Wolski P.: Nauczanie architektów krajobrazu w Polsce. Dydaktyka. Artykuł problemowy. s. 26- 30. Biblioteka Cyfrowa Politechniki Krakowskiej. http://suw.biblos.pk.edu.pl/
• [11] Przegon W.: Krajobraz i architektura – droga do spotkania. Wykład wygłoszony podczas inauguracji roku akademickiego dla studentów kierunku „Architektura Krajobrazu – Studia Międzywydziałowe” na Uniwersytecie Rolniczym im. Hugona Kołłątaja w Krakowie. Kraków 2009/2010. http://architekturakrajobrazu.ur.krakow.pl/.
• [12] Śląski Ogród Botaniczny. Zielona Arka Śląska. http://mikolow.naszemiasto.pl/.
• [13] Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu. http://paek.ukw.edu.pl/
• [14] Ustawa z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury.