Warunki koegzystencji ludzi z infrastrukturą elektromagnetycznych technologii radiokomunikacyjnych w wybranych mikrośrodowiskach

• Autorzy: Karpowicz Jolanta , Zradziński Patryk

Identyfikatory

DOI

10.54215/PiMOSP/1.119.2024

Warianty tytułu

EN

Conditions of people coexisting with the infrastructure of electromagnetic mobile communication technologies in selected microenvironments

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Opracowano diagnozę warunków koegzystencji wybranych grup pracujących z infrastrukturą elektromagnetycznych technologii radiokomunikacyjnych powodujących emisję radiofal w środowisku pracy i życia. Przeprowadzono analizę zagrożeń elektromagnetycznych w kontekście rozwoju tych technologii oraz ewolucji sposobu ich użytkowania i warunków oddziaływania elektromagnetycznego na pracowników i ludność w typowych mikrośrodowiskach: (i) pociągów osobowych, (ii) centrów handlowych i (iii) pojazdów samochodowych. Wykazano istotnie zróżnicowane kierunki zmian warunków narażenia na radiofale w ostatnich 5 latach (2018-2023), przy nieznacznych zmianach poziomu całkowitego narażenia w środowisku pracy dostępnym dla pracowników i ludności, powiązane z upowszechnieniem mobilnego dostępu do szybkiego przesyłania danych i przyspieszenia ich transmisji z urządzeń osobistych (smartfonów, tabletów). W centrach handlowych zaobserwowano dominujący udział składowych downlink narażenia (ze stacji bazowych) oraz poszerzenie jego pasma częstotliwości (o pasma LTE: 2100 i 2600 MHz) przy obniżeniu udziału składowych uplink (z terminali) i marginalizacji narażenia związanego z lokalnymi hotspotami sieci nieabonamentowych (Wi-Fi). W pociągach osobowych również zaobserwowano poszerzenie pasma częstotliwości, ale przy dominującym udziale składowych uplink narażenia, niezależnie od dostępności lokalnych hotspotów. W pojazdach samochodowych w narażeniu pochodzącym z zewnętrznych źródeł radiofal (składowe downlink) także zaobserwowano poszerzenie pasma jego częstotliwości (o pasma LTE: 800 i 2600 MHz). We wszystkich mikrośrodowiskach stwierdzono zmniejszenie fluktuacji narażenia w czasie. W analizowanych typach mikrośrodowisk konieczne są więc odmienne środki ograniczania narażenia pracowników, a także różne metody rozpoznania i oceny jego parametrów.

EN

This is a study of how people coexisting with the infrastructure of electromagnetic mobile communication technologies emitting radio waves in the work and living environment: (i) in passenger trains, (ii) in shopping centres and (iii) in passenger cars. It revealed significantly different trends, over the last five years (2018-2023), in the structure of exposure to radio waves, with slight changes in the level of total exposure in analysed environments used by workers and the public. T he observed changes are related to the spread of mobile access to fast data transfer and increased speed of transmission from personal devices (terminals such as smartphones or tablets). The results from shopping centres showed dominant downlink-components of exposure (from base stations) and a broadening of their frequency band (due to the spread of LTE subscription services using the 2100 and 2600 MHz bands) in 2023, along with reduced uplink-components (from terminals) and components related to local hotspots of non-subscription networks (Wi-Fi). A broadening of the frequency band was also observed in measurements from passenger trains, but with the dominant uplink-components of exposure, regardless of the availability of local hotspots. In passenger cars, exposure to external radio waves (downlink components) also broadened in the frequency band (in the LTE 800 and 2600 MHz bands). A reduction in exposure fluctuations over time was found in all the studied microenvironments. This implies that different measures are necessary to reduce workers’ exposure, along with different methods of identifying and assessing the parameters there.

Słowa kluczowe

PL

promieniowanie elektromagnetyczne; narażenie pracowników; zagrożenia elektromagnetyczne

EN

electromagnetic radiation; workers exposure; electromagnetic hazards

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2024
• Tom: Nr 1 (119)
• Strony: 7--27
• Opis fizyczny: Bibliogr. 32 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Karpowicz Jolanta

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0003-2547-2728

autor

Zradziński Patryk

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0001-8094-0761

Bibliografia

• 1. Bieńkowski P., Karpowicz J., Kieliszek J. (2016). Przegląd miar skutków narażenia na zmienne w czasie pole elektromagne tyczne i właściwości metrologicznych mierników, istotnych podczas oceny narażenia w środowisku pracy [A review of the effects of exposure to a time-varying electromagnetic field and the metrological properties of measurement devices that have a significant influence when evaluating exposure in the work environment]. Podst. Met. Oceny Srodow. Pr. 4(90), 41-74.
• 2 .Bieńkowski P., Aniołczyk H., Karpowicz J. i in. (2017). Narażenie na pole elektromagnetyczne w przestrzeni pracy podczas użytkowania urządzeń nadawczych systemów radiokomunika cyjnych. Metoda pomiaru pola elektromagnetycznego in situ – wymagania szczegółowe [Exposure to the electromagnetic f ield in the work space during the use of transmitting devices of radiocommunication systems. The method of in situ measurements of the electromagnetic field – specific requirements]. Podst. Met. Oceny Srodow. Pr. 2(92), 89-131.
• 3. Bieńkowski P., Zmyślony M., Karpowicz J. i in. (2020). Uwarunkowania ekspozycji ludności na pole elektromagnetyczne związane z użytkowaniem radiokomunikacyjnych sieci w technologii 5G w Polsce [Conditionings of population exposure to electromagnetic fields associated with the rational use of 5G radiocommunication networks in Poland]. Med. Pr. Work Health Saf. 71(2), 245-253.
• 4. Bieńkowski P. (2023a). Historia i teraźniejszość telefonii komórkowej w Polsce. [W:] Bezpieczeństwo radiacyjne - promieniowanie jonizujące i niejonizujące. [Red.] P. Ulański, M. Długosz-Lisiecka, E.M. Nowosielska. WAT, Warszawa, 9-16.
• 5. Bieńkowski P. (2023b). 5G - fakty i mity - technika w przededniu wdrożenia systemu. [W:] Bezpieczeństwo radiacyjne - promieniowanie jonizujące i niejonizujące. [Red.] P. Ulański, M. Długosz-Lisiecka, E.M. Nowosielska. WAT, Warszawa, 297–304.
• 6. Boussad Y., Chen X.L., Legout A. i in. (2022). Longitudinal study on exposure to radiofrequencies at population scale. Environ. Int. 162, 107144.
• 7. Gryz K., Karpowicz J. (2019). Radiofrequency electromagnetic exposures during the use of wireless links of portable computers inside trains without internal Wi-Fi services. Proceedings of the 2019 International Symposium on Electromagnetic Com patibility (EMC Europe 2019), Barcelona, Spain, 2-6.09.2019, 978-1-7281-0594-9/19@2019 IEEE, 1030-1033.
• 8. Gryz K., Karpowicz J., Zradziński P. (2021a). Empiryczna ocena elektromagnetycznych skutków rozwoju miejskich sieci radio komunikacyjnych z perspektywy szpitala klinicznego (2014 2021) [Empirical assessment of the electromagnetic effects of the development of urban radiocommunication networks from the perspective of a clinical hospital (2014-2021)] Inż. Fiz. Med. 5(10), 423-427.
• 9. Gryz K., Karpowicz J., Zradziński P. (2021b). Pole elektromagnetyczne emitowane przez systemy radiokomunikacyjne – zmiany na terenie Warszawy w XXI wieku [Electromagnetic field emitted by radiocommunication systems - changes in Warsaw in the 21st century]. Bezp. Pr. 7(598), 5-9.
• 10. Gryz K., Karpowicz J., Zradziński P. (2022a). Problematyka oceny w budynkach użyteczności publicznej oddziaływania na pracowników promieniowania elektromagnetycznego systemów ra diokomunikacyjnych [Assessing the impact of electromagnetic radiation of radiocommunication systems on workers in public buildings]. Podst. Met. Oceny Srodow. Pr. 4(114), 99-109.
• 11.Gryz K., Karpowicz J., Zradziński P. (2022b). Complex electromagnetic issues associated with the use of electric vehicles in urban transportation. Sensors 22, 1719.
• 12. Karpowicz J., Bortkiewicz A., Gryz K. i in. (2008a). Pola i promieniowanie elektromagnetyczne o częstotliwości z zakresu 0 Hz - 300 GHz. Dokumentacja nowelizacji harmonizującej dopuszczalny poziom ekspozycji pracowników z wymaganiami dyrektywy 2004/40/WE [Electromagnetic fields and radiation of frequency 0 Hz - 300 GHz. Rationale documentation for revision harmonizing workers’ permissible exposure level with the Directive 2004/40/EC]. Podst. Met. Oceny Srodow. Pr. 4(58), 7-45
• 13. Karpowicz J., Gryz K., Zradziński P. (2008b). Zasady wykorzystania symulacji komputerowych do oceny zgodności z wymaganiami dyrektywy 2004/40/WE dotyczącej bezpieczeństwa i higieny pracy w polach elektromagnetycznych [Principles of using computer simulation for conformity as sessment in accordance with Directive 2004/40/EC regarding occupational safety in electromagnetic fields]. Podst. Met. Oceny Srodow. Pr. 4(58), 103-135.
• 14. Karpowicz J., Miguel-Bilbao S., Zradziński P. i in. (2018a). Comparative study of radiofrequency electromagnetic expo sure in the public shopping centers. Proceedings of the 2018 International Symposium on Electromagnetic Compatibility (EMC Europe 2018), Amsterdam, Netherlands, pp. 972-975, August 2018, IEEE Xplore Digital Library, DOI: 10.1109/EM CEurope.2018.8485113.
• 15. Karpowicz J., Simunic D., Gryz K. (2018b). Can electromagnetic field exposure caused by mobile communication systems in a public environment be counted as dominant? [W:] Mobile communication and public health. [Red.] M. Markov. CRC Press Taylor & Francis Group, 101-127.
• 16. Karpowicz J., Gryz K., Zradziński P. (2021). Oddziaływanie systemów radiokomunikacyjnych (RTV, 2G, 4G, 5G) na wielkomiejskie środowisko elektromagnetyczne. [W:] Aktualny stan prawny ochrony przed promieniowaniem jonizującym i polami elektromagnetycznymi 0-300 GHz w Polsce. [Red.] M. Zmyślony, E.M. Nowosielska. WAT, Warszawa, 221-229.
• 17. Koppel T., Ahonen M., Carlberg M. i in. (2019). Radiofrequency radiation from nearby mobile phone base stations-a case com parison of one low and one high exposure apartment. Oncol. Lett. 18, 5383-5391.
• 18. Korniewicz H., Karpowicz J., Gryz K. i in. (2001). Pola i promieniowanie elektromagnetyczne z zakresu częstotliwości 0 Hz - 300 GHz. Dokumentacja proponowanych znowelizowanych wartości dopuszczalnych ekspozycji zawodowej. Podst. Met. Oceny Srodow. Pr. 2(28), 97-238.
• 19. Ministerstwo Cyfryzacji (2018). Strategia 5G dla Polski. https://www.gov.pl/documents/31305/436699/Strategia+5G+dla +Polski.pdf/0cd08029-2074-be13-21c8-fc1cf09629b0 [dostęp/cited: 18.12.2023].
• 20. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 czerwca 2016 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na pola elektro magnetyczne. T.j. DzU 2018, poz. 331.
• 21. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Załącznik 2. Część E „Pole elektromagnetyczne”. DzU 2018, poz. 1286 ze zm.
• 22. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 2013 r. w sprawie Krajowej Tablicy Przeznaczeń Częstotliwości. T.j. DzU 2018, poz. 1612.
• 23. SCENIHR, Scientific Committee on Emerging and Newly Identified Health Risks (2015). Opinion on potential health effects of exposure to electromagnetic fields (EMF). SCENIHR adopted this opinion at the 9th plenary meeting on 27 January 2015.
• 24. UKE, Urząd Kontroli Elektronicznej (2018). Informacja o zajętości widma w pasmach 420 MHz, 450 MHz, 800 MHz, 900 MHz, 1800 MHz, 2100 MHz, 2600 MHz. https://bip.uke.gov.pl/dostepnosc-czestotliwosci/informacja-o-zajetosci-widma-tresci/informacja-o-zajetosci-widma-w-pasmach-420-mhz 450-mhz-800-mhz-900-mhz-1800-mhz-2100-mhz-2600 mhz,13.html [dostęp/cited: 18.12.2023].
• 25. UKE, Urząd Kontroli Elektronicznej (2022). Raport o stanie rynku telekomunikacyjnego w Polsce w 2021 r. https://www. uke.gov.pl/akt/raport-o-stanie-rynku-telekomunikacyjnego-w-2021-r-,431.html [dostęp/cited: 18.12.2023].
• 26. UKE, Urząd Kontroli Elektronicznej (2023). Raport o stanie rynku telekomunikacyjnego w Polsce w 2022 r. https://www. uke.gov.pl/akt/raport-o-stanie-rynku-telekomunikacyjnego w-2022-roku,485.html [dostęp/cited: 18.12.2023].
• 27. Zmyślony M., Bieńkowski P., Bortkiewicz A. i in. (2020). Ochro na zdrowia ludności przed zagrożeniami elektromagnetyczny mi - wyzwania wynikające z planowanego w Polsce wdrożenia systemu radiokomunikacji standardu 5G [Protection of the population health from electromagnetic hazards - challenges resulting from the implementation of the 5G network planned in Poland]. Med. Pr. Work Health Saf. 71(1), 105-113.
• 28. Zradziński P. (2015). Difficulties in applying numerical simulations to an evaluation of occupational hazards caused by electromagnetic fields. Int. J. Occup. Saf. Ergon. 21(2), 213-220.
• 29. Zradziński P. (2016). Uwarunkowania wykorzystania numerycznych modeli pracowników do oceny zagrożeń bezpośrednich wynikających z narażenia na pole elektromagnetyczne [Conditions of using numerical workers’ models while as sessing direct hazards related to exposure to electromagnetic f eld]. Podst. Met. Oceny Srodow. Pr. 4(90), 75-89.
• 30. Zradziński P., Karpowicz J., Gryz K. i in. (2021). Internet Rzeczy w przemyśle i życiu codziennym. [W:] Aktualny stan prawny ochrony przed promieniowaniem jonizującym i polami elektromagnetycznymi 0-300 GHz w Polsce. [Red.] M. Zmyślony, E.M. Nowosielska. WAT, Warszawa, 103-116.
• 31. Zradziński P., Karpowicz J., Gryz K. (2022a). Podstawy oceny elektromagnetycznych okoliczności użytkowania nasobnych urządzeń Internetu Rzeczy/Principles of evaluating the electromagnetic aspects of using wearable Internet of Things devices. Podst. Met. Oceny Srodow. Pr. 4(114), 7-38.
• 32. Zradziński P., Karpowicz J., Gryz K. (2022a). Podstawy oceny elektromagnetycznych okoliczności użytkowania nasobnych urządzeń Internetu Rzeczy/Principles of evaluating the electromagnetic aspects of using wearable Internet of Things devices. Podst. Met. Oceny Srodow. Pr. 4(114), 7-38.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).