Multipunktowy algorytm eliminacji drgań chaotycznych w nieliniowych układach nieautonomicznych

• Autorzy: Basiński Radosław

Identyfikatory

DOI

10.15199/48.2025.01.22

Warianty tytułu

EN

Multipoint algorithm for eliminating chaotic vibrations in nonlinear non autonomous systems

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono nowy multipunktowy algorytm, który pozwala na efektywną eliminację drgań chaotycznych poprzez stabilizację wybranej orbity okresowej, zanurzonej w dziwnym atraktorze danego układu nieautonomicznego. Prezentowany algorytm polega na niewielkich modyfikacjach kilku wybranych parametrów sterujących w każdej chwili próbkowania. Takie podejście pozwala na niezwykle efektywną eliminację oscylacji chaotycznych w złożonych nieliniowych układach nieautonomicznych w obecności silnych zakłóceń i szumów.

EN

The paper presents a new multipoint algorithm that allows for effective elimination of chaotic oscillations by stabilizing a selected periodic orbit embedded in a strange attractor of a given non-autonomous system. The presented algorithm involves small modifications of several selected control parameters at each sampling time. This approach allows for extremely effective elimination of chaotic oscillations in complex nonlinear non autonomous systems in the presence of strong interference and noise.

Słowa kluczowe

PL

drganie chaotyczne; nieliniowy układ nieautonomiczny; stabilizacja niestabilnych orbit okresowych; dziwny atraktor

EN

chaotic oscillation; nonlinear non-autonomous system; stabilization of periodic orbits; strange attractor

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przegląd Elektrotechniczny
• Rocznik: 2025
• Tom: R. 101, nr 1
• Strony: 113--117
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., rys.

Twórcy

autor

Basiński Radosław

• Politechnika Warszawska, Instytut Elektrotechniki Teoretycznej i Systemów Informacyjno-Pomiarowych, ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0003-2182-8424

Bibliografia

• [1] Ott E., Chaos in Dynamical Systems, Cambridge Univ. Press, 1993
• [2] Trzaska Z., Drgania w obwodzie Chua’y jako kompendium zjawisk chaotycznych, Przegląd elektrotechniczny, nr 6/2005, 25-32
• [3] Trzaska Z., Impact and chaotic phenomena in nonlinear nonsmooth electrical dynamical systems, Przegląd Elektrotechniczny, nr 4/2015, 77-85
• [4] Basiński R., Stabilizacja orbit okresowych w układach podatnych na chaos, Rozprawa doktorska, Politechnika Warszawska, 2019
• [5] Basiński R., Siwek K., Efektywny dwupołożeniowy algorytm stabilizacji orbit okresowych w układach chaotycznych, Przegląd Elektrotechniczny, nr 12/2020, 140-145
• [6] Basiński R., Siwek K., New multipoint algorithm for eliminating chaotic vibrations in complex non-linear systems, Przegląd Elektrotechniczny, nr 6/2021, 91-96
• [7] Basiński R., Siwek K., New effective algorithm for stabilizing periodic orbits of chaotic systems, Proceedings of 2020 IEEE 21st International Conference on Computational Problems of Electrical Engineering, CPEE 2020, 1-4
• [8] Galias Z., New method for stabilization of unstable periodic orbits in chaotic systems, Int. J. Bifurcation Chaos, 1995, vol. 5(1), 281-295
• [9] Hojjat K., Salarieh H., A new approach to extreme event prediction and mitigation via Markov-model-based chaos control, Chaos, Solitons and Fractals, vol.136, 2020
• [10] Jiang H., Jia M., Chaos control for multi-scroll chaotic attractors generated by introducing a bipolar sigmoid function series, Indian Journal of Physics, 2020, vol. 94(6), 851-861
• [11] Khan A. Q., Maqbool A., Turki D. Alharbi, Bifurcations and Chaos Control in a Discrete Rosenzweig–Macarthur Prey–Predator Model, Chaos (Woodbury, N.Y.), 2024-03, Vol.34 (3)
• [12] Sekman D., Karakaya V., On Chaos Controlling Mechanism for Ishikawa Iteration and Its Traffic Flow Model in Discrete Dynamical Systems, Journal of dynamical and control systems 29.4 (2023): 1547–1570
• [13] Ott E., Grebogi C., Yorke J.A., Controlling chaotic dynamical systems, Published in: Chaos-Soviet-American Perspectives on Nonlinear Science, D.K. Campbell ed., American Institute of Physics, New York, 1990 ,153-172
• [14] Tang G., Ning L., Chaotic Behavior and Controlling Chaos in a Fast-Slow Plankton-Fish Model, AIMS mathematics 9.6 (2024): 14376–14404
• [15] Osowski S., Siwek K., Local Dynamic Integration of Ensemble in Prediction of Time Series, Bulletin of the Polish Academy of Sciences: Technical Sciences, 2019, vol. 67(3), 517-525
• [16] Siwek K., Osowski S., Data Mining Methods for Prediction of Air Pollution, International Journal of Applied Mathematics and Computer Science, 2016, vol. 26(2), 467-478
• [17] Siwek K., Osowski S., Improving the Accuracy of Prediction of PM10 Pollution by the Wavelet Transformation and an Ensemble of Neural Predictors, Engineering Applications of Artificial Intelligence, 2012, vol. 25(6), 1246-1258
• [18] Kazała R., Wciślik M., Analiza wpływu stanu procesu elektrostalowniczego na charakterystyki obwodu elektroenergetycznego pieca łukowego AC, Przegląd Elektrotechniczny, nr 1/2024, 212-215
• [19] Basiński K., Ufnalski B., Grzesiak L., Particle swarm based repetitive spline compensator for servo drives, Przegląd Elektrotechniczny, nr 2/2017, 181-187
• [20] Basiński R., Wpływ pojemności dodatkowego kondensatora na eliminowanie rozbłysków lampy fluorescencyjnej, Przegląd Elektrotechniczny, nr 8/2008, 228-231
• [21] Gała M., Rak J., Jagieła K., Praca pieca łukowego AC w systemie elektroenergetycznym, Przegląd Elektrotechniczny, nr 12/2019, 246-251
• [22] Gała M., Sawicki A., Marciniak L., Wpływ zaburzeń parametrów łuku na stopień odkształcenia sygnałów w obwodzie elektrycznym, Przegląd Elektrotechniczny, nr 4/2024, 197-200
• [23] Sawicki A., Haltof M., Modelowanie wpływu zaburzeń zewnętrznych na charakterystyki dynamiczne łuku elektrycznego, Przegląd Elektrotechniczny, nr 12/2016, 161-164
• [24] Kazała R., Wciślik M., Analiza wpływu stanu procesu elektrostalowniczego na charakterystyki obwodu elektroenergetycznego pieca łukowego AC, Przegląd Elektrotechniczny, nr 1/2024, 212-215
• [25] Trzaska Z ., Dynamical processes in sequential-bipolar pulse sources supplying nonlinear loads, Przegląd Elektrotechniczny, nr 3/2014, 147-152
• [26] Osowski S., Cichocki A., Siwek K., MATLAB w zastosowaniu do obliczeń obwodowych i przetwarzania sygnałów, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2006