Czynniki rakotwórcze i mutagenne w świetle ustawodawstwa polskiego i Unii Europejskiej

• Autorzy: Skowroń J.

Warianty tytułu

EN

Carcinogenic and mutagenic agents in Polish and UE legal regulations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Omówiono uregulowania prawne dotyczące czynników rakotwórczych i mutagennych przyjęte w Polsce, a także zasady oceny narażenia i ryzyka związanego z występowaniem substancji rakotwórczych na stanowiskach pracy oraz ochrony zdrowia pracowników narażonych na ich działanie. Przedstawiono również aktualne dane o zawodowych chorobach nowotworowych, ocenie narażenia na substancje ropopochodne i węglopochodne oraz dane statystyczne na ten temat. Omówiono także uregulowania prawne dotyczące czynników rakotwórczych i mutagennych w państwach Unii Europejskiej. Carcinogenic and mutagenic agents in Polish and UE legal regulations.

EN

The article presents Polish regulations for carcinogenic and mutagenic agents, the evaluation of carcinogenic/ mutagenic risks and prevention of workers’ health occupationally exposed to them. Information about occupational cancer, data collected on the exposure to carcinogenic or mutagenic hydrocarbons or substances derived from coal and statistical data is also presented. Moreover, some information about UE regulations in this area is given.

Słowa kluczowe

PL

czynniki rakotwórcze; czynniki mutagenne; normatywy higieniczne

EN

hygienic standards; legislation; carcinogenic agents; mutagenic agents

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2007
• Tom: Nr 4 (54)
• Strony: 5--43
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz., tab.

Twórcy

autor

Skowroń J.

• Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16

Bibliografia

• 1.Czerczak S. (2004) Zasady ustalania wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń chemicznych czynników szkodliwych w środowisku pracy. Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 4(42), 5-18.
• 2.Czerczak S., Konieczko K., Pałaszewska A. (2005) Czynniki rakotwórcze lub mutagenne w środowisku pracy – nowe ustawodawstwo. Wytyczne Szacowania Ryzyka Zdrowotnego dla Czynników Rakotwórczych. Łódź, IMP 2(21).
• 3.Kauppinen T. i in. (2000) Occupational exposure to carcinogens in the European Union. Occup. Environ Med. 57, 10-18.
• 4.Kodeks pracy – dział X. DzU z 1998 r., nr 21 poz. 94 ze zm.
• 5.Konieczko K. (2006) Pochodne ropy naftowej – zagrożenia dla zdrowia człowieka. I. Klasyfikacja substancji ropopochodnych w wykazie substancji niebezpiecznych a ocena rzeczywistych zagrożeń. Medycyna Pracy, T. 57, 4, 381-387.
• 6.Konieczko K., Czerczak S., Pałaszewska-Tkacz A. (2006) Sprawozdanie z realizacji tematu nr IMP 24.3/2006 Tworzenie bazy danych Centralnego Rejestru Danych o Narażeniu na Substancje, Preparaty, Czynniki lub Procesy Technologiczne o Działaniu Rakotwórczym lub Mutagennym (badanie ciągłe). Łódź, IMP.
• 7.Methodology for the derivation of occupational exposure limits (1999) Key Documentation. Report EUR 19253 EN, Luxembourg.
• 8.Miranowicz-Dzierżawska K. (2007) Rozporządzenie REACH – nowe prawo UE zwiększające bezpieczeństwo chemiczne. PiMOŚP nr 3(53), 5-16.
• 9.Projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie klasyfikacji, etykietowania i pakowania substancji i mieszanin oraz zmieniające dyrektywę 67/548/EWG i rozporządzenie (WE) nr 1907/2006.
• 10.Sprawozdanie z realizacji tematu nr 24.3/2006. Łódź, IMP [niepublikowane].
• 11.Szadkowska-Stańczyk I., Szeszenia-Dąbrowska N. (2001) Zawodowe uwarunkowania raka płuca w badaniach epidemiologicznych. Medycyna Pracy 51(1), 27-34.
• 12.Szeszenia-Dąbrowska N., Wilczyńska U., Szymczak W. (2005) Choroby zawodowe stwierdzone w Polsce w 2004 r. Medycyna Pracy 56(4), 275-284.
• 13.Warunki pracy w latach 1997-2006. Warszawa, GUS [http://www.stat.gov.pl/ cps/rde/xbcr/gus/ PUBL warunki_pracy_2006.pdf].
• 14.Wilczyńska U., Szeszenia-Dąbrowska N. (2005) Nowotwory pochodzenia zawodowego w Polsce w latach 1995–2003. Medycyna Pracy 56(2), 113-120.
• 15.Workshop draft report. Setting occupational exposure limits for carcinogens (2006) Luxembourg, 25 october.
• 16.Wytyczne szacowania ryzyka zdrowotnego dla czynników rakotwórczych (1998) T. VII. Łódź, IMP.
• 17.Dyrektywa Rady 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy. DzU L 183, z dnia 29.06.1989, 1-8.
• 18.Dyrektywa 91/322/EWG w sprawie ustanowienia indykatywnych wartości granicznych w wykonaniu
• 19.Dyrektywy Rady 80/1107/EWG w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników chemicznych, fizycznych i biologicznych. DzU L 177 z dnia 5.07.1991, 22.
• 20.Dyrektywa Rady 98/24/WE z dnia 7 kwietnia 1998 r. w sprawie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników przed ryzykiem związanym ze środkami chemicznymi w miejscu pracy (czternasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG). DzU L 131 z dnia 5.05.1998, 279.
• 21.Dyrektywa Rady 1999/38/WE z dnia 29 kwietnia 1999 r. zmieniająca po raz drugi dyrektywę 90/394/EWG w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych podczas pracy i rozszerzająca ją o mutageny. DzU L 37 z dnia 12.02.2000, 35.
• 22.Dyrektywa Komisji 2000/39/WE z dnia 8 czerwca 2000 r. ustanawiająca pierwszą listę indykatywnych wartości granicznych narażenia na czynniki zewnętrzne podczas pracy w związku z wykonaniem dyrektywy Rady 98/24/EWG w sprawie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników przed ryzykiem związanym z czynnikami chemicznymi w miejscu pracy. DzU L 142 z dnia 16.06.2000, 432.
• 23.Dyrektywa Komisji 2006/15/WE z dnia 7 lutego 2006 r. ustanawiająca drugi wykaz indykatywnych dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego w celu wykonania dyrektywy Rady 98/24/WE oraz zmieniająca dyrektywy 91/322/EWG i 2000/39/WE. DzU L 38 z dnia 9.02.2006, 36.
• 24.Dyrektywa 2003/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 marca 2003 r. zmieniająca dyrektywę Rady 83/477/EWG w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie azbestu w miejscu pracy. DzU L 97 z dnia 15.04.2003, 48-52.
• 25.Dyrektywa 2004/37/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy. DzU L 158 z dnia 30.04.2004, 50.
• 26.Rozporządzenie ministra zdrowia i opieki społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. DzU nr 69, poz. 332 ze zm.
• 27.Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet. DzU nr 114, poz. 545 ze zm.
• 28.Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzenia chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach. DzU nr 132, poz. 1115.
• 29.Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń substancji szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. DzU nr 217, poz. 1833.
• 30.Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych. DzU nr 171, poz. 1666; zm. DzU nr 243 z 2004 r., poz. 2440.
• 31.Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych. DzU nr 173, poz. 1679; zm. DzU nr 260 z 2004 r., poz. 2595.
• 32.Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac. DzU nr 200, poz. 2047; zm. DzU nr 136 z 2005 r., poz. 1145.
• 33.Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy. DzU 2004, nr 280, poz. 2771; zm. DzU 2005, nr 160, poz. 1356).
• 34.Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. DzU nr 73, poz. 645.
• 35.Rozporządzenie ministra gospodarki i pracy z dnia 10 października 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. DzU nr 212, poz. 1769.
• 36.Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE. DzU L 396 z dnia 30.12.2006, 1-794.
• 37.Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 30 sierpnia 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. DzU nr 161, poz. 1142.